"Procederen over pensioen: waar gaat het over?"

Waarover gaan pensioengeschillen bij de rechter? En hoeveel zijn het er? Mark Heemskerk trekt een aantal verrassende conclusies.

Van januari tot en met augustus 2018 zijn er 116 uitspraken over pensioen gepubliceerd op rechtspraak.nl en oordelen van het College voor de Rechten van de Mens (CRM). De lijst geeft inzicht in de gepubliceerde pensioenzaken waarover is geprocedeerd. Extrapolerend zou dat op jaarbasis (een derde meer) neerkomen op zo’n 175 gepubliceerde uitspraken.

Er zijn veel meer pensioengeschillen. Volgens onderzoek wordt namelijk minder dan 1% van de uitspraken (in totaal 1,5 miljoen) gepubliceerd op rechtspraak.nl. Die lijn doortrekkend zouden er op jaarbasis meer dan 17.500 pensioenuitspraken zijn. Uitspraken over sociale zekerheid (AOW, WIA), fiscaliteit en individuele pensioenverzekeringen zijn bij de lijst buiten beschouwing gelaten. Bovendien worden veel geschillen niet aan de rechter voorgelegd. Partijen kunnen het geschil op een andere manier oplossen (buiten rechte). Partijen kunnen ook om andere redenen afzien van procederen (kosten of (rechts-)onzekerheid). Het aantal werkelijke geschillen ligt waarschijnlijk nog vele malen hoger.

Meer dan een derde van de pensioengeschillen (38%) gaat over uitleg. Dat is bijvoorbeeld de uitleg van een bepaling uit het pensioenreglement. Het kan ook gaan om de uitleg van een wettelijke bepaling. Ongeveer 20% van de pensioenuitspraken in 2018 gaat over pensioen en scheiding. In veel van die uitspraken is pensioen één van de aspecten bij de scheiding. Bijna 1 op de 6 uitspraken gaat over de verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen (16%). Veelvoorkomend is de vraag of een werkgever (en zijn werknemers) valt onder de werkingssfeer van het bedrijfstakpensioenfonds. Er wordt eveneens veel geprocedeerd over gelijke behandeling (6%) en wijziging van pensioenregelingen (5%).

Lees ook:

• Prof. mr. drs. Mark Heemskerk: '"De pensioenpotten raken leeg': waar of niet waar?"
• Prof. mr. drs. Mark Heemskerk: "Hoe voorkom je een huilende weduwe zonder nabestaandenpensioen?"
• Prof. mr. drs. Mark Heemskerk: "Pensioenmisverstanden (deel 1): een pensioen van 70% eindloon"