Portret van Goof Claessen

Het escapisme van Van Agt: een bron van inspiratie

Dries van Agt, oud-premier en een man die bekendstond om zijn zorg voor anderen. Op talloze foto's zie je hem met een glimlach, zijn aandacht gericht op de persoon die hij begroet. Of het nu een ambassadeur, staatshoofd, wielrenner of beveiliger is. Achter die zorg voor anderen schuilde ook een zorg voor zichzelf en voor de toekomst van het land. Niet per se de problematiek van vandaag centraal stellen, maar nadenken over oplossingen voor morgen.

Van Agt nam geregeld de tijd om zich terug te trekken en met een plan voor de toekomst te komen. Memorabel zijn de anekdotes over het voorzitten van de ministerraden, op vrijdagochtend in Den Haag. Menigmaal liet hij dat over aan zijn vicepremier, omdat Dries nog aan het rommelen was in het torentje, nét wakker en nog niet helemaal bij de les. 

Kennelijk had de premier dat nodig: even de boel de boel laten en het hoofd legen, na weer een lange kabinetsvergadering, plichtplegingen en lastige gesprekken met de PvdA. Net zoals hij, kunnen wij allemaal baat hebben bij een moment van bezinning, een adempauze, weg van de dagelijkse hectiek. Lifelong learning op de Van Agt-manier: door even de tijd te nemen om te reflecteren op onszelf, onze kennis en vaardigheden te evalueren, en ons gedrag te heroverwegen. Door even de hei op te gaan, een boek in te duiken of te sparren met je collega. Op afstand van je werkplek. 

Ik gun het iedereen om een plek te vinden, een activiteit te verrichten of een olifantenpaadje te ontdekken om zich te onttrekken aan de waan van de dag en de vermeende urgentie van het bestaan. Van Agt ontsnapte zelfs meerdere keren aan zijn eigen beveiliging door met de racefiets door de Haagse binnenstad te verdwijnen: richting strand en duinen om weer tot rust te komen. Ook wist hij, ten tijde van de beveiliging van zijn gezin in Heilig Landstichting, te ontkomen aan die dienders door snel over de Duitse grens te fietsen. Zijn beveiligers mochten namelijk niet met hun wapens die grens overschrijden.

Het zou de universiteit niet misstaan om dezelfde afstand tot zichzelf te creëren. Om een stukje te gaan fietsen en vanaf de Sint Jansberg te overzien waar ze mee bezig is: urgente en momenteel belangrijke problemen proberen het hoofd te bieden. Maar zijn dat ook de uitdagingen voor de langere termijn? Zijn de dossiers van vandaag de oplossingsrichtingen voor de toekomst?

Was Van Agt niet meer dan een vlegel in midlifecrisis die van eenzaamheid niet meer wist wat hij moest doen? Overdrijven we de strapatsen van Van Agt? Immers over de doden niets dan goeds? Ik denk het niet. Hij is niet voor niets 93 jaar oud geworden en altijd scherp van geest gebleven. Een echte life long learner. De waarden ‘Vrijheid’ en ‘Autonomie’ schreef van Agt met een hoofdletter: kijk maar naar de manier waarop zijn vrouw en hij besloten om samen uit het leven te stappen.

Ik wens ons veel fietsplezier!

Geschreven door
drs. G.C.M. Claessen (Goof)
drs. G.C.M. Claessen (Goof)
Goof Claessen is programmacoördinator Leven Lang Ontwikkelen bij Radboud Academy.