Samenwerken is noodzakelijk tijdens de practica en is een van de eindkwalificaties van de cursussen. Voor de studenten was het echter onduidelijk wat er precies van ze werd verwacht en hoe ze beoordeeld zouden worden. ‘De rubrics maken deze verwachtingen duidelijker en geven studenten de mogelijkheid voor tussentijdse feedback’, aldus Marjan. De duidelijke criteria in de rubrics geven studenten handvatten om hun manier van samenwerken aan te pakken en hun Professional Learning Attitude te verbeteren.
Tijdens een docentenbijeenkomst kwam Marjan in contact met Titia Meijer, die al een rubric voor samenwerking had ontwikkeld. De rubric van Titia heeft Marjan samen met Edusupport Biosciences aangepast; ze gebruiken nu een rubric voor samenwerking tijdens practica en tijdens het schrijven van het verslag. De experimenten vergen planning en goede samenwerking van de studenten. ‘De practica in de microbiologie cursussen zijn best zwaar. Doordat studenten het practicum alleen goed kunnen doen als ze goed samenwerken, leent deze cursus zich goed voor peerfeedback.’
Beperkende criteria
Studenten krijgen duidelijke en concrete criteria om de ander op te scoren, maar hebben ook de vrijheid om dit te onderbouwen via een ‘brief argumentation’ per onderdeel of algemene ‘compliments’ en ‘suggestions’. De tekst is gericht op de medestudent (you) en niet op degene die hen beoordeelt. Op die manier is het gemakkelijk voor studenten om te reflecteren op hun eigen gedrag.
De studenten werken als koppels en beoordelen elkaar na de tweede en bij de laatste practicumles. In de tussentijd kunnen ze met de feedback hun manier van werken verbeteren. Na het eerste jaar werd duidelijk dat de aanvankelijke rubric te veel beperkte: 'Studenten gaven aan dingen niet te hebben ingevuld, omdat de omschrijving niet bij de student paste. Daarom hebben we nu alleen level 1 en 5 ingevuld, met een graadbalk voor de tussenliggende levels.' Aan het einde van de tweedejaars cursus is het de bedoeling dat studenten level 4 of 5 scoren. Lydia Ketelaars (Edusupport Biosciences) werkt momenteel aan een beoordelingsformulier op basis van de rubric, zodat de studenten na afloop van de cursus een eindbeoordeling kunnen krijgen.
Marjan gebruikt nu een Google Form om studenten de rubrics te laten invullen. Deze exporteert ze vervolgens naar Excel. Een andere vorm, bijvoorbeeld een app, zou veel handiger zijn, maar is nu (nog) niet voor handen: 'Nu moet ik de Excel per begeleider opknippen, zodat studenten hun eigen feedback kunnen inzien. De Excel geeft wel een goed overzicht aan de docenten, wat met een grote groep belangrijk is.'
Probleemsignalering
De rubrics hebben voor docenten vooral een signalerende functie; in het overzicht van de ingevulde rubrics is direct te zien welke koppels problemen hebben. De begeleider gaat vervolgens in gesprek met deze studenten. Die gesprekken verlopen bijna altijd positief. 'Als studenten bijvoorbeeld de feedback hebben gekregen dat ze te weinig hebben bijgedragen, dan onderkennen ze dit vaak in het gesprek. Dan zeggen ze ‘klopt, ik heb minder gedaan, dus het is eerlijk als ik een lager cijfer krijg’.'
Ook vullen de meeste studenten de rubrics heel serieus in: 'Ze geven veel positieve feedback in de open velden. De studenten passen zich gemakkelijk aan deze werkwijze aan.' Doordat de verwachtingen heel duidelijk zijn, is de rubric een goede gesprekswijzer.
Tip van Marjan
'Pak een rubric die er al is en pas die aan de situatie aan. Doe dit in samenwerking met andere docenten en opleidingscoördinatoren; het is best veel werk om te doen, maar er zijn vaak wel mensen die er ruimte voor hebben. Een rubric is zo ook breder dan enkel één cursus.'
Lydia Ketelaars voegt hier aan toe: 'Deze rubric werkt goed in koppels, maar we hebben nu ook een tweede Professional Learning Attitude rubric beschikbaar gemaakt die toegepast kan worden bij groepswerk.'
Zelf aan de slag?
Bekijk de rubrics in de online studiegids van de opleiding Biologie.
Wil je meer weten over de toepassing van rubrics in je onderwijs? Neem dan contact op met het Teaching Information Point van jouw faculteit. Wil je meer weten over de PLA rubric, mail dan naar smeulders [at] science.ru.nl (smeulders[at]science[dot]ru[dot]nl) of edusupport.biosciences [at] ru.nl (edusupport[dot]biosciences[at]ru[dot]nl).