Jeroen de Jong portret

Column Jeroen de Jong: In gesprek met de onderwijsminister na vier jaar beleid

We schrijven het jaar 2028, we staan vlak voor nieuwe verkiezingen. Een uitgelezen moment om met onze vertrekkend minister van OCW te spreken over de tastbare resultaten van het ingezette beleid en onze staat van onderwijs en kennis! 

“Minister Bruins, kunt u vertellen waarom u vier jaar geleden Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen wilde worden?” 

“Sorry, ik moet eerst even deze mail afmaken.. **Minister Bruins leest de laatste zin even hardop: “Het. Ontbreekt. Ons. Echter. Aan. Kennis. En. Inzicht. Om. Deze. Belangrijke. Problemen. Op. Te. lossen..**. Zo. Ik moet steeds vaker dit soort zinnen schrijven… Het maakt mijn werk eigenlijk bijna onmogelijk… Maar om terug te komen op je vraag, dat kan ik zeker! Ik vind onderwijs en wetenschap echt hoekstenen van de samenleving. Of zoals ik zelf toentertijd zei: De toekomst staat of valt met hoe we de volgende generatie opleiden en vormen. Ik ben natuurlijk ook in het verleden onderzoeker geweest, heb bij MIT gewerkt, en was manager van diverse wetenschappelijke instituten dus ik heb onderwijs en wetenschap hoog in het vaandel staan!” 

“Ja dat moet dan wel. Wat vindt u eigenlijk van de manier waarop uw plannen van de afgelopen jaren zijn uitgevoerd?” 

“Nou, ik hoor vanuit het kabinet dat we toch mooi de financiële doelen hebben behaald! Wat natuurlijk wel jammer is, is dat we de slag gemist hebben op tal van gebieden, zoals op gebied van AI en onderwijs. Zó jammer dat we niet in staat zijn gebleken om die ongelofelijk belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen goed hebben kunnen implementeren in ons onderwijs. Dat we nu dus echt achter lopen op dat gebied. Ik werd laatst zelf uitgelachen door mijn collega-bewindslieden uit België en Duitsland, die beweren dat ze ons nu zijn voorbijgestreefd op het gebied van kwaliteit van onderwijs. Dat is toch schandalig!” 

“Maar meneer Bruins, U weet toch dat dit een rechtstreeks gevolg is van de bezuinigingen op het hoger onderwijs? Dat docenten door de bezuinigingen nauwelijks tijd hadden om zich te verdiepen in hoe we onderwijs konden vernieuwen? Dat de werkdruk zo hoog is dat we allang blij zijn dat we ons onderwijs gewoon konden geven en dat vernieuwen van ons onderwijs steeds moeilijker is geworden terwijl het juist zo hard nodig is?  

“Ja, nee, dat begrijp ik. **Minister Bruins moet even de telefoon opnemen**. “aha ok, ja, ik zie je thuis” Sorry, de docent van mijn zoon -hij studeerde eerst Duits maar ja, dat kan nu helaas niet meer - blijkt een burn-out te hebben en ze hebben geen vervanger, heel vervelend. We moeten in Nederland écht meer docenten aanstellen hé”. 

“Dat moeten we zeker. Wat vindt u eigenlijk van het recente bericht dat Nederland opnieuw is gedaald op de European Innovation Scoreboard (EIS)? Voor het derde jaar op rij” 

“Dat is zeker zorgwekkend. Zo teleurstellend dat we die positie niet vast hebben kunnen houden. We weten natuurlijk dat creativiteit het resultaat is van diversiteit, van het samenbrengen van mensen met verschillende achtergronden in zowel onderwijs en in onderzoek. Om dat te laten ontstaan hebben we de deuren open gehoud… Nee wacht, zo bedoel ik het niet. Opnieuw. Om dat te laten ontstaan hebben we veel geld gestoken in het mogelijk maken hierva… He, nee, dat is het ook niet. **Minister Bruins bladert in zijn papieren en mompelt “wat hadden we hier nu ook alweer over afgesproken met Geert…o ja!”** Wetenschappers hadden gewoon harder moeten werken vanuit hun ivoren toren. Zo. ” 

Heb ik nog een laatste vraag, meneer Bruins. Stel u zou vier jaar terug in de tijd mogen reizen, wat had u dan anders gedaan?  

“Weet je, ik had één zin vaker moeten herhalen. Van de daken moeten schreeuwen. Boven mijn bed moeten hangen. Namelijk: DE TOEKOMST STAAT OF VALT MET HOE WE DE VOLGENDE GENERATIE OPLEIDEN EN VORMEN. Ik had een visie op de lange termijn moeten hebben, en niet de korte termijnvisie van mijn collega’s in het kabinet moeten volgen. Ik bedenk me trouwens opeens dat wanneer mijn zoon dat vak niet haalt, hij een langstudeerboete moet betalen. Ook dat nog! 

Geschreven door
dr. J.P. de Jong (Jeroen)
dr. J.P. de Jong (Jeroen)
Jeroen de Jong is themaleider Onderwijsinnovatie bij het Radboud Teaching and Learning Centre en universitair hoofddocent Strategisch Personeelsmanagement.