De initiatiefnemers verwachten dat het beschikbaar stellen van deze archiefbronnen leidt tot meer interesse in de slavernijgeschiedenis van Curaçao en een steun zal zijn voor mensen die op zoek zijn naar voorouders in slavernij.
Doorwerking slavernij
De publicatie van het slavenregister en de emancipatieregisters van Curaçao is onderdeel van een project om de effecten van slavernij en de doorwerking van slavernij voor generaties na de afschaffing van de slavernij (1863) in kaart te brengen. Projectleider is historicus Coen van Galen van de Radboud Universiteit, die afgelopen jaren betrokken was bij de publicatie van de Surinaamse slavenregisters. Van Galen: ‘De vraag die ik daarna vaak kreeg van mensen die van Curaçao komen was: en wanneer komen de slavenregisters van Curaçao online?’
Sneller dan gedacht komen de Curaçaose registers nu al online. Dat was mogelijk dankzij de goede samenwerking tussen de betrokken universiteiten en archieven, maar vooral dankzij het werk van de Curaçaose onderzoekster Els Langenfeld, zo zegt Max Scirwanek, directeur van het Nationaal Archief Curaçao: ‘Langenfeld heeft bij haar onderzoek in de archieven een index op de slavenregisters gemaakt en na haar overlijden in 2013 aan de Mongui Maduro Bibliotheek afgestaan. Via haar nabestaanden is het bij het Nationaal Archief Curaçao gekomen. Dit heeft enorm geholpen met het maken van deze database.’
Video van het Nationaal Archief Curaçao om het grote belang van de online beschikbaarheid van de registers te benadrukken. Aan het woord komen onder andere Minister Konket (Curaçao ) en Minister van Engelshoven (Nederland).
Slavenregister en emancipatieregisters van Curaçao
De database die nu wordt gepubliceerd omvat het slavenregister en twee emancipatieregisters. Het slavenregister van Curaçao is een registratie van iedereen die eigendom was van particuliere slaveneigenaren op Curaçao in de periode 1839 tot de afschaffing van slavernij in 1863. Per persoon wordt voornaam, geboortejaar, de naam van de moeder en de naam van de slaveneigenaar vermeld. Daarnaast staat er ook informatie in over geboorte, overlijden, verkoop van mensen en de in- en uitvoer van mensen, want Curaçao bleef ook in de negentiende eeuw een centrum van kleinschalige internationale slavenhandel.
Video van historicus Coen van Galen die met artiest Willie Wartaal (Olivier Locadia) in de borderellen zoekt naar informatie over zijn voorouders die in slavernij leefden.
Emancipatieregisters
De emancipatieregisters zijn registers van mensen die per 1 juli 1863 vrijkwamen uit slavernij. Ze zijn een belangrijke aanvulling op het slavenregister, omdat in de emancipatieregisters de achternamen staan die mensen in 1863 kregen. ‘Ook Nederlanders met Curaçaose roots kunnen nu makkelijker onderzoek doen naar hun familieverleden’, zegt Johan van Langen van het Nationaal Archief. ‘Door archieven over het gedeelde verleden van Curaçao en Nederland online beschikbaar te stellen faciliteren we ook het wetenschappelijk onderzoek. Bijvoorbeeld onderzoek naar de doorwerking van slavernij en kolonialisme, dat steeds meer aandacht krijgt in het maatschappelijk debat.’
Het slavenregister en de emancipatieregisters van Curaçao worden op 17 augustus online gezet. Deze datum is gekozen omdat het Tula-dag is. Op deze dag herdenkt Curaçao het slavernijverleden en de opstand van vrijheidsstrijder Tula, dit jaar precies 225 jaar geleden.
Het project is een samenwerking tussen de Radboud Universiteit Nijmegen, de University of Curaçao en de Nationale Archieven van Curaçao en Nederland en de Mongui Maduro Bibliotheek op Curaçao. Het is mede mogelijk gemaakt door subsidies van de Stichting Democratie en Media en het Platform Digitale Infrastructuur SSH. De Slavenregisters maken onderdeel uit van het UNESCO Memory of the World Register – Latin America and the Caribbean.
Online raadplegen
De registers zijn vanaf maandag 17 augustus te raadplegen via de sites van beide nationale archieven:
Meer weten? Neem contact op met
- Coen van Galen, Radboud Universiteit, c.vangalen [at] let.ru.nl, voor vragen over het project in het algemeen en onderzoek.
- Max Scriwanek, Nationaal Archief Curaçao, max.scriwanek [at] gmail.com (max[dot]scriwanek[at]gmail[dot]com), voor vragen over het belang van de bronnen.
- Johan van Langen, Nationaal Archief, johan.van.langen [at] nationaalarchief.nl (johan[dot]van[dot]langen[at]nationaalarchief[dot]nl), voor vragen over online beschikbaarheid registers.
- Persvoorlichting & Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit, media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl), 024 361 6000