Internationale Vrouwendag 2016

Vrouwen naar de top: why so few?

Op dinsdag 8 maart was het weer zover: het Institute for Genderstudies vierde Internationale Vrouwendag. De zijzaal van de Refter was ook dit jaar feestelijk versierd met kleurrijke ballonnen en slingers, want zoals Claudia Krops, de dagvoorzitter, aangaf in de opening van de lezing: “Deze dag is een feest!”

Om 12:00 uur zijn de organisatoren van de dag er klaar voor. De ruimte is versierd, het eten staat klaar en bij iedere plek ligt een Raffia, het tijdschrift van het IGS. Nu de vrouwen nog. In groepjes stromen ze binnen; al snel zijn alle plekken gevuld en kan de lunch beginnen. De Refter is gevuld met gepraat en gelach, en de dag voelt nu al feestelijk.

Nadat iedereen zich te goed heeft gedaan aan broodjes, mini-quiches, fruit en koffie verplaatst de groep zich naar de zaal voor de lezing. Andere geïnteresseerden sluiten zich hierbij aan en bijna alle zitplaatsen zijn bezet. De lezing wordt verzorgd door prof. dr. Yvonne Benschop. Zij doet al 25 jaar onderzoek naar de werking van gender in arbeidsorganisaties, met een nadruk op informele processen – zoals deals die op het mannelijk toilet gesloten worden – als een doorslaggevende factor. In haar lezing besteedt ze aandacht aan een gebrek aan vrouwen in topfuncties. Er is de afgelopen decennia veel vooruitgang geboekt, maar tegelijkertijd is er nog steeds sprake van horizontale en verticale segregatie. Ook verdienen mannen nog altijd meer dan vrouwen in dezelfde functies. De cijfers laten zien dat er weinig vrouwen aan de top zijn en dat Nederland hierin ver achter loopt op andere Europese landen. Benschop onderzoekt de mogelijke oorzaken hiervoor. De gedachte dat dit probleem zich naar verloop van tijd zal oplossen, lijkt haar niet waarschijnlijk. Dat werd in de jaren 80 ook al gedacht. Tijd alleen is dus duidelijk niet genoeg. Er is sprake van een constant lekkende pijplijn van vrouwelijk talent. Waar komt dat door? Eén van de mogelijke oorzaken die Benschop in haar lezing aanstipt, zijn dat de genderstereotypen van het mannelijke geslacht meer aansluiten bij het beeld van een ideale werknemer. Ook hebben mannen in topfuncties al bewezen een succesmodel te zijn; een man aannemen lijkt daarom een veilige keuze te zijn.

Vele uitspraken van Benschop leiden tot verbaasde, lacherige en geschokte uitroepen uit de zaal. Zo ambieert slechts 23% van de mannen een topfunctie, moeten vrouwen echt héél aardig zijn waar mannen juist daadkracht en assertiviteit moeten tonen en kiezen ook vrouwen eerder voor een man bij sollicitatiegesprekken. Benschop sluit haar lezing af met wat tips voor vrouwen op de werkvloer. Na een daverend applaus is de lezing en daarmee alweer een succesvolle Internationale Vrouwendag ten einde gekomen. Benschop heeft het publiek een stukje bewuster gemaakt van de werking van gender in het bedrijfsleven. En wie weet zal deze bewustwording bijdragen aan het besef onder vrouwen dat een topfunctie ook voor hen binnen handbereik ligt.

- Margot Maas