Op onderwijsmateriaal rust auteursrecht. Bij onderwijsmateriaal moet je denken aan artikelen, afbeeldingen, video’s (weblectures) of (delen van) een boek of tijdschrift. Voor het gebruik van deze materialen binnen het onderwijs hebben onderwijsinstellingen daarom vaak een speciale regeling getroffen met de auteursrechthebbenden. Wanneer dit niet het geval is, kun je meestal tegen een redelijke vergoeding alsnog gebruik maken van auteursrechtelijk beschermd materiaal.
Beeld en geluid gebruiken
Materiaal in college of instructie
Materiaal mag je zonder toestemming van de rechthebbende vertonen of laten horen als dit een onderwijsdoel heeft. Er mag geen sprake zijn van een winstoogmerk. Dit geldt voor films, video's- en televisieprogramma’s, muziek- en geluidsopnamen en stilstaand beeld zoals foto’s en kunstwerken. De presentatie moet deel uitmaken van het onderwijsprogramma (opgenomen in het onderwijs-/leerplan) en plaatsvinden fysiek binnen de onderwijsinstelling zelf of via een digitaal college.
Let op: als de presentatie wordt opgenomen en bijvoorbeeld op Brightspace wordt geplaatst, gelden striktere regels (zie hieronder)!
Materiaal in een reader of op Brightspace
Instellingen kunnen licenties afsluiten voor gebruik van specifiek auteursrechtelijk beschermd (onderwijs)materiaal in het onderwijs. In de voorwaarden van zo'n licentie staat beschreven wat er wel of niet overgenomen mag worden in de (digitale) leeromgeving.
Licenties
Soms ben je vrijer in het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Het kan verspreid zijn onder een algemene licentie. In dat geval bepaalt de licentie onder welke voorwaarden je het materiaal mag gebruiken. Materiaal kan bijvoorbeeld Open Access beschikbaar zijn. Open Access staat voor vrije toegang tot én vrij gebruik van materiaal. Open Access materiaal kan bijvoorbeeld beschikbaar worden gesteld met een Creative Commons licentie.
Er zijn zes verschillende licenties van Creative Commons. Ze variëren van beperkt tot vrij gebruik van het materiaal. Het is daarom belangrijk om vooraf gebruik van het materiaal altijd de Creative Commons licentie te checken om te zien wat toegestaan is. Meer informatie over CC-licenties vind je bij Creative Commons Nederland.
Links opnemen mag altijd
Je hebt in beginsel toestemming (bijvoorbeeld een licentie) nodig voordat je auteursrechtelijk beschermd materiaal openbaar mag maken of verveelvoudigen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen materiaal dat je gebruikt bij een presentatie - bijvoorbeeld een (digitaal) hoorcollege of werkgroep - en materiaal dat je op Brightspace of in een papieren reader plaatst.
Linken mag altijd, mits het materiaal rechtmatig openbaar is gemaakt. Als docent ben je er zelf verantwoordelijk voor dat je verwijst naar materiaal dat rechtmatig openbaar gemaakt is. Let op: als je informatie van een website gaat knippen en plakken, dan wordt de informatie hergebruikt en vermenigvuldigd. Daarvoor geldt dat je rekening moet houden met het auteursrecht. Bij hergebruik van informatie dient altijd de bron vermeld te worden (ook als het gaat om Open Access materiaal).
Het Auteursrechtinformatiepunt adviseert te linken naar materiaal dat door de Radboud Universiteit is aangekocht of in abonnement is genomen (waarvoor van de uitgever een licentie is verkregen). Hieronder staat hoe je correct kunt linken naar dit materiaal. Naar artikelen die vrij toegankelijk op het Internet staan, kun je direct linken, zonder extra handelingen.