Diocesane Bond 'De Jonge Werkman' bisdom 's-Hertogenbosch
Archiefnummer: 1304
Archiefnaam: DJW
Sector: Stands- en vakorganisaties
Soort archief: Archivalia van instelling
Datering: 1927-1940
N.B. Diocesane Bond 'De Jonge Werkman' bisdom 's-Hertogenbosch (1927-1940)
Het archief van de Diocesane Bond 'De Jonge Werkman' in het bisdom 's-Hertogenbosch maakte deel uit van de zogenaamde Russische archieven. Dit zijn archieven die in de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter bij Nederlandse personen en organisaties in beslag zijn genomen en later naar Duitsland overgebracht. Daar zijn ze aan het einde van de oorlog door het Russische leger aangetroffen en vervolgens naar Rusland getransporteerd.
Eind vorige eeuw werden ze in het Russische Militaire Staatsarchief in Moskou teruggevonden en na enig diplomatiek getouwtrek zijn ze in 2001 en 2003 aan de Nederlandse staat teruggegeven. Het deel van de archieven dat specifiek betrekking heeft op katholieke personen en organisaties in Nederland is in 2002 en 2003 door het Algemeen Rijksarchief overgedragen aan het KDC. Archieven van katholieke instellingen die zelf een archief beheren zijn door het KDC overgedragen aan die instellingen.
Ten geleide
Diocesane Bond 'De Jonge Werkman' bisdom 's-Hertogenbosch (1927-1940)
De oprichtingsvergadering van de Diocesane Bond 'De Jonge Werkman' in het bisdom 's-Hertogenbosch werd gehouden op 18 november 1928. De stichtingsvergadering was in 1931. De bond was onderdeel van de Bossche Diocesane Werkliedenbond. De eerste voorzitter-directeur was P.J.M.H. Mommersteeg die tevens rector was van de St. Annastichting.
Het doel was volgens de statuten “als voortzetting van het werk der R. K. Jeugdorganisatie onder rechtstreeksche leiding der Kerk, de R. K. jongens behoorende tot den arbeidersstand, op te voeden en te ontwikkelen tot godsdienstige, plichtgetrouwe en bekwame werklieden.” Art. 12 stelde: “De leden zijn verplicht bij het bereiken van den 18-jarigen leeftijd toe te treden en lid te blijven van den R. K- Vakbond waartoe zij krachtens het door hen uitgeoefend vak of beroep behooren.”
De bond had parochiale en interparochiale afdelingen, de R. K- Jongemannen- of Gezellenvereenigingen. Voor deze afdelingen gold: “Als leden kunnen door het Bestuur worden aangenomen jeugdige werklieden in den leeftijd van pl.m. 18 tot 21 jaren, mits niet gehuwd zijnde en wier godsdienstig en zedelijk gedrag voldoet aan de eischen, welke naar het oordeel van het Bestuur aan het lidmaatschap moeten worden gesteld. Jongens beneden 18 jaar, die overigens voldoen aan de vereischten voor het lidmaatschap, geen lid zijnde van een patronaat, kunnen eveneens als leden worden aangenomen, in overleg met den betrokken patronaatsdirecteur.” Leden die 21 jaar zijn geworden gaan over tot de R. K. Werkliedenvereeniging. Als orgaan werd van 1931 tot 1932 uitgegeven De jonge gids : blad voor leiders en bestuursleden van "De Jonge Werkman", Bisdom Den Bosch.
In 1931 kwam het R.K. Verbond De Jonge Werkman tot stand, een samenwerking van Diocesane bonden. Aanvankelijk waren dit er 3 die samen 77 afdelingen en 3370 leden hadden. Het episcopaat benoemde Jos. Veldman te Utrecht tot secretaris en rector I. H. v. d. Berg te Dedemsvaart tot directeur-voorzitter. Van februari tot december van dit jaar steeg het ledental van 3370 tot 5275 en het aantal afdelingen steeg van 77 tot 121. Later in de jaren 1930 waren er naast Den Bosch diocesane bonden in Breda, Roermond en Utrecht.
In de economische crisistijd was er in het bisdom 's-Hertogenbosch een Commissie voor Culturele Werklozenzorg en vanaf 1933 werden er leer- en werkkampen voor jonge werklozen opgericht. In 1935 was er sprake van het oprichten van een Nationale RK Commissie voor Jeugdwerklozenzorg.
Bron: Knipselcollectie KDC en Plaatsingslijst
Literatuur van en over De Jonge Werkman bisdom Den Bosch en Bossche Diocesane Bond De Jonge Werkman kunt u vinden in RUQuest.
KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie van het KDC bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over de Bossche Diocesane Bond De Jonge Werkman zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘De Jonge Werkman’ vindt u het bedoelde materiaal.