Het Weens Koopverdrag: "Zonder de juiste kennis sta je met je mond vol tanden"

Datum bericht: 16 april 2020

Joachim Staab

Het Weens Koopverdrag biedt volop kansen in de internationale handel, maar wordt in de praktijk vaak uitgesloten of zelfs over het hoofd gezien. Onbekend maakt onbemind, vermoedt advocaat en CPO-docent Joachim Staab. Reden genoeg voor een cursus over het Weens Koopverdrag.

Wat is het belang van het Weens Koopverdrag?

“Het Weens Koopverdrag is op de hele Nederlandse export en een groot deel van de Nederlandse import automatisch van toepassing. Dus als je het niet uitsluit, is het van toepassing. In de praktijk zie je dat in algemene voorwaarden het Weens Koopverdrag vaak standaard wordt uitgesloten. ‘Onbekend maakt onbemind’ is daarvoor denk ik de reden, maar het kan wel degelijk zeer gunstig zijn om het Weens Koopverdrag wel van toepassing te verklaren.”

Wat zijn dan de voordelen van het Weens Koopverdrag?

“Een groot voordeel is bijvoorbeeld dat het Weens Verdrag in veel talen is vertaald. Daardoor is het zeer toegankelijk; je begrijpt wat er staat. Ik heb meegemaakt dat een partij uit Oezbekistan en een partij uit Engeland er niet uit kwamen welk recht ze van toepassing wilden verklaren op hun koopovereenkomst. Beide partijen gaven de voorkeur aan hun nationale recht. Als compromis kozen ze uiteindelijk voor het Nederlandse recht, maar dat kenden ze inhoudelijk niet, ze konden de Nederlandse wet niet eens lezen. Je overziet de consequenties van die keuze dan niet. Taal vormt een barrière, net als de juiste kennis van het gekozen recht.”

“In internationale procedures is het praktisch als je je kunt baseren op het Weens Koopverdrag. Procederen in het recht van een ander land betekent namelijk dat je veel moet uitleggen en toelichten. Je moet bijvoorbeeld ook teksten laten vertalen en arresten overleggen waarin dat recht wordt uitgelegd. Dat maakt het ook een kostbare procedure; kosten die niet gemaakt hoeven worden wanneer het Weens Koopverdrag van toepassing is.”

Wat zijn veelgemaakte fouten rondom het Weens Koopverdrag?

“De grootste fout is dat advocaten over het hoofd zien dat het Weens Koopverdrag van toepassing is. Ze interpreteren de overeenkomst dan naar hun eigen recht en laten daarmee de kansen die het Weens Koopverdrag biedt, onbenut. Als je het Weens Koopverdrag goed kent, dan kun je er bewust op sturen dat het van toepassing is, of juist niet natuurlijk. Het Weens Koopverdrag biedt daarvoor volop kansen.”

In welke situatie is het gunstig om gebruik te maken van het Weens Koopverdrag?

“Het Weens Koopverdrag regelt het kooprecht. Een onderdeel daarvan is de klachtplicht, en daarin zie je duidelijke verschillen met het Nederlandse recht. Onder het Weens Koopverdrag zal een beroep op de klachtplicht eerder worden gehonoreerd. Deze kennis is voor een advocaat essentieel. Treed je op namens de verkopende partij, dan is het gunstig om je te beroepen op het Weens Koopverdrag, want de kopende partij verliest snel zijn rechten. En natuurlijk geldt het ook andersom: treed je op voor de kopende partij, dan kun je je beter beroepen op het Nederlandse recht. Het komt er dus op neer dat je met de juiste kennis een keuze kunt maken die goed is voor jouw cliënt.

“Het komt overigens ook voor dat de rechter op een zitting vraagt of het Weens Koopverdrag van toepassing is. Zonder de juiste kennis sta je dan met je mond vol tanden.”

Is er veel jurisprudentie over het Weens Koopverdrag?

“Ja, er is zeker veel jurisprudentie over de toepassing van het Weens Koopverdrag. Ook dat is een voordeel. Overigens is er geen internationale rechter, zoals het Europees Hof, die oordeelt over de uitleg van het Weens Koopverdrag. De jurisprudentie komt van nationale rechters die het verdrag in een specifieke situatie uitleggen. Wel bestaat er een internationaal adviesorgaan waarin wetenschappers wereldwijd de jurisprudentie over specifieke onderwerpen vergelijken. Dat is de in 2001 opgerichte Advisory Council of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods. Zij geven advies over hoe het Weens Koopverdrag toegepast moet worden bij bijvoorbeeld vraagstukken over aanbod en aanvaarding, de vraag wanneer een overeenkomst tot stand is gekomen en de klachttermijn. De adviezen zijn niet bindend, maar ze bevorderen wel een uniforme toepassing van het Weens Koopverdrag. Rechters kijken namelijk naar de adviezen van dit adviesorgaan.”

Wat is een actueel thema bij het Weens Koopverdrag?

“In koopovereenkomsten speelt vaak de vraag of algemene voorwaarden overeen zijn gekomen, maar het begrip ‘algemene voorwaarden’ zelf komt niet terug in het Weens Koopverdrag. De Hoge Raad heeft eerder al eens bepaald dat de vraag of algemene voorwaarden overeen zijn gekomen, onder de reikwijdte van het Weens Koopverdrag valt. Nog niet uitgekristalliseerd is de vraag wanneer de algemene voorwaarden van toepassing zijn verklaard. Moet je ze ter hand stellen of is bijvoorbeeld een verwijzing naar de website voldoende? In de cursus ‘Het Weens Koopverdrag in de praktijk’ ga ik onder meer in op de vraag hoe je daarmee het beste om kunt gaan. We gaan ook oefenen met praktijkvoorbeelden waarin de vraag aan de orde is of het Weens Koopverdrag van toepassing is. Want nogmaals: de juiste kennis is essentieel om ook de juiste keuze voor jouw cliënt te kunnen maken.”

De cursus 'Het Weens Koopverdrag in de praktijk' vindt plaats op 29 oktober 2020. Bekijk hier het programma


Joachim Staab is advocaat en Rechtsanwalt bij Van Diepen Van Der Kroef.

De cursus 'Het Weens Koopverdrag in de praktijk' vindt plaats op 29 oktober 2020. Bekijk hier het programma