Ervaringsverhaal - Tommie van Wanrooij
Er staan veel te weinig vrouwelijke auteurs op de literatuurlijst. Dat probleem wilde Tommie van Wanrooij oplossen toen hij Nederlandse Taal en Cultuur studeerde. Dit deed hij door als honoursproject samen met zijn begeleider Lotte Jensen een editie te maken van Jacob Simonszoon de Ryk, een toneelstuk van de schrijfster Lucretia van Merken uit 1774.
Waarom ben je met Honours begonnen?
Ik volgde het vak achttiende-eeuwse letterkunde waarin een college was opgenomen over vrouwelijke auteurs. Er kwam bij mij een vraag op: waarom staan die vrouwelijke auteurs niet op onze literatuurlijst? Er waren er blijkbaar genoeg, maar ze stonden niet op de lijst. Niet lang daarna kregen we bij hetzelfde vak een college van een promovendus die een editie had gemaakt in zijn bachelorjaren. Toen kreeg ik het idee om een editie te maken van Lucretia van Merken, de belangrijkste achttiende-eeuwse schrijfster uit de Republiek. Deze editie zou dan in colleges gebruikt kunnen worden, zodat het excuus dat er geen goede edities waren niet meer geldig zou zijn.
Je zegt dat je een editie hebt gemaakt, wat houdt dat precies in?
Een editie is een heruitgave van een oudere tekst. Mijn begeleider en ik hebben de eerste druk genomen van het toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk van Lucretia van Merken uit 1774. Ik ben de tekst eerst gaan digitaliseren, dus grotendeels gaan overtypen. Daarna heb ik woordverklaringen toegevoegd voor verouderde woorden die de lezer misschien niet meer kent. Ten slotte heb ik samen met Lotte Jensen een introductie geschreven, waarin bijvoorbeeld staat waarom Van Merken dit toneelstuk over De Rijk heeft geschreven en alle andere informatie die de lezer nodig heeft om het toneelstuk te begrijpen.
De editie wordt nu al een paar jaar gebruikt op de Radboud Universiteit, maar ook op de Universiteit van Gent.
Is er veel met de editie gedaan?
De editie wordt nu al een paar jaar gebruikt op de Radboud Universiteit maar ook op de Universiteit van Gent. De voornaamste doelgroep bestaat uit bachelorstudenten Nederlandse Taal en Cultuur. We hebben daarom bewust het toneelstuk herspeld naar hedendaags Nederlands. Zelfs veel studenten Nederlands vinden het lezen van oudere Nederlandse teksten vaak lastig. Met deze modernisering proberen we de studenten vooruit te helpen.
Waar gaat het toneelstuk over?
De tragedie Jacob Simonszoon de Rijk is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Het gaat over de watergeus Jacob Simonszoon de Rijk die rond het einde van de zestiende eeuw gevangen werd genomen. Hij werd naar een gevangenis in Gent gebracht. Tijdens zijn gevangenschap vond er een machtswisseling plaats aan Spaanse zijde, maar dat had hij niet door. Toen hij eindelijk werd bevrijd door zijn familie werd het hem duidelijk dat hij wel, maar zijn medegevangenen niet vrijgelaten zouden worden. Hij weigerde daardoor te vertrekken en keerde terug naar zijn cel, een echte heldendaad. Uiteindelijk kreeg hij het voor elkaar dat de andere gevangenen ook werden bevrijd. Het is dus een tragedie, maar het heeft een positief einde.
Ben je later in je studie met Lucretia van Merken bezig geweest?
Ik heb onder andere mijn bachelor- en masterscriptie over het werk van Lucretia van Merken geschreven. Ik vind het heel interessant hoe zij en andere vrouwelijke auteurs prominente vrouwelijke figuren afbeeldden in hun toneelstukken. Een voorbeeld daarvan is de middeleeuwse Maria van Bourgondië. Zij werd in de achttiende eeuw gezien als iemand met weinig macht, maar Lucretia van Merken beeldde haar in haar treurspel Maria van Bourgondiën juist af als een sterke vrouw. Ik ben nu bezig met een opleiding tot docent Nederlands, maar het lijkt me in de toekomst zeer interessant om een promotieonderzoek uit te voeren met schrijfsters als Lucretia van Merken in de hoofdrol.
Heb je nog tips voor toekomstige honoursstudenten?
Het klinkt misschien cliché, maar kies vooral voor Honours als je denkt dat je er veel plezier aan gaat beleven. Het is natuurlijk fijn als je er goed voorstaat wat betreft je vakken, maar je moet het in je honoursproject vooral doen met motivatie en interesse.