Pax Christi Nederland, Katholieke Internationale Vredesbeweging
Archiefnummer: 813
Archiefnaam: PXNE
Sector: Politiek
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1947-1996
Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris
Het archief van Pax Christi Nederland (1947) 1948-2006
Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen - 1995/2010
Het archief bestond oorspronkelijk uit een aantal deelarchieven:
-archief van Pax Christi Nederland (PCN);
-archief van M. Smits van Waesberghe SJ, landelijk secretaris van PCN. Dit archief omvatte archivalia van zowel PCN als Pax Christi Internationaal (PCI) uit de periode ca. 1950-1960;
-archief van W.J. Schuyt, van 1961-1968 vice-voorzitter van PCN.
Deze drie archieven zijn samengebracht tot het archief PCN. Waar nodig is bij de beschrijvingen van de archivalia in de nota bene melding gemaakt van de herkomst van de archivalia.
Aan het archief PCN is een tweetal groepen van archivalia als 'gedeponeerde archivalia' toegevoegd:
-archivalia van kardinaal B.J. Alfrink, president van PCN;
-archivalia betreffende het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Het vermoeden bestaat dat PCN hiervan (tijdelijk) het secretariaat heeft gevoerd.
Ten behoeve van de toegankelijkheid is het archief in een aantal rubrieken ingedeeld, waarbij een onderscheid is gemaakt tussen basisdocumenten en niet-basisdocumenten. In grote lijn is hierbij uitgegaan van een nauwkeurige beschrijving van de basisdocumenten (de ruggengraat) van het archief, naast meer globale beschrijvingen van de overige documenten.
De basisdocumenten zijn te vinden in de rubrieken 1-31. Allereerst zijn de stukken betreffende de 'bestuursorganen' opgenomen (rubrieken 1-4), vervolgens de 'correspondentie' (rubriek 11) en daarna de binnen PCN van groot belang zijnde 'commissisies, diensten en werkgroepen' (rubrieken 21-22 en 29). Vanwege de belangrijke rol van de Commissie Internationale Zaken (CIZ) is besloten aan deze commissie en haar werkgroepen aparte rubrieknummers toe te kennen (rubrieken 21-21.7). Dit geldt tevens voor de Commissie Bijstand Dienstplichtigen (rubriek 22). In rubriek 31 zijn de 'overige basisdocumenten' opgenomen. Hierin zijn bijvoorbeeld financiële jaarstukken te vinden, als ook statuten, jaarverslagen en stukken betreffende de ontwikkeling en geschiedenis van PCN. De overige stukken, de zogenaamde 'niet-basisdocumenten', zijn opgenomen in rubriek 41.
De gedeponeerde archivalia zijn aan het archief toegevoegd onder de rubrieknummers 51-52. Rubriek 51 betreft de archivalia afkomstig van kardinaal B.J. Alfrink, president; rubriek 52 betreft archivalia va het IKV.
Nijmegen, december 1995
In 1997 ontving het KDC twee aanzienlijke aanvullingen op het archief. Na bewerking hiervan - waarbij veel bibliotheekmateriaal overgedragen kon worden aan de afdeling Bibliotheek van het KDC - bedraagt de nieuwe totale omvang van het archief 59,62 strekkende meter.
Nijmegen, februari 1998
In september 2004 is een aanvulling van 48 meter binnengebracht. Hiervan is 14,25 meter in 2009 geïnventariseerd. Aan het rubriekenschema zijn twee rubrieken toegevoegd, rubriek 5: Raad van Toezicht en rubriek 45 Projecten. De nieuwe totale omvang van het archief bedraagt 63,62 strekkende meter. De stukken zijn afkomstig uit de periode 1989-2005. Druksels en audiovisueel materiaal zijn overgebracht naar de bibliotheek en het Klib. Enkele stukken zijn afgescheiden naar het archief Stichting Pax Christi Voettochten en naar de archivalia van Radio Voice of Hope.
Nijmegen, juni 2009.
Van juni 2009 tot januari 2010 is ruim 70 meter archiefmateriaal geinventariseerd tot 21,7 strekkende meter. Het papieren materiaal werd ontdubbeld en ontdaan van plastic omslagen, ringbanden etc. Financiële administratie in de vorm van jaarverslagen en eindverslagen van projecten werd gearchiveerd. Drukwerk is overgebracht naar de KDC-bibliotheek. Aanwezige diskettes waren in het algemeen moeilijk te converteren naar modern formaat en zijn in oorsponkelijke vorm bewaard. Audioviseel materiaal is overgebracht naar het KLiB.
