De herinneringen van Dries van Agt

Mijn vrouw Eugenie, ook rechtenstudente, kwam tegelijk met mij in de Senaat van het corps. Zij nam daar de zetel in waarvoor de Meisjesclub statutair iemand mocht aanwijzen.

Wij verzorgden samen het secretariaat.

Ik was de enige niet die belangstelling voor haar kreeg maar ik heb de competitie om haar uiteindelijk wel gewonnen. Voor ons beiden was het een avontuurlijke keuze plaats te nemen in de Senaat.

Onze praeses van toen (Fons van der Stee) heeft vele jaren later waardevolle diensten aan mij geleverd als minister van Landbouw en later zelfs van Financiën in kabinetten die op mijn naam zijn komen te staan.

Eugenie is als prille meester in de rechten benoemd in de staf van de directeur van de Raad voor de Kinderbescherming in Den Bosch. In die functie bereidde zij de adviezen voor die de raad uitbracht aan de rechtbank in zaken omtrent echtscheiding, alimentatie en toewijzing van gezag van kinderen. Doordat ik in diezelfde tijd als advocaat werkte in Eindhoven en daar bijna alle pro deo zaken deed, kwamen wij wel eens elkaar tegen voor de Bossche rechtbank. Zo gebeurde het nogal eens dat ik een pleidooi kwam houden voor toewijzing van het gezag na scheiding aan de vader en dan kwam de Kinderbescherming aan het woord, die met Eugenie als woordvoerster van de Raad een geheel ander advies uitbracht dat haaks op mijn bewogen pleidooi stond. De rechter of rechters die wel enige weet ervan hadden hoe wij ons tot elkaar verhielden, vonden dit soms wel vermakelijk.

Wij trouwden in november 1958 en gingen wonen in Den Haag waar ik toen al dienst deed op het Ministerie van Landbouw. Eugenie gaf toen haar baan in Den Bosch op. Zij werd mijn onbezoldigde adviseur. Haar juridische opleiding kwam haar daarbij wel te stade, vooral toen ik later minister van Justitie werd en minister-president. In juridische kwesties waren haar raadgevingen vaak heel relevant en waardevol. Te betogen valt dat haar invloed op de wetgeving uit die tijd die van de parlementariërs van toen overtreft.

Waarom ben ik na de advocatuur naar Den Haag vertrokken?

Bij deze getuig ik ervan dat ik van dat prachtige beroep met volle teugen heb genoten. Maar het lukte mij niet te leren hoe je rekeningen moet uitschrijven voor je bemoeiingen.

Dit maakte mij ongeschikt als toekomstige compagnon in de maatschap. Als departementsambtenaar zou die handicap mij niet dwarszitten. En in Den Haag stond mij een betere salariëring te wachten dan in die vorige baan. Inhoudelijk ben ik trouwens evenmin teleurgesteld in Den Haag. Zowel op Landbouw als (vooral) Justitie heb ik gewerkt aan wetgeving. Dat is goudmijnwerk dat opperste voldoening geeft.

De overdracht  van het ministerschap in Den Haag maakte ik alleen, mijn meisje en de drie kinderen bleven in Nijmegen achter. Hiertoe besloten wij samen in de verwachting dat het aankomende kabinet niet lang zou leven. Waarom zouden we het dan onze kinderen aandoen van school te moeten verkassen en hun vriendjes in Nijmegen te verlaten. Het kabinet-Biesheuvel strandde inderdaad al na ruim een jaar. Maar in het kabinet-Den Uyl dat erop volgde in mei 1973 werd ik ook opgenomen, als vice-premier en wederom minister van Justitie. Dit kabinet hield het vier jaren vol. Zo liep ons lot ons gaandeweg uit de vingers. Want er kwam niets terecht van ons besluit om twee dagen per week thuis te blijven, dit bleek ondoenlijk. Ons mooie voornemen van twee dagen thuis per week ging definitief de mist in toen ik in 1977 zelf kabinetsformateur en premier werd. Al die jaren daar is het contact beperkt gebleven tot een dagelijks uitvoerig telefoongesprek in de avonden.