Collegiale samenwerking
In een goede samenwerking binnen (docenten)teams draait het om open communicatie, luisteren en overleggen. Bij het opzetten van een cursus is het cruciaal om dit in samenspraak met collega’s te doen, waarbij diverse perspectieven en expertise worden ingebracht. “Dit verrijkt je team en draagt bij aan een algehele versterking van het onderwijs,” benadrukt Sabine enthousiast. "Waar sommigen beter zijn in het maken van toetsen en anderen hun kracht hebben in het bedenken van creatieve lesinhoud, helpen we elkaar en vullen we elkaar aan.”
Ook het vermijden van een hiërarchische structuur waarin seniordocenten alle taken naar juniordocenten doorschuiven zonder enig overleg is van cruciaal belang. Iedereen moet de vrijheid hebben om ideeën te uiten. “De inzichten van beginnende docenten zijn erg waardevol, omdat zij veel dichter bij de studenten staan. De perspectieven van jonge collega’s helpen de cursus beter te laten aansluiten op de behoeften van de studenten.”
“Betrek internationale collega’s zowel tijdens formele overleggen als informele gesprekken bij de koffieautomaat.”
Wees alert op de taalbarrière die internationale collega’s kunnen ervaren. “We dachten dat we binnen ons team genoeg oog hadden voor onze internationale collega’s, maar toch bleken sommigen zich weinig betrokken te voelen in informele gesprekken.” Door de voertaal aan te passen, voelen internationale collega's zich meer betrokken en kunnen ze daadwerkelijk aan de gesprekken deelnemen. “En laten we niet vergeten: er is altijd nog de mogelijkheid om in overleg over te schakelen naar het Nederlands, zodat internationale teamleden hun Nederlandse taalvaardigheid kunnen oefenen en zich helemaal op hun gemak voelen!”, voegen Sabine en Renske toe.
Een samenhangend lesprogramma
Renske benadrukt dat het belang van eenheid binnen het (docenten)team belangrijk is voor samenhang in de cursus. Regelmatige updates en vakoverstijgende samenwerking zorgen op curriculumniveau voor een samenhangend lesprogramma en een plezierige leerervaring voor studenten. "Als vakken niet goed op elkaar zijn afgestemd, komt het voor dat studenten meermaals dezelfde informatie krijgen, wat kan resulteren in ontevredenheid omdat ze het gevoel hebben niets nieuws te leren.” Ook is het essentieel dat docenten consequent de voertaal van het vak gebruiken. “Als het vak in het Engels wordt gegeven, is het belangrijk dat docenten Engels taalgebruik onder studenten stimuleren, en hierin zelf gedurende het hele vak (ook in de pauzes) het voortouw nemen. Op deze manier kunnen alle studenten elkaar begrijpen en ontstaat er geen gevoel van uitsluiting onder niet Nederlandssprekende studenten," verduidelijkt Renske.
Het belang van feedback en empathie
Wanneer de samenwerking niet zo soepel verloopt als gehoopt, benadrukt Sabine het belang van het aangaan van een open gesprek. “Het is voor mij soms ook even slikken,” erkent ze, “maar de ander verdient het dat ik eerlijk ben over wat ik zie, en ik voel me laf als ik wegloop voor een moeilijk gesprek.” Sabine adviseert om feedback altijd constructief te formuleren, waarbij je eerst de waarde van de ander voor het team benadrukt en je je vervolgens richt op de observaties die je hebt gedaan. Hierbij moet je aannames vermijden, en onbevooroordeeld en open een dialoog tot stand brengen. Tot slot is het cruciaal om het gesprek positief af te sluiten, te checken wat de ‘afdronk’ van het gesprek is voor de ander, en de ander de mogelijkheid bieden om later op de feedback terug te komen.
Dergelijke gesprekken kunnen ook de band versterken, vergelijkbaar met hoe vriendschappen kunnen worden verdiept in juist lastige situaties. Conflicten kunnen ontstaan vanuit een verschil van inzicht of op een emotioneel niveau wanneer iemand zich gekwetst voelt door woorden of daden van een ander. “Het aangaan van een open gesprek om de oorzaak van spanning of een conflict te begrijpen, stelt teamleden in staat elkaar nog beter te leren kennen en begrip te ontwikkelen voor elkaars reacties en gedragingen.”
“Feedback en empathie zijn onmisbare bouwstenen voor een soepele samenwerking in het onderwijs.”
Ook studenten hechten waarde aan empathie van hun docenten, legt Renske uit: "Vooral in stressvolle situaties, zoals het door omstandigheden mogelijk niet halen van een deadline, wordt het flexibel meedenken van docenten als erg waardevol ervaren." Het serieus nemen van studenten en begripvol reageren, vanuit vertrouwen, op hun omstandigheden dragen bij aan een positieve leerervaring, bevorderen een gevoel van betrokkenheid, en verminderen stressgevoelens bij studenten.
Vijf toepasbare tips om de samenwerking met collega’s te stimuleren
- Duidelijke communicatie: door helder te communiceren over verwachtingen, deadlines en doelen voorkom je misverstanden en verloopt de samenwerking in het team soepeler.
- Proactief feedback geven en ontvangen: sta open voor constructieve feedback en moedig anderen aan om hetzelfde te doen. Dit kan ook tijdens een wandeling! Het bevordert een cultuur van open communicatie en continue verbetering binnen het team.
- Houd rekening met internationale collega’s/studenten: ze kunnen mogelijk de lokale standaarden en manier van doen niet vanzelf begrijpen, dus is het belangrijk om geduldig en begripvol te zijn en indien nodig extra uitleg te geven.
- Empathische en begripvolle houding: empathisch reageren op behoeften en uitdagingen bevordert een positieve sfeer en versterkt samenwerking. Positiviteit stimuleert samenwerking, terwijl negativiteit juist weerstand kan veroorzaken en samenwerking bemoeilijkt.
- Teambuilding: stel teambuildingactiviteiten voor, zoals een borrel, lunchwandeling of andere informele bijeenkomst. Dit geeft teamleden de kans om elkaar op een ontspannen manier buiten de werkomgeving te leren kennen.