Jurisprudentie en leestips - Webinar Herziening van het pensioenstelsel

Overzicht inhoud webinar

In dit webinar wordt ingegaan op de wijzigingen in het pensioenstelsel. Met de Wet toekomst pensioenen (hierna: WTP), die in december 2020 in consultatie is gegaan, worden ingrijpende wijzigingen beoogd. Er moet ook veel gebeuren: onder andere moeten bestaande cao’s en arbeidsovereenkomsten worden herzien, pensioenreglementen worden gewijzigd en er zal een ander beleggingsbeleid moeten worden gevoerd door pensioenfondsen.

Heemskerk en Maatman beginnen met de aanleiding en achtergrond van de stelselherziening. Zij plaatsen deze in een perspectief van het pensioenvermogen. Zij gaan daarbij onder meer in op het aantal pensioenfondsen in Nederland door de jaren heen en de problemen met het huidige pensioenstelsel. Vervolgens wordt de aanloop naar de WTP sinds het Pensioenakkoord van 2010 besproken.

Daarna gaat Maatman in op de principes uit het Pensioenakkoord 2019. Doelstellingen van dat akkoord zijn bijvoorbeeld dat de indexatie van pensioenen voorrang krijgt op de vorming van buffers, dat pensioenen eerder worden verhoogd bij positieve rendementen en dat het pensioen koopkracht geeft.

Vervolgens worden een aantal relevante wetswijzigingen besproken. Een deel is al in werking getreden, namelijk de Wet verandering koppeling AOW-leeftijd, Stb 2020/503 (regelt dat de AOW-leeftijd minder snel stijgt); de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen, Stb 2021/20 en het Besluit van 14 januari 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen, Stb 2021/21 (biedt de mogelijkheid om een deel van het pensioen in een keer op te nemen). De grootste herzieningen komen met het consultatievoorstel WTP. Deze consultatiewet wordt in de rest van het webinar besproken.

Een belangrijke wijziging in de WTP is dat pensioen niet langer tijdsevenredig maar degressief zal worden opgebouwd. Beide systemen worden uitgelegd en de implicaties van dit verschil. Het betekent onder meer dat een ander fiscaal regime van toepassing wordt. Maatman bespreekt hoe mensen met een verminderd pensioenperspectief door de wijziging van het stelsel, worden gecompenseerd.

Een doel van de WTP is om het pensioen individueler en daarmee ook inzichtelijker te maken. Dit betekent een wijziging van een collectief naar een toegedeeld pensioenvermogen. Aan de hand van een aantal grafieken wordt het verschil uitgelegd. Hierbij bespreekt Maatman ook het overlevingsrendement en het projectierendement.

Vervolgens bespreekt Heemskerk een aantal bijzonderheden en artikelen uit het conceptwetsvoorstel. Aan bod komt onder meer dat alle pensioenovereenkomsten premieovereenkomsten worden, er een solidariteitsreserve komt, en dat het partnerpensioen wordt gewijzigd. Heemskerk gaat ook in op het verschil tussen de WVP+ (de verbeterde premieregeling) en de NPC (nieuwe pensioenovereenkomst).

Vervolgens discussiëren Maatman en Heemskerk samen over het systeem van ‘invaren’. Eerst geven zij een introductie op dit systeem, waarbij opgebouwd pensioen wordt ondergebracht in het nieuwe pensioenstelsel. Zij bespreken dit deel van het wetsvoorstel kritisch, met name wat betreft de uitsluiting van mogelijkheden om bezwaar te maken tegen invaren. Er wordt zowel ingegaan op de positie van het pensioenfonds als de werkgevers. Ook komt de (mogelijke) strijdigheid van invaren met het Europees eigendomsrecht aan bod.

Daarna wordt het leeftijdsonderscheid bij en na invaren besproken en het laatste inhoudelijke onderwerp van dit webinar is het overgangsrecht voor de verzekerde regeling, waarbij ook praktijkvoorbeelden worden gegeven. Maatman en Heemskerk eindigen met een vooruitblik naar de komende jaren.

Jurisprudentie en wetgeving

• HvJ EU 24 september 2020, ECLI:EU:C:2020:753 (YS tegen NK AG)
  
  

Verder lezen?

• Consultatieversie Wet toekomst pensioenen – Wettekst en Memorie van toelichting
• H. Maatman, ‘Hervorming pensioenstelsel nadert wetsvoorstel’, Ondernemingsrecht 2021/27.
• Heemskerk, ‘Kroniek pensioenrechtspraak 2020’, PensioenMagazine 2021/21.
• M.C.M. Staats & B. Starink, ‘De fiscale aspecten van het conceptwetsvoorstel Wet toekomst pensioenen’, PensioenMagazine 2021/43.
• Boeijen e.a., Compensatie bij afschaffing doorsneesystematiek, Netspar Design Paper 135 2019.
• H. Tamerus, Defined Ambition. Een noodzakelijke stap in de evolutie van het pensioencontract naar een duurzaam evenwicht tussen ‘willen’ en ‘kunnen’ (diss. Amsterdam) Delft: Eburon 2011.