Illustratie van iemand die achter een laptop zit.
Illustratie van iemand die achter een laptop zit.

Open education: handvatten om aan de slag te gaan

Op 11 april heeft Team Open Education een LibGuide gepubliceerd over open leermaterialen, ook wel Open Educational Resources (OER) genoemd. Dit is een handleiding voor docenten die zelf open leermateriaal willen ontwikkelen of materiaal van anderen willen gebruiken in hun onderwijs. Monique Schoutsen is werkzaam bij de universiteitsbibliotheek en expert op het gebied van open education. Zij vertelt hoe je hier zelf mee aan de slag kunt gaan.

‘We spreken over open leermaterialen als ze digitaal vrij toegankelijk zijn voor iedereen. Er zijn verschillende platforms waar je open leermaterialen op kunt delen. Sinds oktober 2022 doet de Radboud Universiteit mee aan de pilot van het nationale platform edusources. Dat platform bevat bijna tienduizend leermaterialen en het zou natuurlijk tof zijn als de tienduizendste van de Radboud Universiteit komt!’  

‘Je kunt ervoor kiezen om je materiaal open te delen, bijvoorbeeld een kennisclip, een PowerPoint, een afbeelding of een document. In de LibGuide vind je meer informatie over auteursrechten en waar je op moet letten. De Radboud University Press wil gaan starten met het uitgeven van open tekstboeken. Dat zijn online studieboeken die vrij toegankelijk zijn. Als je hier zelf mee aan de slag wilt, kun je contact opnemen met de Radboud University Press en het stappenplan voor auteurs raadplegen.’  

‘In de LibGuide vind je ook voorbeelden van Massive Open Online Courses (MOOCs). Dat zijn online cursussen waar iedereen gratis aan kan deelnemen. Soms krijg je er zelfs een certificaat voor en het vergt ook echt zelfstudie. Op dit moment wordt het opzetten van een MOOC nog niet door de Radboud Universiteit gefaciliteerd, maar je kunt het bestuderen van een MOOC bijvoorbeeld wel opnemen in het studieprogramma.’  

Collectief ecosysteem

Portret van Monique Schoutsen

‘Ik vind het belangrijk om nog meer aandacht te vragen voor open education, want er is nog zoveel winst te behalen. Het kan de kwaliteit van je onderwijs enorm verbeteren als je samenwerkt bij het ontwikkelen van leermaterialen en het biedt ook heel veel tijdswinst. Je kunt leermaterialen, die al door anderen zijn ontwikkeld, gemakkelijk aanpassen en updaten. Zo houd je het samen actueel.’

‘Open leermaterialen zijn een belangrijk onderdeel van open onderwijs en vaak een mooie manier om landelijk de samenwerking op te zoeken. Maar open education gaat over meer! Je moet het echt zien als een soort cultuuromslag. Het gaat over het idee dat onderwijs en leren voor iedereen toegankelijk is en dat studenten naast consumenten ook producenten kunnen zijn. Dat is iets wat hun motivatie zeer ten goede komt (het zogenaamde open pedagogy-principe). Bekijk de webinar van SURF waarbij twee studenten, Miriam-Groen Vallinga en ik te gast waren om het hierover te hebben.' 

'Open education is dus een heel ecosysteem waar we samen aan moeten werken. We moeten er samen, het liefst met actieve inbreng van studenten, voor zorgen dat het leermateriaal open beschikbaar is en dat het ook geüpdatet wordt.’

Leestip: Open Educational Resources in leeromgevingen

Wil je meer weten over de rol van open leermaterialen in leeromgevingen? Lees dan dit open access boek (in het Engels). Hierin wordt aandacht besteed aan de kansen en uitdagingen van het internet en onderwijs als een publiek goed.

Contactinformatie

De pilot waar de Radboud Universiteit aan deelneemt, loopt nog tot oktober 2023. Heb jij leermateriaal om open te delen? Neem dan contact op met Team Open Education via openeducation [at] ru.nl. Zij helpen je bij het uploaden van je materiaal.