Interdiocesane Kostersbond Sint Willibrord
Archiefnummer: 913
Archiefnaam: IKBW
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1936-2011
Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris
Het archief bevat naast stukken van de landelijke vereniging ook stukken van de diocesane verenigingen en stukken over de kostersscholen.
Ten geleide
Interdiocesane Kostersbond St. Willibrord (1936-2011)
Koster komt van het Latijnse woord custos, dat deurwachter of bewaker betekent. De functie is al in de eerste eeuwen ontstaan. Eeuwenlang behoorde het kosterschap tot de zogenaamde lagere wijdingen, net als de functies van de volwassen misdienaar en de lector. Die werden gezien als een eerste stap naar het priesterschap. Het concilie van Trente (1545-1563) bepaalde dat ook leken koster kunnen worden. Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) stelde de functie ook voor vrouwen open.
De Interdiocesane Kostersbond St. Willibrord komt voort uit de kostersbonden die in 1946 in de toentertijd vijf Nederlandse bisdommen ontstonden nadat de bisschoppen het verbod voor kosters om voor hun sociale belangen op te komen hadden opgeheven. Die werkten vanaf het begin samen en richtten in 1956 de Federatie van Diocesane Kostersbonden St. Willibrord op. Van de bonden in de bisdommen zijn alleen die in Roermond en Den Bosch nog zelfstandig. De anderen zijn opgegaan in de landelijke bond.
De beroepsvereniging is er in eerste instantie voor de beroepskoster, maar ondersteunt waar mogelijk ook vrijwillige kosters. De betaalde kosters, opgeleid aan onder andere de kostersscholen van de IKBW, worden sinds eind jaren zestig wegbezuinigd. Alleen de kathedralen en andere grote, drukbezochte kerken zullen volgens de bond vasthouden aan een betaalde koster. Het ledenaantal van de bond laat dan ook een sterke daling zien: Tot in de jaren zeventig had de bond ongeveer duizend leden, waarvan er in 1996 ongeveer 100 over waren. Anno 2006 waren er nog slechts 50 leden. Er is dan ook naar verwachting geen toekomst meer voor de vereniging.
Naast stukken van de landelijke vereniging bevat het archief ook stukken van de diocesane verenigingen en stukken over de kostersscholen.
Een gedeelte van het archief is afkomstig van de heer H. Valk (overleden in 2011), die jarenlang voorzitter van de Diocesane Kostersbond Sint Guido in het aartsbisdom Utrecht was. Tevens was hij tot zijn overlijden ook verbonden aan andere diocesane kostersbonden en was hij algemeen secretaris en penningmeester van de landelijke bond.
Bron: Kerknieuws.nl, 10 mrt 2006 IKON
Literatuur van en over de [Interdiocesane] Kostersbond kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografie: H.W.H. Valk, Koster in dienst van de Rooms-Katholieke Kerk. Interdiocesane Kostersbond St. Willibrord, 1996
KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie van het KDC bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over Kosters [ook per plaatsnaam] zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Kosters’ vindt u het bedoelde materiaal.