Geurts, P.A.M.

Archiefnummer: 783
Archiefnaam: GEUR
Sector: Onderwijs en wetenschappen
Soort archief: Persoonsarchief
Datering: (1825) 1885-1996

Het archief bevat
Opvallend aan het archief is het grotendeels ontbreken van persoonlijke zaken, zoals een financiële administratie of eigen correspondentie. Het merendeel van het archiefmateriaal bestaat uit verzamelde artikelen, brieven en andere stukken die P.A.M. Geurts heeft gebruikt voor zijn publicaties of vergaard heeft uit persoonlijke interessen. Bij dit laatste moet men denken aan een grote hoeveelheid originele brieven van en aan met name de broers P.J.H. Geurts, hoofdredacteur van De Tijd en A.H. Geurts, directeur van Rolduc. De archiefvormer was een ver familielid van deze broers.

Plaatsingslijst (pdf, 392 kB) vernieuwd juli 2018



Ten geleide
P.A.M. Geurts = Walter OFM (1914 - 1994)[1]
De persoon van dr. P.A.M. Geurts OFM maakte op eenieder die hem ontmoette een heldere indruk. Slechts het gegeven dat hij onder verschillende namen door het leven ging, riep voor menigeen wel eens raadsels op. Geboren op 6 april 1914 in het Noordlimburgse Horst als Pieter Antoon Maria Geurts werd hij al snel door intieme vrienden en familieleden Toon genoemd. Oud-leerlingen en oud-studenten herinneren hem echter beter als pater Geurts. Daarnaast kreeg hij de kloosternaam Walter toegewezen en ook deze naam kende een ‘intieme' variant, namelijk Wout. Aan deze rij namen kan er nog een worden toegevoegd die de betrokkene in de jaren 1967-68, als vertaler van twee historische boeken, gebruikte: dr. T. van Middelijk.
Hoewel de jonge franciscaan zelf in eerste aanleg zijn roeping zag als missionaris overzee, werd die verwachting al direct na zijn priesterwijding in 1940 teniet gedaan door de opdracht van zijn kerkelijke superieuren om aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen geschiedenis te gaan studeren; in het bezit van de daartoe vereiste onderwijsbevoegdheden zou hij als leraar in het katholiek middelbaar onderwijs zijn missie dienen te vinden.
Vrijwel onmiddellijk na zijn afstuderen (op 24 juli 1945) werd pater Geurts benoemd tot geschiedenisleraar en directeur van een nog op te richten HBS te Kerkrade. Daar begon voor hem een periode van onderwijs geven, die tot aan de dag van zijn pensionering, zij het op steeds meer verantwoordelijke posten binnen verschillende onderwijsinstellingen, ononderbroken is geweest. Na zijn aanstelling in Kerkrade werd hij vervolgens rector van het lyceum ‘Sint Bonaventura' te Leiden, deeltijds docent in de vakdidactiek te Amsterdam en Nijmegen, vervolgens voltijds hoofddocent geschiedenis aan de lerarenopleiding te Tilburg en tenslotte wetenschappelijk hoofdmedewerker bij de studierichting geschiedenis aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen.
Te Kerkrade en Leiden bestudeerde Geurts in vakanties en vrije uren systematisch een onderwerp in de hoop te kunnen promoveren. Hij bestudeerde een onderwerp dat al in zijn Nijmeegse doctoraalscriptie bij professor J.D.M. Cornelissen ruimschoots aan de orde was geweest, namelijk de uitgebreide pamflettenliteratuur tijdens de eerste fase (1566-1584) van de Tachtigjarige Oorlog. Eind 1955 kon hij het manuscript De Nederlandse Opstand in pamfletten voorleggen aan professor L.J. Rogier die op 19 mei 1956 de promotieplechtigheid mocht leiden. Hoewel er hele polemieken zijn gevoerd over de publicatie en de commotie niet leek op te houden, blijkt de betekenis van dit proefschrift wel uit het feit dat het in 1978 en 1983 in reprint werd uitgegeven.
Veel geschiedkundige verhandelingen en historische publicaties zijn hierna nog gevolgd. Hij heeft ook onderzoek gedaan naar de ‘Prijsvraag 1826’. Zie hiervoor ook het KDC-archief van A.E.M. Janssen.
Vooral de geschiedenis met betrekking tot de provincie Limburg en zijn geboorteplaats kreeg in de laatste decennia van zijn leven steeds meer aandacht. Daarbij genoten markante, vooral cultuurhistorische personen zoals W. Everts, H. Poels, A.H. Geurts, Victor de Stuers, J.A. Alberdingk Thijm, Lodewijk van Deyssel, P.J.H. Cuypers, Marie Koenen en Bertus Aafjes, steeds meer voorkeur. Artikelen over deze personen, verzameld door P.A.M. Geurts als documentatie voor diverse publicaties, zijn dan ook veelvuldig in het archief Geurts terug te vinden.
Omdat de jaren begonnen te tellen, vertoefde P.A.M. Geurts gaandeweg meer bij zijn zus in Horst (L.) en was hij minder op de universiteit aanwezig. In 1994 is hij in het Elisabethziekenhuis te Venray overleden.
[1] Dit ten geleide is gebaseerd op A.E.M. Janssen "Pieter Antoon Marie Geurts" in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1995-1996 (Leiden, 1997) p. 81-90 en M. Evers en A.E.M. Janssen, Libellus Lustralis, bij gelegenheid van de vijfenzeventigste verjaardag van dr. P.A.M. Geurts OFM. (Nijmegen, 1989)

Literatuur van en over P.A.M. Geurts of Walter Geurts kunt u vinden in RUQuest.

KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over P.A.M. Geurts zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Geurts, P.A.M.’ vindt u het bedoelde materiaal.