Ven, J.J.M. van der

Archiefnummer: 407
Archiefnaam VEN
Sector: Cultuur en recreatie
Soort archief: Archivalia van personen
Datering: 1939-1959 (1976, 1988)

Het archief bevat  stukken over het Kath. Genootschap voor Geestelijke Vernieuwing en het Comité Nederland-Duitsland.

Plaatsingslijst (pdf, 187 kB) vernieuwd januari 2019

Ten geleide
J.J.M. van der Ven (1907-1988)
Josephus Joannes Maria van der Ven studeerde rechten en was van 1947-1972 hoogleraar Arbeidsrecht en Wijsbegeerte van het recht aan de Universiteit van Utrecht. Zijn grootste interesse ging uit naar de wijsgerige en menselijke aspecten van het recht. Titels van zijn werken als De mens en zijn rechtsorde, Jus Humanum en Das menschliche und das Rechtliche spreken voor zich. Hij zette zich in voor de naoorlogse politieke 'doorbraak' en zat in de redactie van Te elfder ure. Hij was voorzitter van de Sociale Verzekeringsraad en adviseerde de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) van de VN. Hij speelde ook een rol in de voorbereiding van het Nederlands pastoraal concilie te Noordwijkerhout in 1968.

Van der Ven was mede-oprichter van het Katholiek Genootschap voor Geestelijke Vernieuwing in 1945. Tot 1955 was hij lid van het algemeen bestuur en daarna vice-voorzitter. Aan het einde van de jaren zeventig werd dit genootschap, inmiddels Katholiek Genootschap voor Internationale Betrekkingen geheten (vanaf 1955), ondergebracht bij de Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving. Van 1946 tot 1948 was hij lid van het in 1946 opgerichte comité Nederland-Duitsland. Dit comité werd opgericht vanuit de overtuiging dat een isolement van het Duitse volk op den duur onmogelijk was. Zij meenden dat de Duitse anti-nationaal-socialistische krachten in en buiten Duitsland voldoende aanknopingsmogelijkheden boden om tot een goede verstandhouding te komen tussen Nederland en Duitsland. De andere leden waren: mr. G. Slotemaker de Bruïne, voorzitter; ds. J. van Bruggen; mr.ir. B. Haverman; mr.dr. G. van Heuven Goedhart; B. Polak; jhr. W. Sandberg; mr. D. Stikker. Ook H. Vijgen was lid.
Initiatiefnemer tot het oprichten van de Stichting Katholiek Genootschap voor Geestelijke Vernieuwing was dr. K. Hahn, de latere secretaris. De voorbereidende vergadering vond plaats op 29 november 1945. De voornaamste reden tot de oprichting van een instituut voor de geestelijke heropbouw van Duitsland was: "... de nederlaag van Duitsland, waardoor West- en Centraal Europa verdronken dreigen te worden door de vloedgolf van het communisme, dat Rusland over Europa dreigt uit te storten ..." en: "... de Duitsers hebben iedere notie van vrijheid en democratie verloren ..." daarom is het de "... plicht der Westerse nabuurstaten (...) opvoedend toe te treden". Men stelde zich daartoe voor: "... een elastisch orgaan tussen leger en volk, waarin geleidelijk fatsoenlijke Duitsers kunnen worden opgenomen." De heropvoeding had als richtlijnen de principes van christendom, democratie en humaniteit die "in de Westerse samenleving nog levendig zijn en in deze oorlog als de goede krachten tegenover barbarisme en terreur gewerkt hebben". De Nederlanders zouden daarvoor in aanmerking komen omdat ze in zeer nauwe relatie met Duitsland stonden.
In 1955 wordt de naam van de stichting veranderd in Katholiek Genootschap voor Internationale Betrekkingen (KAGIB). Van der Ven wordt vice-voorzitter. De internationale betrekkingen met Duitsland bleven het zwaartepunt, maar de belangstelling ging ook uit naar andere Europese landen, vooral westerse, waar aandacht voor Oost-Europa moeilijk was te realiseren.
In het begin van de zestiger jaren heeft de stichting zowel organisatorisch als met de personele unie van M.H.C. Vendrik aansluiting gezocht met De Horstink. (NB: voor nadere informatie zie het archief van M.H.C. Vendrik, nr. 351 e.v.). Na het overlijden van (de tweede) secretaris Vink had de stichting een aantal kritische jaren te doorstaan, vooral wat de financiële armslag betrof. In de jaren zeventig heeft de Nederlandse Kerkprovincie aanzienlijk bijgedragen aan het voortbestaan. Aan het eind van de jaren zeventig wordt het KAGIB ondergebracht bij de Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving.

Literatuur van en over Josephus Joannes Maria van der Ven kunt u vinden in RUQuest.

KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over J.J.M. van der Ven zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Ven, J.J.M. van der’ vindt u het bedoelde materiaal.