Het begint met bewustzijn
Het bewustzijn van en gevoeligheid voor diversiteit en (culturele) verschillen legt de grondslag voor een inclusief en veilig leerklimaat: een omgeving waarin iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt. Dit vraagt om aandacht voor de sociale-, emotionele- en leerbehoeften van zowel Nederlandse als internationale studenten. Binnen hun eigen onderwijs zagen de docenten Liedeke en Sandy dat Nederlandse en internationale studenten zich moeilijk mengden. Het doel om internationale competenties te verwerven, werd niet bereikt. Wat bleek: Wanneer studenten zich meer op hun gemak voelden, uitten ze vaker hun opvattingen en ideeën en bedachten ze creatievere oplossingen.
Hoe zorg je voor een veilig leerklimaat?
‘Er is niet één ideale aanpak. Verschillende cursusse, contexten en deelnemers vergen verschillende benaderingen.’, legt Sandy uit. Enkele aspecten waarmee je in je onderwijs een start kunt maken:
Inclusiviteit
Wees bewust over vooroordelen in je onderwijsmateriaal. Stereotypering of ongepaste grappen kunnen ervoor zorgen dat leerlingen zich niet op hun gemak voelen. Kies inclusieve (meer neutrale) voorbeelden en gebruik inclusieve taal. Werk met materiaal dat de individualiteit van alle mensen erkent en vrij is van vooroordelen: internationaal, multicultureel en dekoloniaal.
Opdrachten
Ook kun je opdrachten opstellen waarbij internationale expertise nodig is zoals een adviesrapport schrijven voor een buitenlands bedrijf. Door de gevraagde expertise mengen Nederlandse en internationale studenten zich gemakkelijker. ‘Stel je moet advies geven aan het Duitse bedrijf Volkswagen, dan identificeren Duitse studenten zich meer met de casus en voelen zij zich uitgenodigd om hun kennis te delen over hun cultuur en waarden. Op die manier leren studenten hoe nuttig verschillende perspectieven kunnen zijn en doen ze meer kennis op in een gemengde groep.’
Workshops en activiteiten
Daarnaast zijn workshops en activiteiten over diversiteit en cultuurverschillen in het begin van het collegejaar een goede manier om diversiteit en het bewustzijn van cultuurverschillen onder de aandacht te brengen. ‘Bij de start van het collegejaar is iedereen in een goede bui en open tegenover nieuwe dingen. Het ideale tijdstip dus!’, aldus Sandy.
Tips voor jou als docent en je werkgroep
- Reflecteer als docent: Hoe geef je onderwijs vorm? Hoe beïnvloedt jouw eigen cultuur het vormgeven van de les?
- Ken de cursus: Wees bewust over de diversiteit in je cursus en hoe je dat op voordelige wijze toe kunt passen, bijvoorbeeld door interactieve taken te ontwerpen. Pas je materiaal hierop aan. Maak gebruik van inclusieve taal en voorbeelden.
- Let op wat er in de bijeenkomsten gebeurt: Hoe gaan studenten met elkaar om? Merk je situaties op waarin studenten zich onveilig voelen? Zijn er studenten die zich terugtrekken?
- Betrek je studenten actief: Betrek studenten in het vormgeven van de cursus (indien mogelijk) en in het evalueren van zowel deelname in werkgroepbijeenkomsten als inclusiviteit in de gehele cursus.
- Vraag feedback: Wacht niet tot het eind van de cursus! Feedback geven en evalueren kan tussentijds door simpelweg te vragen hoe een cursusbijeenkomst is bevallen (bijvoorbeeld anoniem via Wooclap). Zo kunnen studenten laagdrempelig hun mening delen over inhoud, materiaal of manier van lesgeven.