Ongelijkheid in sociale systemen
Volgens Bleijenbergh, zitten thema’s als ongelijkheid diep ingebed in de structuur en cultuur van een organisatie. “Een organisatie is een sociaal systeem. Vaak vinden mensen de cultuur en structuur van dat systeem zo vanzelfsprekend, dat ze niet meer zien dat er ongelijkheid is.”
“Neem bijvoorbeeld genderverhoudingen op de werkvloer. De standaard medewerker is vaak een witte man zonder zorgtaken. Bedrijven stemmen hun beoordelingscriteria af op die zogenaamde normmedewerker, om zo te beoordelen of iemand ambitieus is of genoeg potentie heeft. Als we willen streven naar meer gelijkheid, is het dus noodzakelijk dat beoordelingscriteria aangescherpt worden. Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met het feit dat íedereen zorgtaken heeft. Niet alleen vrouwen voor hun kinderen: iedereen kan bijvoorbeeld zieke ouders krijgen. Iedereen is een zorgende werknemer, en daar moeten we beoordelingscriteria op afstemmen.”
Bleijenbergh onderzocht ook in samenwerking met de Universiteit Tilburg en het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK) de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten. In dit project werden vakbonden, uitzendbureaus, werkgevers en werknemers samen uitgenodigd om te kijken welke structuur de relatief slechte arbeidsomstandigheden bepaalt. “Investeren in arbeidsmigranten, ook al zijn ze hier maar tijdelijk, is absoluut de moeite waard. Hoe? Door goede huisvesting te regelen, waarbij ze niet afhankelijk zijn van de werkgever. Maar ook scholing in de Nederlandse taal is een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Zo geven we deze groep een betere positie om te onderhandelen.”
Hecht waarde aan een goede representatie van ondervertegenwoordigde groepen. Ook in managementfuncties en bij politieke partijen en bestuurders.
De weg naar gelijkheid
Na jaren in het onderzoeksveld zijn er volgens Bleijenbergh verschillende manieren om sociale systemen in organisaties inclusiever te maken. “Hecht waarde aan een goede representatie van ondervertegenwoordigde groepen. Ook in managementfuncties en bij politieke partijen en bestuurders. Hanteer bijvoorbeeld streefcijfers voor leidinggevende posities. Hebben 25% van je medewerkers een internationale achtergrond? Dan zouden 25% van de medewerkers in een managementfunctie ook een internationale achtergrond moeten hebben.” Er is ook meer bewustzijn nodig over de heersende bedrijfscultuur en waar deze cultuur uitsluitend kan werken. “Dat kan bijvoorbeeld door middel van cursussen over sociale veiligheid en hoe je deze vergroot in je organisatie.”
Bleijenbergh timmert met haar expertises hard aan de weg naar gelijkheid. Het komende jaar staan er dan ook mooie nieuwe projecten op de planning. “We gaan bijvoorbeeld groepsmodelbouw doen met boeren, beleidsmakers en milieuorganisaties om te begrijpen welke dynamische processen duurzame landbouw belemmeren. Dit vormt de basis voor een gesprek over hoe we de transitie naar duurzame landbouw het beste kunnen aanpakken.”
Tekst: Alon Winnen
Foto's: Duncan de Fey en Ali Lowni
