Radboud Universiteit
Zoek in de site...

Spelenderwijs Nederlands leren

Je moedertaal leren, daar start je mee zodra je geboren wordt. Maar wat als je moedertaal Arabisch is, en je ouders net naar Nederland zijn gevlucht? Hoe verwerf je dan de taal waarin je vanaf nu vooral moet communiceren? Paula Fikkert, hoogleraar Eerste taalverwerving aan de Radboud Universiteit, ontwikkelde een ‘taalspeelhuis’. Zo kunnen jonge kinderen in een vroeg stadium spelenderwijs Nederlands leren. ‘Dit levert een enorm voordeel op voor de toekomst van deze kinderen.’

taalspeelhuisSinds het begin van de vluchtelingencrisis in 2015 heeft Nederland tienduizenden vluchtelingen verwelkomd. Veel van die vluchtelingen zijn kinderen. ‘Taal is zo belangrijk om mee te kunnen doen in je nieuwe land,’ zegt Fikkert. ‘De ouders spreken de taal nog niet, dus de kinderen kunnen het alleen buitenshuis leren. Maar wat als ze nog niet naar school gaan? Dan duurt het soms jaren voordat ze de taal gaan leren.’

Fikkert vindt het een gemiste kans om zo lang te wachten. ‘Kinderen komen op school met een flinke taalachterstand, terwijl ze al jaren in Nederland zijn. Bovendien is het moeilijker voor jonge kinderen om in een schoolse omgeving een taal te leren. Ze hebben nog een korte aandachtsboog. Die achterstand halen ze dus niet zomaar even in.’

Spelenderwijs leren
Wetenschappers concluderen keer op keer dat jonge kinderen vooral spelenderwijs leren. Spelen is essentieel voor een goede ontwikkeling. ‘Daarom hebben we het Taalhuis ontwikkeld: geen schoolse methode, maar een letterlijk huisje vol taalspelletjes. Er wordt geen instructie gegeven, het gaat om het spelen, bewegen en plezier maken met elkaar in en bij het huisje.’ In het Taalspeelhuis worden woordspelletjes, liedjes en rijmpjes aangeboden. ‘Kinderen zijn van nature leergierig en gaan graag op ontdekking uit,’ vertelt Fikkert. ‘Als een schermpje in het huisje vraagt: “Waar is de banaan?” Dan gaan ze door totdat ze het juiste plaatje hebben aangeklikt. Je ziet dat het de kinderen een kick geeft. Bovendien gaan ze vanzelf de liedjes meezingen, woordjes nazeggen. Net zoals ze dat thuis gewend zijn bij het leren van hun moedertaal.’


De uitgangspunten van het Taalspeelhuis zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Om de werkelijke effecten van het Taalspeelhuis te onderzoeken, werkt de Radboud Universiteit samen met TeamUp, een programma van War Child, Save the Children en UNICEF Nederland voor gevluchte kinderen in Nederland - en daarbuiten. Onderzoekers bekijken wat de leereffecten van het Taalspeelhuis zijn, en of het een positief effect heeft op het leren van de Nederlandse taal zónder de hulp en begeleiding van leerkrachten.