Rob van Grinsven

Wat hebben Mediawetenschappen, Japan en psychiatrie met elkaar te maken? Het zijn belangrijke onderdelen van het bijzondere verhaal van Rob van Grinsven die de master Geestelijke Verzorging behaalde aan de Radboud Universiteit. 

Mediawetenschappen
Rob twijfelde na zijn examen over veel verschillende studies. Hij had interesse in Geschiedenis, Filosofie, Filmwetenschap en ook Japanse taal en cultuur. Na een ‘tussenjaar’ in Panama en Spanje te hebben doorgebracht begon hij de bachelor Mediawetenschappen aan de Universiteit Utrecht omdat daar veel interesses van hem in samen leken te komen. Maar het bleek toch vooral de filosofie van Media en Communicatie te zijn die hij het meest interessant vond. Naast Mediawetenschappen begon hij dan ook de studie Filosofie. Tijdens het studeren – gevoed door de studie waarin de ‘Twijfel’ centraal staat – kreeg Rob existentiële crises en ontwikkelde hij burn-out klachten. De studie Filosofie begon hem wat tegen te staan omdat er weinig oog was voor andere tradities. De focus lag te veel op de ‘Westerse’ filosofie. Hij begon zich zelfstandig te verdiepen in Oosterse tradities, met name de Chinese filosofie van het Taoisme en Zen Boeddhisme. In deze jaren begon hij ook met Zen meditatie.

Japan
Na het behalen van beide bachelors (cum laude) en na inmiddels vier jaar Zen meditatie ervaring, kreeg Rob in 2012 de kans om naar een Japans Zen Boeddhistisch klooster te gaan: Sogen-ji, een Rinzai Zen klooster in de stad Okayama die onder leiding staat van Shodo Harada Roshi. Hij liet zich daar anderhalf jaar lang onderdompelen in de praktijk en het leven van Zen. Rob: ‘De Westerse filosofie is, zéker in de academie, steeds meer gaan bestaan uit denken en theoretiseren en te weinig doen. Bovendien werden de ‘Grote Vragen’ zoals: ‘Wie ben ik?’, ‘Wat is de zin van het leven?’, ‘Wat is het goede om te doen?’ vooral als metafysisch onzinnig beschouwd. Zen hielp (en helpt) mij om denken en doen wat meer in balans te brengen. Zo’n klooster klinkt misschien romantisch, ‘even lekker tot jezelf komen’, maar het was nou niet echt ‘leuk’ te noemen. Je volgt een zwaar programma dat van 3.30 tot 21.30 vast staat. In -4 in de kou, of +25 met de muggen zoemend om je hoofd: het programma gaat altijd door. Ik heb het echter wel als een ongekende luxe ervaren om zo diep en zo lang louter met zelfontdekking bezig te zijn.’ Na een jaar had Rob nog niet het gevoel dat hij daar klaar was. ‘Je committeert je steeds voor een trainingsperiode van ten minste een halfjaar. Er ontstaat daar veel rust die je in ‘onze’ maatschappij moeilijk krijgt. Ik merkte dat de meditatie steeds dieper werd. Mijn adem zakte verder en verder.’ Maar Rob keek ook vooruit. In Japan vroeg hij zich af wat hij er na zou gaan doen. Hij was goed in filosofie maar door zijn eerdere existentiële crises ervaarde hij dat te veel getheoretiseer ook een valkuil van hem was. Een researchmaster zou mogelijk weer tot oude patronen leiden. Rob was op zoek naar een baan waarmee hij filosofie in de praktijk zou kunnen brengen.

Geestelijke Verzorging
In het klooster ontmoette hij iemand die hem vertelde over de Geestelijke Verzorging. Hij had er nog nooit van gehoord, maar zoals het uitgelegd werd, klonk het als een filosofie in de praktijk. Maar om Geestelijke Verzorging te kunnen studeren had hij een bachelor in de Religiewetenschappen nodig. Aan de Rijksuniversiteit Groningen behaalde hij in 2016 de researchmaster Religiewetenschappen en kon hij via die weg ook een premaster Geestelijke Verzorging doen. Uiteindelijk koos hij ervoor om de masteropleiding te volgen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is erg tevreden over die opleiding. Rob: ‘Het totale pakket van de Geestelijke Verzorging komt er voorbij: gespreksvoering, spirituele diagnostiek, rituelen en ethische ondersteuning.’ Tijdens zijn studie en stage in het Amphia ziekenhuis in Breda, ontdekte hij op de PAAZ-afdeling zijn interesse voor de psychiatrie.

Psychiatrie
Na het behalen van zijn master ondervond Rob dat het lastig was om een baan te vinden omdat men steeds op zoek is naar iemand met werkervaring. Uiteindelijk werd hij aangenomen in ziekenhuis Bernhoven, Uden. ‘Daar waren ze juist op zoek naar Geestelijke Verzorging 2.0. Zij stonden open voor een frisse wind. Ik kon daar in ieder geval voor twee dagen aan de slag. Na ongeveer een jaar lukte het me om ook de andere drie dagen gevuld te krijgen: ik werd aangenomen in de psychiatrie bij de GGZ Oost Brabant.’ Inmiddels werkt hij daar nu vier dagen en heeft hij sinds mei, na een roerige corona tijd in het ziekenhuis, afscheid genomen van Bernhoven. ‘Als Geestelijke Verzorger kom je zonder ‘doel’. Een therapeut of psycholoog wil iets bereiken, wil en móet ergens naar toe, maar een Geestelijk Verzorger stemt af op wat die ander wil vertellen. Als iets probeert de Geestelijk Verzorger de mens tegenover hem te helpen zichzelf beter te leren verstaan. En dat Delphische principe van ‘Ken uzelf’ is héél filosofisch!’ zegt hij lachend. ‘In de psychiatrie zie je alle dimensies van de menselijke geest en vooral ook de extremen. Onderzoek naar andermans geest is automatisch ook een onderzoek naar mijn eigen geest. De hedendaagse Westerse filosofie van de geest heeft er mijn inziens maar weinig van begrepen. Vooral ook omdat ze de geest als een object buiten henzelf bekijken. De Oosterse – en dan bedoel ik de Indische en Chinese – tradities hebben echter een lange geschiedenis van introspectie: van het subjectief onderzoek naar de geest. Wat mij betreft ligt daar voor onze cultuur het meest te halen. En gek genoeg is dat eigenlijk weer een terugkeer naar de wortels van de Westerse filosofie zoals die met name in de Platoonse en Stoïcijnse tradities te vinden is. Zo is de cirkel toch weer rond.’