Foto Edwin de Jong
Foto Edwin de Jong

Edwin de Jong over zijn Comeniusprijs

Met een beurs van het Comeniusprogramma kunnen docenten hun visie op onderwijsvernieuwing werkelijkheid maken. Dit jaar heeft Edwin de Jong, universitair hoofddocent en opleidingsdirecteur bij Culturele Antropologie en Onwikkelingsstudies, een Comenius Senior Fellowship in de wacht gesleept. Edwin vertelt ons meer over het project, het proces van aanmelding tot het ontvangen van de beurs en de eerste stappen die nu gezet gaan worden.

Het project

De opleiding Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies (CAOS) merkte dat studenten meer behoefte hebben aan het maken van impact in hun onderzoek. Zij willen actief bijdragen aan veranderingen in de samenleving en het milieu. Tegelijkertijd streeft de opleiding ernaar de intrinsieke motivatie van studenten te verhogen. Met de Comenius Senior Fellowship beoogt Edwin een Maatschappelijk Geëngageerd Leren (MGL)-methodiek te ontwikkelen die geïntegreerd wordt in het curriculum. Edwin: “Dit betekent dat we in de bacheloropleiding nieuwe methodieken willen introduceren, zoals het ontwikkelen van een ‘theory of change’ en meer participatieve onderzoeksmethoden, zodat studenten onderzoeksdata kunnen verzamelen met een brede betrokkenheid van participanten. We willen meer nadruk leggen op impactevaluatie, waarbij studenten meer reflecteren op hun acties en hun rol in het veld.” Daarnaast wil Edwin ‘Real-World Learning’ bevorderen door ontwikkeling van Academic Citizenship Labs (ACLs) waarin studenten actief deelnemen aan gemeenschapsgericht leren. De nadruk ligt hierbij op duurzame samenwerking tussen docenten, studenten en gemeenschapspartners met als doel om geëngageerde professionals op te leiden die bijdragen aan verandering en duurzame ontwikkeling.

Het project sluit naadloos aan bij de opleiding. “De connectie ligt in het feit dat wij al lange tijd een participatieve onderzoekvorm hanteren en gebruikmaken van bijvoorbeeld art based methods. Daarnaast hebben we zeer maatschappelijk betrokken docenten én studenten. We merken dat studenten die voor onze opleiding kiezen, een verschil willen maken op het gebied van ongelijkheid, diversiteit of milieu; onze drie kernthema’s. Het project sluit dus uitstekend aan bij wat we al doen en wat we graag verder willen verbeteren.”

Het proces rondom de aanvraag

In september 2023 meldde Edwin zich aan om mee te doen voor de Comeniusbeurs. Na het schrijven van een vooraanmelding en meerdere projectversies, het ontvangen van reviews en het schrijven van een weerwoord kreeg Edwin in juni 2024 te horen dat hij de beurs in ontvangst mocht nemen. “Ik was natuurlijk ontzettend blij! Ik had het project binnen de faculteit een beetje gelanceerd als een geweldig idee dat faculteitsbreed interessant zou kunnen zijn. Het ontvangen van deze beurs voelt dan ook als een erkenning dat het een goed idee is dat de moeite waard is om verder uit te werken.”

De commissie bepaalt op basis van een aantal verschillende criteria wie de beurs ontvangt. Edwin vertelt dat innovatie daarbij een belangrijk criterium is. “Er zijn soortgelijke initiatieven die bijvoorbeeld gemeenschapsgericht zijn. Dat is precies waar wij een kritische kanttekening bij plaatsen, omdat wij van mening zijn dat het verder gaat dan alleen de gemeenschap.” Andere criteria zijn onder meer de haalbaarheid van het project, de impact op de onderwijskwaliteit en de missie en visie voor professionele ontwikkeling. 

De eerstvolgende stap

De eerste bijeenkomsten hebben inmiddels plaatsgevonden en het is nu belangrijk om het tijdspad duidelijk in kaart te brengen. “We starten met de verkennende fase van het co-creatieve proces en het ontwikkelen van een ‘theory of change’. Dit is een model waarin we de doelstellingen van het project formuleren en aangeven hoe we impact willen maken. We zullen breed onderzoek uitvoeren door soortgelijke initiatieven te evalueren en in gesprek te gaan met partners in bijvoorbeeld het VK en KU Leuven. Daarnaast voeren we een uitgebreide literatuurstudie uit. In september volgend jaar starten we met een pilot in twee cursussen en vanaf maart beginnen we een pilot met het eerste Academic Citizenship Lab.” Edwin benadrukt dat het essentieel is om voortdurend te blijven reflecteren en evalueren. Het gaat immers om het welzijn en de intrinsieke motivatie van studenten, maar ook om de impact op de samenleving en hoe zij daarmee om gaan. 

Edwin heeft nog een aantal tips voor collega’s wie wellicht zelf in de toekomst een aanvraag willen indienen. “Het is belangrijk om een plan te presenteren dat zowel innovatief als haalbaar is. Veel draait om de juiste framing; het moet lijken alsof alles al tot in de puntjes is uitgewerkt en het project al volledig staat. Houd daarbij ook rekening met je publiek; zorg ervoor dat het didactisch goed is uitgedacht. Daarnaast moet je als hoofdaanvrager voldoende onderwijservaring hebben en een heldere, passende visie op onderwijs.” Tot slot adviseert Edwin om een goed en enthousiast team samen te stellen. 

Men kan op de hoogte blijven via het Teaching and Learning Centre (TLC) die regelmatig lunchbijeenkomsten organiseren waar Edwin zal vertellen over alle ontwikkelingen rondom het MGL-project.