HiSPARC

Het High School Project on Astrophysics Research with Cosmics (HiSPARC) is een netwerk van kosmische stralingsdetectoren in Nederland. Het netwerk is in 2002 opgericht door de Radboud Universiteit door het plaatsen van detectoren op een aantal middelbare scholen en de universiteit zelf.

Inmiddels is het netwerk uitgegroeid over heel Nederland en bestaat uit zeven clusters: Amsterdam, Leiden, Utrecht, Groningen, Enschede, Nijmegen en Eindhoven. In elk cluster zijn op daken van een aantal middelbare scholen en van de plaatselijke universiteit detectoren geplaatst. Al deze scholen werken actief mee aan het meten van kosmische straling met extreem hoge energie. De data van elk detectiestation worden via internet verzonden naar één centraal punt in Amsterdam van waaruit deze op een gebruiksvriendelijke manier voor iedereen zichtbaar worden gemaakt op de website van HiSPARC.

De juiste afstand
Meetstations voor onderzoek naar kosmische straling liggen idealiter ongeveer 1 kilometer van elkaar af. En laat dat nou meestal de afstand tussen scholen voor voortgezet onderwijs en andere openbare instellingen in stedelijke gebieden zijn. Het is daarom nuttig dat zoveel mogelijk scholen in een stad of regio deelnemen.

Wetenschappelijk onderzoek
Door deelname aan HiSPARC krijgen leerlingen de kans om aan een echt wetenschappelijk onderzoek mee te werken. De resultaten worden door wetenschappers gebruikt om meer over de mysterieuze en zeldzame kosmische deeltjes te weten te komen: waar komen ze vandaan en hoe komen ze aan hun energie? Leerlingen en natuurlijk ook docenten en TOA’s komen direct in aanraking met geavanceerde technologie en technieken zoals computergestuurde data-uitlezing, exacte tijd- en positiebepaling door middel van een geïntegreerd GPS-systeem en internet als hulpmiddel voor datatransport. Leuk, nuttig en leerzaam! Als u meedoet, profiteren vele jaargangen leerlingen van de geboden infrastructuur.

Profielwerkstuk
HiSPARC is een ideaal project voor het maken van een profielwerkstuk, omdat het aan veel verschillende interessante onderwerpen raakt, zoals kosmische straling, maar ook atmosfeer en weer, en technologische aspecten zoals GPS en data-acquisitie. De Radboud Universiteit beschikt over een aantal ministations waarmee leerlingen volop kunnen experimenteren. Deze opstellingen kunnen worden geleend via PUC, zodat ook leerlingen van niet-HiSPARC scholen kunnen meten aan kosmische straling. Op de website van HiSPARC staan een aantal voorbeelden voor profielwerkstukonderwerpen.

Meer weten?
De coördinatie van het cluster Nijmegen is in handen van Dr. Charles Timmermans van de Radboud Universiteit Nijmegen. Meer informatie over deelname aan HiSPARC staat op de HiSPARC-website. Wil je jouw school inschrijven? Stuur dan een mail naar het Radboud PUC of Science.