Onderzoek en praktijk met elkaar in gesprek tijdens het Kom over de Brugprogramma 2018

Hoe kunnen resultaten uit onderwijsonderzoek worden toegepast in de praktijk? En waar is nog meer onderzoek naar nodig? Deze vragen stonden woensdag 13 juni centraal tijdens het Kom over de brugprogramma op de Radboud Universiteit. Onderwijsonderzoekers gingen met deelnemers uit het primair, voortgezet en hoger onderwijs in gesprek om een brug te slaan tussen onderzoek en praktijk.

Onderzoek in de school

In de gloednieuwe theaterzaal van het Elinor Ostromgebouw werd de ochtend geopend met een lezing van Helma Oolbekkink over het belang van onderzoek in de school. "Onderzoek in de context van de school is belangrijk voor zowel leerlingen als leraren," zegt Helma. "Leren hoe je onderzoek moet doen bereidt leerlingen voor op de wereld die in beweging is en de leraar krijgt - naast kennis over de praktijk - inzicht in wat hij of zij zelf als leraar belangrijk vindt.

Maar hoe doe je dat dan? Onderzoek integreren in de school? En hoe zorg je ervoor dat de resultaten ook doorvloeien naar de rest van de school? "Onderzoek doen is een proces met bulten en butsen. Het ideale onderzoek bestaat niet," zegt Helma. Daarnaast is de onderzoekscultuur in de school heel erg belangrijk: er moet ruimte zijn om vragen te kunnen stellen, om een kritische dialoog te kunnen voeren en feedback te geven en te ontvangen.

Workshops

Na de openingslezing gingen de deelnemers uiteen naar verschillende workshops: over creativiteit, digitale samenleving, goed onderwijs en motiverend lesgeven. Onderzoekers gingen met de deelnemers in gesprek over hoe hun onderzoek vertaald kan worden naar de praktijk. Daarnaast konden deelnemers ook zelf onderzoeksvragen formuleren.

Creativiteit in het onderwijs

In de workshop 'Creativiteit in het onderwijs' van Ida Oosterheert gingen de deelnemers aan de slag met het thema creativiteit: wat is dat nu eigenlijk, creativiteit? En hoe kun je het bevorderen of juist belemmeren? "We kwamen tot de ontdekking dat dit best ingewikkelde vragen zijn," zegt Ida. "Er zijn verschillende inzichten en spanningsvelden. Begin daarom klein. Kijk wat wel en niet werkt en bouw dan verder uit." Er kwamen ook interessante onderzoeksvragen uit: Wat is het perspectief van leerlingen over creativiteit? Hoe kun je als school daar stappen in zetten en wat is dan de eerste stap?

Digitale samenleving

Voor de workshop 'De digitale samenleving: een leven lang leren en lesgeven met ICT van Marijke Kral, Pierre Gorissen en Anne-Marieke van Loon vertrokken de deelnemers naar het iXperium van de HAN, het expertise centrum van leren met ICT. In het iXperium wordt onderzocht hoe scholen zich verder kunnen professionaliseren op het gebied van de digitale samenleving. Hierin worden ervaringen uit het onderzoek, onderwijs en het werkveld met elkaar gecombineerd. "Tijdens de workshop kwamen we tot de conclusie dat waarden van de docent erg belangrijk zijn om verder te komen met een innovatieve ontwikkeling," aldus de workshopleiders.

Wat is goed onderwijs?

Carlos van Kan ging in zijn workshop over ‘goed onderwijs’ met de deelnemers aan de slag met het pedagogische prioriteitenspel. Dit spel helpt leraren expliciteren wat zij belangrijk vinden voor hun leerlingen. Het levert een gesprek op over visies op ‘goed’ onderwijs en wat dit betekent voor de dagelijkse interacties met hun leerlingen. "Deelnemers gaven aan dat zij dit spel kunnen gebruiken in hun eigen praktijk om het pedagogische gesprek op een dieper niveau te brengen," zegt Carlos. "Daarnaast concludeerden we dat het ook kan worden ingezet om met studenten zelf in gesprek te gaan over goed onderwijs."

Motiverend lesgeven?

In de workshop motiverend lesgeven van Miriam Cents-Boonstra en Sander Berendsen werd besproken wat motivatie voor de kwaliteit van het onderwijs betekent. Geen of weinig motivatie kan het opbouwen van een succesvolle loopbaan in de weg staan. In het primair onderwijs zijn leerlingen vaak nog gemotiveerd. Daarna komt daar verandering in. Hoe krijg of houd je leerlingen gemotiveerd? "Tijdens de workshop concludeerden we dat motiverend lesgeven betekent dat je met je onderwijs studenten raakt. Studenten moeten zich betrokken voelen bij het onderwerp. Onderwijs moet relevant en betekenisvol zijn met oog voor de leerling," aldus Miriam. "Motivatie is een complexe uitdaging. Meer onderzoek naar dit onderwerp is gewenst: waar in het systeem gaat het mis met de motivatie en waarom?"