In 2018 opende de Radboud Universiteit de escape room voor het eerst in Museum het Valkhof. Daar zou die blijven tot en met mei 2020, maar wegens corona sloot de locatie eerder. Eén van de oorspronkelijke initiatiefnemers, Mark Smolenaars, blies het project nieuw leven in en opent dit weekend de nieuwe locatie bij ROX Escape Experience onder een nieuwe titel: ‘De bezetting. Universiteit in verzet’.
Met de heropening van de educatieve escape room memoreert de Radboud Universiteit de verwikkelingen rond een bijzondere gebeurtenis tijdens de Tweede Wereldoorlog: het moment dat rector magnificus Bernard Hermesdorf in 1943 de deuren van de universiteit sloot. Diverse Radboudwetenschappers werkten mee aan de nauwgezette reconstructie van de omstandigheden waarin het verhaal zich afspeelde.
Studenten in oorlogstijd
De educatieve escape room laat een uniek gedeelte van de geschiedenis van de Radboud Universiteit zien. In 1943 verplichtte de Duitse bezetter alle Nederlandse studenten een loyaliteitsverklaring te tekenen. Als enige Nederlandse rector weigerde Hermesdorf de loyaliteitsverklaring, om principiële redenen, voor te leggen aan de studenten. Onvermijdelijk gevolg was de sluiting van de universiteit op 11 april 1943. Hermesdorf zelf prikte de mededeling op een bord in de hal van het hoofdgebouw. Verlost van het ene morele dilemma kwamen de studenten meteen voor het volgende te staan: aanmelden bij de Arbeitseinsatz of onderduiken?
Op de nieuwe locatie hoopt de universiteit dit belangrijke verhaal uit haar geschiedenis levend te houden. ‘Centraal staat het spel, de escape room. Maar deze escape room bevat bijzondere, educatieve elementen’, legt universiteitshistoricus Jan Brabers uit, die als voorzitter van de commissie van toezicht de overgang van de escaperoom naar ROX begeleidde. ‘Deelnemers maken een sprong in de geschiedenis naar een – waarheidsgetrouwe – studentenkamer in april 1943, wat op zichzelf al een aparte belevenis is. Daar raken deelnemers doordrongen van de levensgrote dilemma’s waar studenten van toen voor stonden. De dilemma’s zijn universeel, omdat ze zich overal en altijd in oorlogssituaties voordoen.’
Verzet
Deelnemers aan de educatieve escape room kruipen in de huid van vrienden van Jozef van Hövell van Wezeveld en Westerflier in het jaar 1943. Door het oplossen van puzzels, vragen en opdrachten proberen ze te ontsnappen. Jozef was praeses van de Nijmeegse studentenvereniging Carolus Magnus, die ten tijde van de universiteitssluiting inmiddels verboden was door de bezetter. Hij speelde een belangrijke rol in het studentenverzet in Nijmegen en in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werd uiteindelijk gearresteerd en overleed in concentratiekamp Neuengamme in 1945.
De educatieve escape room onder de nieuwe titel ‘De bezetting. Universiteit in verzet’ is toegankelijk in het Nederlands, Engels en Duits.
Foto: Sytse Dijkstra