Nieuwe lezing van Freud: Verleiding, drift en herhaling van Herman Westerink en Philippe Van Haute
In februari verschijnt Verleiding, drift en herhaling van Herman Westerink en Philippe Van Haute. In hun boek bieden Westerink en Van Haute een radicaal nieuwe lezing van Freud. Zij laten overtuigend zien dat niet het oedipuscomplex, maar het seksuele trauma de belangrijkste rode draad in het oeuvre van Freud is. Om hun these te illustreren, verzamelden zij onder de titel Traumagevallen de vier belangrijkste en beroemdste gevalsstudies van Sigmund Freud.
Verleiding, drift en herhaling
Dit boek werpt een nieuw licht op het denken van Sigmund Freud: drift en trauma zijn voor hem twee zijden van dezelfde medaille. In zijn vroegste teksten verdedigt Sigmund Freud de ‘theorie van de verleiding’, die inhoudt dat de oorsprong van een neurose te vinden is in seksuele trauma’s uit de kinderjaren. Vaak wordt beweerd dat Freud de realiteit van dergelijke trauma’s later zou hebben verworpen, om deze te vervangen door oedipale fantasieën.
In Verleiding, drift en herhaling presenteren Herman Westerink en Philippe Van Haute een radicaal nieuwe lezing van Freud. Door de ontwikkelingsgang van zijn denken nauwgezet te volgen, laten zij zien dat de realiteit van het seksuele trauma heel het oeuvre van Freud is blijven bepalen. De exploratie van deze problematiek in enkele van zijn centrale teksten brengt bovendien aan het licht dat de rol van het trauma de louter klinische problematiek ver overschrijdt. Freud ontwikkelt een metafysica van het trauma die een tragische mensvisie impliceert.
‘Door de heldere uiteenzettingen is deze filosofische studie goed leesbaar als een inleiding in het werk van Freud. Tegelijkertijd verschaft ze nieuwe inzichten in de grondlegger van de psychoanalyse, waardoor het een belangrijke bijdrage is aan het hedendaagse Freud-onderzoek.’ – Ruud Welten
Traumagevallen: 4 casusbeschrijvingen van Sigmund Freud
Veel meer dan een denker van het oedipuscomplex is Sigmund Freud een denker van het seksuele trauma, zo blijkt uit de verzamelde teksten in Traumagevallen, ingeleid door Herman Westerink en Philippe van Haute.
Traumagevallenpresenteert vier wereldberoemde casusbeschrijvingen van Sigmund Freud: Katharina (1895), Dora (1905), De Wolvenman (1918) en De man Mozes (1939). Deze gevalsstudies en klinische teksten behoren tot de literaire hoogtepunten van de twintigste eeuw. Maar ze laten ook zien dat het seksuele trauma, veel meer nog dan het oedipuscomplex, de belangrijkste rode draad vormt van Freuds denken.
Freud heeft zijn traumatheorie nooit verworpen. Sterker nog, in de verschillende stadia van zijn ontwikkeling heeft hij haar steeds opnieuw geherformuleerd en erop doorgedacht. Nu het (seksuele) trauma in onze tijd in het centrum van de belangstelling staat, bieden deze bronteksten over dit fenomeen ons fascinerende inzichten in de vroegste reflectie erop.
Herman Westerink is universitair hoofddocent godsdienstfilosofie aan de Radboud Universiteit. Philippe Van Haute is hoogleraar wijsgerige antropologie aan de Radboud Universiteit en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Pretoria. Ze doen o.a. onderzoek naar de wijsgerige betekenis van de psychoanalyse in het werk van Freud en zijn leerlingen. Samen publiceerden ze eerder onder meer Reading Freud’s ‘Three Essays on the Theory of Sexuality’. From Pleasure to the Object (2020).