Frank Léoné, universitair docent Kunstmatige Intelligentie, is er open over. De bedenker en ontwerper van mmmAcademia weet nog goed hoe ongeveer drie jaar geleden zijn idee voor dit kaartspel ontstond. Dat gebeurde toen hij themaleider Docentontwikkeling en -Welzijn was bij het Radboud Teaching and Learning Centre. Destijds maakte hij binnen de Radboud Universiteit deel uit van de toenmalige Commissie Erkennen en Waarderen. ‘Die commissie was niet écht representatief’, blikt hij terug. ‘Daarin zaten aanvankelijk met name hoogleraren, een decaan en universitair hoofddocenten, niet de voornaamste doelgroepen die met een gebrek aan Erkenning & Waardering te maken krijgen.’
Volgens Léoné werden, mede daardoor, in deze commissie moeilijke kwesties, zoals over falend leiderschap, machtsmisbruik en de situatie van beginnende academici onderaan de ladder, maar beperkt besproken. ‘Ook lag onze focus primair op het opstellen van de visie, zonder ruimte voor het aanwakkeren van het gesprek over Erkennen en Waarderen op de werkvloer. Een open gesprek daarover tussen collega’s is juist belangrijk: zo kom je tot gedragen veranderingen. Daarom heb ik vervolgens dit kaartspel ontwikkeld. De keuze voor een kaartspel was bewust: het bevordert, zonder digitale afleiding, een laagdrempelige dialoog en is in veel werksituaties flexibel inzetbaar.’
Drempel verlagen
Bij de ontwikkeling van de kaarten legde Léoné binnen de Radboud Universiteit zijn oor te luister bij verschillende collega’s, tijdens gesprekken en speelsessies. Het eindresultaat is een kaartspel bestaande uit 55 prikkelende citaten over situaties die met Erkennen en Waarderen te maken hebben, met telkens twee gelijkvormige reflectievragen. ‘Hiermee bespreek je hoe werken in de academische wereld op dit moment is en hoe het zou kunnen zijn’, licht Léoné toe. ‘Zo richt de eerste vraag zich op eigen ervaringen en gevoelens en de tweede vraag richt zich op een mogelijke oplossing. De illustraties op de kaarten ogen vrolijk en zijn gemaakt door Daan van den Nieuwenhof, een inmiddels afgestudeerde student geneeskunde. Een kritische noot is dat de onderwerpen op de kaarten soms als zwaar worden ervaren. Toch is het voor Erkennen en Waarderen juist belangrijk om die zwaardere onderwerpen te bespreken. Hoe beladen sommige onderwerpen op de kaarten ook zijn: ik ben ervan overtuigd dat je soms wrijving en emotie nodig hebt om voor Erkennen en Waarderen tot wezenlijke veranderingen te kunnen komen. Met de beschrijvingen op de kaarten hoop ik de drempel voor een gesprek daarover te verlagen.’
Open werkcultuur
Voorbeelden van kaarten met lastigere onderwerpen zijn die over sociale veiligheid, disfunctionerende leidinggevenden en de relatie tussen academisch en professional services personeel. Léoné hoopt dat het kaartspel binnen de academische wereld gaat bijdragen aan een meer open en veilige werkcultuur, waar we elkaar aanspreken wanneer nodig. ‘Het zou mooi zijn als het spel niet alleen op afdelingen gespeeld wordt waar Erkennen en Waarderen nu al goed gaat, maar dat het juist ook gebeurt daar waar het nodig is. Ik hoop dat dan bijvoorbeeld promovendi het onderling gaan spelen en samen tot gedeelde opvattingen komen, die vervolgens met een hoogleraar worden besproken. Binnen de Radboud Universiteit is het spel inmiddels gratis beschikbaar en al verspreid over verschillende tafels in de buurt van koffieautomaten. Zo kan hopelijk het gesprek over Erkennen en Waarderen binnen de universiteit echt op gang komen. Stiekem ben ik ook wel nieuwsgierig wat het effect zou zijn als het spel bijvoorbeeld gespeeld wordt binnen de stuurgroep Erkennen en Waarderen en binnen het College van Bestuur. Tot welke verhalen en vragen gaat het spel vervolgens bij hen leiden? Het onderwerp Erkennen en Waarderen is enorm breed, terwijl het vaak vrij smal wordt opgevat: alsof iedereen hoogleraar wil worden. Het kaartspel probeert dat beeld te doorbreken.’
Tot op heden krijgt Léoné positieve reacties. ‘Van verschillende collega’s heb ik al vernomen dat het kaartspel tot waardevolle gesprekken en nieuwe inzichten heeft geleid. Ook is het spel inmiddels beland op een aantal andere universiteiten. Uiteraard sta ik nog steeds open voor feedback, positief en negatief: het spel is voor mij eveneens een leerweg. Erkennen en Waarderen draait er juist om hoe je met elkaar omgaat en dat je de ruimte voelt om elkaar indien nodig op de werkvloer aan te spreken. Als we dat bereiken, ontstaat er een zelfcorrigerend mechanisme op het gehele thema Erkennen en Waarderen. Mijn hoop is dat dit kaartspel daaraan gaat bijdragen.’
Benieuwd naar meer uitleg over hoe mmmAcademia precies werkt en hoe je aan dit kaartspel kunt komen? Lees verder…