Munnichs, Andries
Archiefnummer: 1090
Archiefnaam: MUNN
Sector: Cultuur en recreatie
Soort archief: Verzameling van persoon
Datering: 1900-2003
De verzameling bevat documenten van onder andere Sophie van Leer (Sophia Jeanette van Leer 1892-1953 = Francisca Maria Vornehm-van Leer) en Martinus Wijnhoven.
Plaatsingslijst (pdf, 228 kB) vernieuwd oktober 2015
Ten geleide
Verzameling Andries Munnichs (1900-2003)
De verzameling is aangelegd door Andries Munnichs (1912-1983) = A.F.P.H. Munnichs = André Munnichs en bevat teksten van en stukken met betrekking tot Sophie van Leer alsmede boeken en periodieken [uit de bibliotheek] van Martinus Wijnhoven en aantekeningen van deze en correspondentie tussen Sophie van Leer, Martinus Wijnhoven en derden. Onderwerpen zijn o.m. Israël, Mariaverschijningen, Dode Zee-rollen, Teilhard de Chardin.
André Munnichs werd geboren in Roermond op 24 oktober 1912. Hij studeerde in Nijmegen Nederlandse letteren, kunstgeschiedenis en geschiedenis van de middeleeuwse mystiek. Zijn leermeesters waren Gerard Brom en Titus Brandsma. Hij was leraar aan het gymnasium Christus Koning in Wijnandsrade, aan de RK-MMS en de School voor Maatschappelijk Werk in Sittard en aan het Bisschoppelijk College. Na de oorlog was hij docent aan het Stedelijk Gymnasium en de Rijks-HBS in Den Bosch. Hij had een groot aandeel in het Bossche culturele leven. In de jaren zestig was hij landelijk bestuurslid van Pax Christi en organiseerde mede de Pax Christi voettochten. Munnichs overleed op 12 augustus 1985.
Sophie van Leer werd geboren op 3 februari 1892 te Amsterdam. De joodse vrouw Sophie van Leer was achtereenvolgens expressionistisch dichter in Berlijn, Wagneriaan en geweldloos anarchiste in München tijdens de Duitse burgeroorlog, onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog. Zij werd in 1919 gearresteerd en redde zich het leven door zich tot het christendom te bekeren. Hierna noemde zij zich Francisca Maria van Leer. Zij was lid van de Vrouwen van Bethanië. In 1922 verbleef zij in de socialistische kibboets Beth Alfa in Israël maar moest deze verlaten als ‘spion van Rome’. Ze zette zich in voor de later door Rome verboden priesterbeweging ‘Amici Israël’. Terug in München wilde zij een katholieke kibboets stichten van waaruit de joden tot het christendom bekeerd zouden moeten worden. In 1930 trouwde Francisca van Leer met de fabrieksarbeider Hans Vornehm. Zij vluchtte met man en dochter in 1935 voor de nazi’s naar Nederland en ontsnapte in 1942 aan deportatie omdat ze getrouwd was met een ‘ariër’. Ze raakte bevriend met Jacob Soetendorp, de vader van rabbijn Abraham Soetendorp en met de katholieke [Mar]tinus Wijnhoven en de priester Anton van Asseldonk. Deze wilde zij begeesteren met haar oude ideaal van een katholieke kibboets en bekering van de joden. In 1951 werd op initiatief van mgr. A.C. Ramselaar de Katholieke Raad voor Israël [Zie het KDC-archief van de Katholieke Raad voor Kerk en Jodendom] opgericht, maar de tijden waren veranderd. Niet meer bekering van maar dialoog met de joden staat op het programma en Van Ramselaar houdt Van Leer op afstand. Francisca van Leer stierf op 3 juni 1953. De schrijvers van haar biografie noemen haar levensgeschiedenis bizar maar tegelijkertijd interessant omdat alle grote thema’s van de 20e eeuw erin terugkomen. Pijnlijk is haar bekeringsdrang en ook dat zij als bekeerde jodin tot op zekere hoogte de toenmalige katholieke theologie over de joden als ‘godsmoordenaars’ overnam, evenals de leer dat de rooms-katholieke kerk het jodendom en Israël vervangt.
Bron: KDC-Knipselcollectie
Martinus Wijnhoven (1901-1965) vertaalde werk van Jacques Maritain, 1934, en publiceerde het KASKI-rapport Het feit Israël, 1956.
Literatuur van en over Sophie of Francisca van Leer kunt u vinden in RUQuest en Picarta; van en over M. Wijnhoven en A.F.P.H. Munnichs in Picarta.
- Biografische gegevens van Sophie van Leer via Biografisch portaal van Nederland; Biografie: Marcel Poorthuis en Theo Salemink, Op zoek naar de blauwe ruiter : Sophie van Leer, een leven tussen avant-garde, jodendom en christendom, Nijmegen, 2000.
KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over Andries Munnichs en Sophie van Leer zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Munnichs, A.' en 'Leer, Sophie van’ vindt u het bedoelde materiaal.