Loeff, J.J.
Archiefnummer: 1193
Archiefnaam: LOEJ
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Persoonsarchief
Datering: 1903-1992
Ten geleide
Archief J.J. Loeff (1903-1992)
Jan Jozef Loeff (1903-1979) was secretaris/juridisch adviseur van het Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland en hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg.
Loeff werd op 12 juli 1903 geboren te 's Hertogenbosch. In 1928 tot priester gewijd, studeerde hij Kerkelijk recht in Rome en burgerlijk recht in Nijmegen. Daarnaast had hij een grote wijsgerige belangstelling. Hij was 11 jaar conrector van het Psychiatrisch ziekenhuis Voorburg in Vught. Zijn levenswerk werd echter het scheppen van duidelijkheid in de verhoudingen tussen de kerkrechtelijk gestructureerde katholieke geloofsgemeenschap, die in veel gevallen een juridisch duistere eigen wereld vormde, en de Nederlandse rechtsstaat.
Al vanaf 1939 adviseerde hij het Nederlands episcopaat als juridisch adviseur. Toen de Duitse bezetter via het ‘Commissariaat voor niet-commerciële verenigingen en stichtingen' greep wilde krijgen op katholieke instellingen adviseerde hij scherp te onderscheiden wat strikt kerkelijke instellingen zijn, die dan bisschoppelijke erkenning kregen. Omdat de Duitsers gevoelig waren voor juridische argumenten redde hij zo honderden kerkelijke instellingen van de ondergang. Hij kreeg zo contacten met duizenden bestuurders van katholieke instellingen.
Na de oorlog ging het hem om integratie van de instellingen in de Nederlandse samenleving. De activiteiten van veel op grond van de katholieke levensovertuiging opgezette instellingen waren niet kerkelijk maar gewoon maatschappelijk. Loeff bracht dus een secularisatieproces op gang, vooral in het maatschappelijk werk en de gezondheidszorg. Zijn verdiensten bij de verandering van een ‘ghetto-kerk' naar een ‘kerk in de wereld' zijn groot. Zijn rapport over het gezag, voor het Pastoraal concilie van de Nederlandse Kerkprovincie in 1968, was een gevolg van deze seculariseringsgedachte. Deze had ook een weerslag op zijn denken over bijvoorbeeld het huwelijk. De kerk kan de heiligheid van het sacrament blijven verdedigen zonder een eigen juridisch kader in stand te houden met regels voor de geldigheid ervan. Het is immers een burgerlijke, maatschappelijke instelling op natuurlijke grondslag.
Vanaf 1955 was hij hoogleraar in de wijsbegeerte van staat en gemeenschap en de ethica aan de Economische Hogeschool van Tilburg, de latere Universiteit van Tilburg. Toen in 1963 de juridische faculteit werd opgericht, stapte hij daarnaar over. Een belangrijke publicatie van Loeff is De sociale grondrechten van de mens uit 1953. In 1973 ging hij met pensioen. Hij overleed op 22 augustus 1979 in zijn geboorteplaats.
‘Zijn' Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland ging, met zijn instemming, pas in 1972 van Den Bosch naar Utrecht, waar het samen met het Pastoraal Instituut van de Ned. Kerkprovincie (PINK) en het Secretariaat van de bisschoppenconferentie onderdeel werd van het nieuwe Centraal Bureau van de rooms-katholieke kerk in Nederland. De naam werd al snel veranderd in Secretariaat van de rooms-katholieke kerkprovincie in Nederland (SRKK).
Bron: KDC-Knipselcollectie
De archivalia bestaan uit twee delen:
1. Het zogenaamde "Loeff-archief", waarin zijn te onderscheiden:
A. Kernbestand: Iedere genummerde map betreft één (groep) correspondent(en). Correspondentie gaat voornamelijk over toetsing en goedkeuring van statuten e.d.
B. Onderwijs
C. OSO: Betreft bisschoppelijke adviescommissie Opbouw Sociale Organisaties (OSO).
D. RP "Rechtspositie": bijvoorbeeld doos over totstandkoming rechtspositie van pastoraal werkers.
E. QV: Verschillende dossiers betreffende rechtspositionele aangelegenheden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook bijvoorbeeld doos inzake processieverboden.
F. KI
G. Diversen
H. Catalogi
I. Kaartensystemen
2. Archivalia van het Samenwerkingsverband van Bejaardenoorden met een Bijzondere Functie (SBBF)
Literatuur van en over J.J. Loeff kunt u vinden in RUQuest.
KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over J.J. Loeff en over het Secretariaat van het RK Kerkgenootschap zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Loeff, J.J.’ vindt u het bedoelde materiaal.