De afbeelding is gemaakt door de wereldwijde samenwerking binnen de Event Horizon Telescope (EHT) en is vandaag gepresenteerd door EHT-directeur Huib Jan van Langevelde (JIVE/Universiteit Leiden) op een persconferentie in het hoofdkwartier van de Europese Zuidelijke Sterrewacht (ESO) in Duitsland.
Het team heeft gebruikgemaakt van waarnemingen van een mondiaal netwerk van radiotelescopen. Nederlandse astronomen en technici van onder andere de Universiteit van Amsterdam, de Radboud Universiteit, de Universiteit Leiden, Rijksuniversiteit Groningen, JIVE en ASTRON maken deel uit van de EHT-samenwerking. Het resultaat is in zes artikelen beschreven en wordt vandaag gepubliceerd in een speciale uitgave van The Astrophysical Journal Letters.
Eerste bewijs van Sagittarius A*
Wetenschappers hadden al eerder sterren gezien die rond een onzichtbaar, compact en superzwaar object in het centrum van de Melkweg draaiden. Ze gingen er al lange tijd van uit dat dit object – Sagittarius A* (afgekort tot Sgr A*) – een zwart gat is, maar dit is het eerste directe visuele bewijs ervan. Hoewel het zwarte gat zelf niet te zien is, omdat het volledig donker is en niets – zelfs geen licht – eruit kan ontsnappen, laat gloeiend gas eromheen een duidelijk kenmerk zien: een donker centraal gebied (de ‘schaduw’), omgeven door een heldere ringvormige structuur.
Het nieuwe beeld toont het licht dat wordt afgebogen door de sterke zwaartekracht van het zwarte gat, dat vier miljoen keer zo zwaar is als onze zon. “We waren stomverbaasd over hoe goed de grootte van de ring overeenkwam met de voorspellingen van Einsteins algemene relativiteitstheorie", zegt EHT-projectwetenschapper Geoffrey Bower van het Institute of Astronomy and Astrophysics, Academia Sinica (Taipei). "Deze waarnemingen hebben ons begrip van wat er zich afspeelt in het centrum van ons melkwegstelsel enorm verbeterd en bieden nieuwe inzichten in hoe deze reusachtige zwarte gaten met hun omgeving wisselwerken.”