Aan het rubriekenschema werden enkele rubrieken toegevoegd. Het betreft dan met name het Balkan-programma, het anti-landmijnenproject, projecten in Latijns Amerika en in Sudan/Uganda. Het aangepaste rubriekenschema wordt hieronder weergegeven.
Nijmegen, januari 2010
Rubriekenschema Archief Pax Christi Nederland (PCN)
Bestuursorganen
1 Algemene ledenvergadering/jaarvergaderingen
2 Landelijke bestuursraad/landelijk bestuur
3 Dagelijks bestuur
4 Secretariaat
5 Raad van Toezicht
11 Correspondentie
Commissies, diensten en werkgroepen
21 Commissie Internationale Zaken (CIZ)
21.1 CIZ werkgroep Afghanistan (CIZAF)
21.2 CIZ werkgroep Bangladesh (CIZBD)
21.3 CIZ werkgroep Latijns-Amerika (CIZLA)
21.4 CIZ werkgroep Midden-Oosten (CIZMO)
21.5 CIZ werkgroep Oost-West contacten (CIZOW)
21.6 CIZ werkgroep Zuidelijk Afrika (CIZZA)
21.7 CIZ overige werkgroepen
21.8 Afdeling Midden Europa en Joegoslavië
22 Commissie Bijstand Dienstplichten (CBD)
29 Overige
31 Overige basisdocumenten
41 Niet-basisdocumenten
45 Projecten
45.1 Nederlandse campagne tegen landmijnen
45.2 Balkan-programma
45.3 Sudan en Uganda, Voice for Peace
45.4 Latijns Amerika
46 PR, pers en educatief materiaal
Gedeponeerde archivalia
51 Kardinaal B.J. Alfrink, president van PCN
52 Interkerkelijk Vredesberaad (IKV
Plaatsingslijst (pdf, 1,2 MB)
Ten geleide
Pax Christi Nederland, Katholieke Internationale Vredesbeweging (1947-1996)
Pax Christi is een internationale vredesbeweging die zijn oorsprong vond in het initiatief van een handjevol verzetsstrijders in een Frans concentratiekamp. Zij werden zich er van bewust dat het oorlogsbedrijf met zijn ellende en onvrijheid onmogelijk te rijmen viel met de boodschap van het evangelie dat een bestaan van vrede en gerechtigheid belooft. Zij wilden die beloofde vrede niet uitstellen tot in het hiernamaals, maar er in het hier en nu vorm aan geven in concrete situaties. Bezinning, studie en actie werden de drie pijlers van de beweging. Zie ook het KDC-archief van Pax Christi Internationaal.
In 1948 volgde de Nederlandse afdeling van Pax Christi, nadat andere landen al voor waren gegaan. Naast de vredesbeweging werd, op 13 augustus 1957, de Stichting Pax Christi Voettochten opgericht, met als doel bij te dragen aan de levensbeschouwelijke vorming van jongeren. Drie terreinen kwamen specifiek in beeld: identiteitsvorming, zicht op de maatschappij en evangelische betrokkenheid. Aan de doelstelling werd vorm gegeven op meerdaagse voettochten en ontmoetingen voor katholieke eindexamenkandidaten van middelbare scholen en kweekscholen.
Vanaf de jaren '60 richtte Pax Christi zich meer naar buiten en begaf zich in de politiek. Voorzitter Jan ter Laak hamerde er steeds weer op dat de koers onafhankelijk moest zijn van politieke partijen. Het leidde tot een conflict met de KVP. Bij de contacten met de vredesbewegingen in Oost-Europa moest een delicaat evenwicht gezocht worden. Om de Oost-West tegenstelling te doorbreken moest ook samengewerkt worden met officiële communistische vredesbewegingen als de Berliner Konferenz en de Christelijke (Praagse) Vredesconferentie die zich alleen richtten op ontwapening van het westen. Jan ter Laak was zich bewust van de infiltratie van de communistische staten in vredesbewegingen in oost en west. IKV en Pax Christi werden hierom in Nederland gewantrouwd door tegenstanders van de vredesbeweging. Na de Praagse Vredesbijeenkomst in 1985 wilden Pax Christi en IKV zich losmaken van deze organisaties en alleen nog werken met bewegingen als Charta '77, die zich richtten op tweezijdige ontwapening en mensenrechten.
Literatuur van en over Pax Christi Nederland kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografie in: Bibliografieën Katholiek Documentatie Centrum.
KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over Pax Christi Nederland zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Pax Christi Nederland’ vindt u het bedoelde materiaal.