Universitair docent Vergelijkende Religiewetenschappen Justine Bakker
Universitair docent Vergelijkende Religiewetenschappen Justine Bakker

Onderwijs over duurzaamheid: ’We hebben nieuwe ideeën nodig’

De wereld leefbaar houden, dat is waar ‘duurzaamheid’ in het kort gezegd om draait. Maar volgens vier docenten op de Radboud Universiteit is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom vertellen zij ter inspiratie hoe zij in hun vakken aandacht aan duurzaamheid besteden en waarom. ‘Want doorgaan op de oude, vertrouwde weg is niet houdbaar.’

Het is belangrijk om te realiseren. ‘Duurzaamheid is een heel breed begrip’, benadrukt Marieke Fransen, docent Duurzaamheid, communicatie en media. ’Het is heel relevant om te bestuderen hoe over duurzaamheid gecommuniceerd wordt in de media, zeker omdat bijna alle informatie die we over dit onderwerp ontvangen via de media tot ons komt. In mijn vak gaat het om ecologische duurzaamheid en daarin speelt klimaatverandering een grote rol. Zelf heb ik twee kinderen. Het is een heel naar idee dat, as we zo doorgaan, hun wereld er anders uit gaat zien. Toch blijkt het heel moeilijk om verandering in gang te zetten. Dat merk ik als ik kijk naar zowel mijn eigen gedrag als naar mijn onderzoek naar weerstand tegen verandering. Daarom is het fijn dat ik in mijn rol als docent met studenten over deze onderwerpen kan praten en kan nadenken over hoe we onze kennis hiervoor kunnen inzetten.'

Duurzame samenleving en diversiteit

Daarbij gaat het bij duurzaamheid echter niet alleen om de omgang van mensen met de aarde, maar ook om de omgang met elkaar. Dat komt onder andere in het vak Gender, Conflict en Security aan de orde. ‘In mijn ogen kan een duurzame samenleving niet bestaan zonder diversiteit’, zo legt docent Jutta Joachim uit. ‘Gender, maar ook ras en maatschappelijke klasse, fungeren in dit opzicht vaak als barrières, omdat deze factoren bepalen hoe iemand wordt gezien en daarmee een belangrijke rol spelen in wie wat krijgt – rijkdom, onderwijs en gezondheidszorg. Door je bewust te worden van deze onderliggende mechanismen, en er kritisch over na te denken, zet je een eerste stap op weg naar duurzaamheid en verandering.’

Die weg kan volgens docent Marc Davidson van het vak Climate Crisis ook bewandeld worden door als docent zelf het goede voorbeeld te geven. ‘Practice what you preach’, zo beaamt hij. ‘Als milieufilosoof en -econoom probeer ikzelf ook op duurzame wijze te leven, zoveel mogelijk veganistisch. Voor mijn werk vlieg ik niet. Veel relevante congressen zijn op vliegafstand, maar daar ga ik dan niet heen. In mijn vak kijk ik met de studenten vanuit verschillende disciplines naar de klimaatcrisis. Natuurkundig, ecologisch, economisch, psychologisch, ethisch en vanuit de politiek. De leukste opdracht vind ik om studenten uit te dagen een week veganistisch te eten. Dan merken ze dat afwijken in de sociale context nog moeilijk is.’

Aarde en hulpbronnen te leen

Al met al is een verandering voor de wereld volgens docent Vincent Meelberg van het vak Sustainable Creativity inmiddels écht noodzakelijk. ‘Problemen bij duurzaamheid vragen om creatieve oplossingen’, zo weet hij. ‘We hebben nieuwe ideeën nodig om deze problemen het hoofd te bieden; doorgaan op de oude vertrouwde weg is niet houdbaar. In mijn vak kijken we onder andere welke rol creativiteit kan spelen bij het oplossen van duurzaamheidsvraagstukken. We moeten ons namelijk realiseren dat we de aarde en haar hulpbronnen slechts te leen hebben van de generaties die na ons komen. Aan hen dienen we een wereld over te dragen die leefbaar is en blijft.’

Contactinformatie

Thema
Duurzaamheid