Pax Christi Internationaal, Katholieke Internationale Vredesbeweging

Archiefnummer: 1023
Archiefnaam: PXI
Sector: Politiek
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1950-2013

Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris

NB. Volgens overeenkomst tussen Pax Christi International te Brussel en het KDC te Nijmegen berusten de archiefstukken van Pax Christi International die gevormd worden na 1 januari 2000 bij het KADOC- Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving in Leuven.

Plaatsingslijst (pdf, 357 kB) vernieuwd januari 2014

Ten geleide
Pax Christi Internationaal (1950-2013)
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, in 1944, kreeg een aantal Franse katholieken het idee voor een verzoening met Duitsland. Zij zochten hiervoor de steun van de kerkelijke overheid en vonden die bij mgr. Théas, bisschop van Montauban, die zelf in een concentratiekamp gevangen had gezeten. Zo kon met Pasen 1945 een gebedskruistocht onder de naam Pax Christi in Regno Christi van start gaan. Deze beweging vond snel navolging, ook in andere landen in West-Europa.
Na verloop van enkele jaren dreigde de beweging uiteen te vallen omdat bij verschillende aanhangers de gedachte postvatte dat streven naar vrede niet alleen gebed, maar ook actie vergde. Mgr. M. Feltin, aartsbisschop van Parijs, nam het initiatief voor een overleg met vertegenwoordigers van de beweging uit zes landen om te komen tot een hervorming. Dit leidde in 1951 tot de oprichting van de "Internationale Katholieke Beweging voor Vrede".
Het hoogste bestuursorgaan werd de Algemene Internationale Raad, die eens per jaar zou vergaderen, met een internationaal president en een internationaal secretaris. Later werd het bestuur aangevuld met een uitvoerend comité, dat de dagelijkse gang van zaken ging behartigen. In september 1952 gaf paus Pius XII zijn goedkeuring aan de beweging.

De drie voornaamste doelstellingen werden:
- bidden voor vrede
- bestudering van voorwaarden voor vrede
- actie voor vrede.
Om uitwisseling tussen de leden te bevorderen organiseerde de beweging internationale hostels, correspondentie en voettochten voor jongeren. De beweging maakte in de loop van de daaropvolgende jaren een sterke groei door en verspreidde zich in de jaren zestig over bijna alle landen van West-Europa.
In 1963 nam de beweging de encycliek Pacem in Terris van paus Johannes XXIII aan als een soort grondwet. Als uitwerking van die encycliek ziet PXI vrede als een gevolg van rechtvaardigheid en respect voor de mensenrechten.

In 1965 werd B. kardinaal Alfrink, aartsbisschop van Utrecht, internationaal president. Tijdens zijn voorzitterschap, tot 1978, maakte de beweging een explosieve groei door en ontstonden er ook secties in andere werelddelen. In deze periode verkreeg PXI ook een status als niet-gouvernementele organisatie (ngo) bij de Verenigde Naties en enkele van haar dochterinstellingen en de Raad van Europa. Ook werden contacten gelegd met personen en instellingen in Oost-Europa, met name met de Russisch Orthodoxe Kerk.

In de jaren tachtig werden door Pax Christi diverse commissies in het leven geroepen om mondiale problemen nader te kunnen bestuderen,

Na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 ontstonden er ook in de voormalige Oostbloklanden nationale secties.

In de jaren negentig probeerde PXI een meer actieve rol te spelen bij conflicten. Zo trachtte men onder andere te bemiddelen bij de oorlogen in voormalig Joegoslavië en Soedan en hield de beweging zich ook bezig met de toenemende spanningen in het Midden-Oosten. Dat de beweging nog een bloeiend bestaan leidt moge hieruit blijken dat bij het vijftigjarig jubileum in 35 landen over de hele wereld nationale secties actief waren. (Zie ook de KDC-archieven van Pax Christi Nederland en de Stichting Pax Christi Voettochten.)

Basislijst

Bestuursorganen
Rubriek 1. Algemene Internationale Raad
Rubriek 2. Uitvoerend Comité
Rubriek 3. Internationaal secretariaat
Rubriek 11. Correspondentie en circulaires

Commissies (alfabetisch geordend)
Rubriek 21. Financiën
Rubriek 22. Geweldloosheid
Rubriek 23. Jeugd- en zomeractiviteiten, later Jongerenforum
Rubriek 24. Mensenrechten, later Mensenrechten, Duurzame Ontwikkeling en Ecologie
Rubriek 25. Noord-Zuid
Rubriek 26. Oost-West/Oost-Europese Contacten
Rubriek 27. Zekerheid en Ontwapening

Overige basisdocumenten
Rubriek 31. Statuten en statutenwijzigingen

Rubriek 41. Overige documenten

Gedeponeerde archivalia
Rubriek 51. International Peace Information Service (IPIS)
Rubriek 52. Archivalia van personen

Aangetroffen drukwerk is overgebracht naar de afdeling bibliotheek van het KDC en aangetroffen afbeeldingen naar de collectie Beeld en geluid van het KDC. Vertalingen in het Frans van artikelen verschenen in periodieken van diverse nationale secties zijn vernietigd.
Het archief was goed geordend, deels in genummerde omslagen, maar bij gebrek aan een toegang daarop tamelijk ontoegankelijk.
De documenten uit de periode 1950-1965 zijn opgemaakt in het Frans, de basisdocumenten van latere jaren ook in het Engels. De overige documenten uit de jaren na 1965 zijn vaak gesteld in andere talen dan het Engels of Frans.
De materiële staat van het archief is goed. Wel bevat het veel thermische faxen, die deels vervagen of reeds vervaagd zijn.

Inventarisatiewerkzaamheden: J.-K.A.M. van der Schoot., Nijmegen, februari 2004

Literatuur van en over Pax Christi Internationaal kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografie over Pax Christi in Bibliografieën Katholiek Documentatie Centrum.

KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over Pax Christi * Internationaal zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Pax Christi Internationaal’ vindt u het bedoelde materiaal.