Terwijl Daniël Wigboldus het symposium opent en vertelt hoe alle mensen uit de zaal die met de auto naar het symposium zijn gekomen ongetwijfeld op automatische piloot naar de plaats van bestemming zijn gereden, wordt hij nietsvermoedend achterin de Red Room getekend. Daar zit Bert Smits met zijn tekentafel en een heel dienblad vol met stiften. Aandachtig luistert Smits naar de woorden van Daniël en schetst hem op papier: in een auto, een gepersonaliseerd nummerbord ‘Daniel’ en een gedachtewolkje met de tekst ‘hopeless without navigation’. Want – zo liet Daniël blijken – we vertrouwen veel op de technologie.
Complexe informatie visualiseren: 'Een beeld zegt meer dan duizend woorden'
Op donderdag 25 april kregen toponderzoekers van de Radboud Universiteit het podium tijdens het symposium The Future of the Mind, georganiseerd door Radboud Healthy Brain. Dit keer zaten er niet alleen onderzoekers in de zaal, maar ook een livetekenaar. Het doel? Complexe informatie visueel inzichtelijk maken.
Aan Smits vandaag de taak om alle woorden over de beloften en risico's van digitale technologie voor een gezond brein van hoogstaande wetenschappers samen te vatten in een tekening. Smits: ‘Bij elke tekenopdracht kom ik in aanraking met een ander onderwerp. Dat maakt mijn werk zo interessant! Dit keer ging het over de impact van digitale technologie.’
Tweede keer
Het is de tweede keer dat Smits op een universiteit aanwezig is om te tekenen. Smits: ‘Eerder heb ik getekend bij de raad van bestuur van de Universiteit van Amsterdam. Ik kom voor mijn werk op allerlei plekken en ontmoet dan alle lagen van de bevolking! Van (basis)scholen tot overheidsinstellingen. Zo heb ik ook een keer Mark Rutte getekend.’
Trainingen of brainstorms visueel samenvatten doet Smits regelmatig. ‘Sinds 2000. Toen was er ineens een term voor: live cartooning.’
Voorbereiden
Bij symposia tekent hij live, maar voor zulk soort opdrachten bereidt hij zich ook grondig voor. Smits: ‘Voor dit symposium heb ik mij goed ingelezen. Vooral omdat de voertaal Engels is en ik niet alleen goed moet luisteren, maar ook meteen moet bedenken hoe ik de essentie teken. Ook zoek ik altijd even de sprekers op zodat ik al een idee heb hoe ze eruitzien. Daarnaast publiceerde de Radboud Universiteit voorafgaand aan het symposium al wat verhalen waar ik veel aan had. En de rest? Dat gebeurt gewoon live ter plekke.’
Al bracht dat wel een uitdaging met zich mee. Alle sprekers hadden tijdens het symposium van Healthy Brain maximaal 10 minuten spreektijd. Smits: ‘Dat was met 15 sprekers flink doorwerken. Soms zette ik even een krabbeltje en moest ik het opzij leggen want dan stond de volgende spreker alweer op het podium. Tussendoor vind ik dan wel de tijd om alle tekeningen af te maken. Heel soms teken ik zelfs met twee handen. Hoewel ik rechtshandig ben, kan ik ook aardig met links tekenen.’
Hoofdzaken
Eén ding is zeker: één beeld zegt meer dan duizend woorden. Smits: ‘Vooral als je het combineert met tekst. Maar ik zeg er ook altijd bij: ik kan nooit het héle verhaal – in dit geval het symposium – visualiseren. Ik luister gedurende de dag aandachtig en haal de hoofdzaken eruit. Zoals het idee van ‘collective cognitive capital’ waar Emily Murphy het in haar keynote over had. Ook Sander Schimmelpenninck had scherpe uitspraken over ons social mediagebruik. Daarom heb ik ervoor gekozen om hem te tekenen met veel spreekwolkjes met quotes als ‘social media jaagt gekte aan’ en ‘idioten moet je geen podium geven’.'
Nog een voordeel? Beeld trekt de aandacht. Smits: ‘Na afloop was er een netwerkborrel zodat alle gasten nog met elkaar in gesprek konden gaan. Ik borrelde naast mijn liveillustraties en ik moet zeggen dat ik veel aanspraak had. ‘Hoe kom je erop?’, vroegen veel onderzoekers. Sommigen vroegen nog om een toelichting en anderen lachten hard om hoe ik ze in karikatuur heb getekend.’ Zelf moet Smits er ook om lachen: ‘Ja, ik snap het ook wel. Het is weer eens wat anders dan een wetenschappelijke publicatie!’
Contactinformatie
- Organisatieonderdeel
- Healthy Brain
- Thema
- Hersenen
