Verschillen tijdens de Covid-19 crisis?
Verschillen in zorg, maatregelen en communicatie
Maakt het uit waar je woont voor de zorg die je krijgt? En maakt het uit naar welk ziekenhuis je gaat? Je zou misschien denken dat hier in Nederland niet veel variatie in is. Toch zijn er wel degelijk verschillen. Als in de ene regio meer behandelingen worden uitgevoerd dan in de andere regio is er sprake van "regionale variatie” in de zorg. Analoog hieraan, als in het ene ziekenhuis meer behandelingen worden uitgevoerd dan in het andere ziekenhuis is er sprake van "praktijkvariatie” in de zorg. Op zich is variatie tussen regio's of ziekenhuizen niet erg, zolang dit te verklaren is uit verschillen tussen patiëntenpopulaties en zolang de kwaliteit van de geleverde zorg optimaal is.
Maar er kan ook sprake zijn van ongewenste variatie. Dit is het geval wanneer variatie ontstaat als gevolg van verschillen in medisch handelen, waardoor sommige patiënten mogelijk suboptimale zorg ontvangen. Ongewenste variatie heeft bijvoorbeeld te maken met het behandelbeleid van de dokter, een onduidelijke indicatiestelling of beschikbare capaciteit in de zorg.
Praktijkvariatie kan wijzen op zowel onderbehandeling als overbehandeling. Van onderbehandeling is sprake als patiënten een bepaalde behandeling niet krijgen terwijl dat wel zou moeten. Van overbehandeling is sprake als patiënten een behandeling krijgen terwijl dat niet echt nodig is en patiënten dus onnodig worden blootgesteld aan risico’s van de behandeling.
Tijdens de COVID-19 crisis heeft de zorg voor COVID-19 patiënten zich snel moeten ontwikkelen en daardoor is de reguliere zorg onder druk komen te staan. Vele geplande operaties of behandelingen zijn uitgesteld. Ook hebben overheden snel moeten reageren in het nemen van maatregelen en zijn verschillende communicatievormen gekozen. Verschillen tussen ziekenhuizen/regio’s/landen zijn dan onvermijdelijk.
Dergelijk complexe vragen over praktijkvariatie in relatie tot de COVID-19 crisis staan centraal in deze studio. In tien interactieve bijeenkomsten leer je wat praktijkvariatie en uitgestelde zorg is en welke mogelijke verklarende theorieën hieraan ten grondslag liggen. Ook krijg je input vanuit een ethisch perspectief en leer je meer over ervaringen uit de praktijk. We leggen de link met de COVID-19 crisis en onderzoeken of we de bestaande kennis over praktijkvariatie bij andere aandoeningen kunnen vertalen naar de COVID-19 crisis, ten aanzien van de COVID-19 zorg zelf, maar ook de invloed op de reguliere zorg, genomen maatregelen en communicatie.
Groepsopdracht
De studio wordt afgerond met een groepsopdracht. Je inventariseert wat in de literatuur, op sociale media en kranten bekend is over vier COVID-19 gerelateerde thema’s, namelijk:
a) vaccinatieprogramma;
b) uitgestelde zorg;
c) genomen maatregelen;
d) communicatie naar burgers.
De groep wordt verdeeld in vier subgroepen en elke subgroep behandelt een thema. Je inventariseert voor jouw thema wat bekend is over de variatie tussen ziekenhuizen/regio’s/landen, welke ethische dilemma’s een rol spelen en wat ervaringen van betrokkenen (patiënten/artsen/burgers) zijn. Je beschrijft de bevindingen in een beschouwing en je stelt een onderzoeksagenda op voor een stakeholder die je als subgroep zelf kiest.
Excursie
We brengen een bezoek aan GGD Gelderland-Zuid om ervaringen te horen rondom de vaccinatiecampagne.
Docent(en)
Dr. F. Atsma, senior onderzoeker Praktijkvariatie / methodoloog, IQ healthcare, Radboudumc
Dr. H. Calsbeek, universitair docent, IQ healthcare, Radboudumc
Dr. S. van Dulmen, senior onderzoeker "Beter Laten”, IQ healthcare, Radboudumc
Dr. J. Kole, universitair docent Ethiek van de Gezondheidszorg, IQ healthcare, Radboudumc
Dr. N. Stadhouders, gezondheidseconoom, RIVM
Dr. F. Binkhorst, programmaregisseur Radboud Honours Academy
Studiemateriaal
Suggesties voor literatuur worden voorafgaand aan de cursus via Brightspace ter beschikking gesteld.
Bijeenkomsten
De bijeenkomsten vinden plaats op maandagavonden van 18.30 tot 21.00.
(Let op, de eerste bijeenkomst begint om 18.00)
Bijeenkomst 1. 27 September 2021
Inleiding praktijkvariatie: wat is het?
Docent: Femke Atsma (Floor Binkhorst. Hilly Calsbeek)
Bijeenkomst 2. 4 Oktober 2021
Onnodige zorg en de Covid-19 crisis
Docent: Simone van Dulmen
Bijeenkomst 3. 11 Oktober 2021
Studenten starten met hun groepsopdracht
Bijeenkomst 4. 18 Oktober 2021
Workshop - Wordt een interdisciplinaire onderzoeker.
En werksessie groepsopdracht
Docent: Floor Binkhorst (RHA)
Bijeenkomst 5. 1 November 2021
Ethische vraagstukken tijdens de Corona crisis
Docent: Jos Kole
Bijeenkomst 6. 8 November 2021
Effecten van Covid op het zorgstelsel en de rol van overheidsbeleid
Docent: Niek Stadhouders (RIVM)
Bijeenkomst 7. 15 November 2021
Werksessie groepsopdracht
Plenaire start: 2 subgroepen starten discussie a.d.v. elk drie stellingen
Bijeenkomst 8. 22 November 2021
Excursie GGD Gelderland-Zuid. (datum onder voorbehoud)
Bijeenkomst 9. 29 November 2021
Werksessie groepsopdracht
Plenaire start: 2 subgroepen starten discussie a.d.v. elk drie stellingen
Bijeenkomst 10. 6 December 2021
Presentatie beschouwingen door subgroepen
Docent: Femke Atsma, Hilly Calsbeek, Floor Binkhorst