Perspectieven van de periferie
Martijn Koster, cultureel antropoloog
Hoe stadsbewoners in lage inkomenswijken aankijken tegen en omgaan met de staat wordt vaak onderzocht vanuit het perspectief van de staat. Vanuit de politieke antropologie en stadsstudies wordt deze houding vaak gezien als een afwijkende vorm van burgerschap, als informele politiek of als protest. Deze omschrijvingen kunnen echter bijdragen aan een grotere ongelijkheid, omdat hiermee de politiek van deze stadsbewoners als ‘minder’ wordt neergezet of alleen als ‘tegen de staat’. Het onderzoeksproject van Martijn Koster gaat dit tegen door een nieuwe theorie over politiek te ontwikkelen die zich baseert op perspectieven van de periferie.
De onderzoekers gaan de politiek van de periferie etnografisch bestuderen in drie domeinen: bestuur, verkiezingspolitiek en activisme. Ze kijken hierbij primair naar politiek rondom huisvesting. Ze gaan dit vergelijken in lage inkomenswijken in drie steden in Latijns-Amerika: Medellín (Colombia), Santiago de Cuba (Cuba) en Recife (Brazilië). Deze regio staat bekend om stedelijke armoede, urgente uitdagingen rondom huisvesting en een grote diversiteit van relaties tussen de staat en de stedelijke periferie.
Middeleeuwse sociale normen
Sven Meeder, historicus
Veel van de bewaard gebleven middeleeuwse westerse teksten zijn geschreven door (of in opdracht van) leden van de elite of de geestelijkheid. Daardoor geven ze vaak een beperkt of vertekend beeld van de denkbeelden van gewone mensen. Om toch inzicht te krijgen in middeleeuwse ideeën over sociale normen, gaat historicus Sven Meeder verzamelingen van canoniek recht (kerkelijke of religieuze teksten regels) op een innovatieve manier bestuderen.
De handschriften met canonieke verzamelingen die hij bestudeert behandelen niet alleen religieuze en kerkelijke wetten, maar raken ook aan sociale, morele, politieke en economische kwesties. Middeleeuwse geleerden stelden zulke verzamelingen samen door bepaalde teksten wel of niet te kopiëren en in specifieke combinaties over te nemen. Die combinaties van regels (canones) geven daarmee inzicht in de opvattingen over sociale normen en maatschappelijke idealen uit die tijd. Meeder onderzoekt canones om beter te begrijpen hoe er gedacht werd over sociale kwesties, zoals economische ongelijkheid, moord en diefstal, sociale hiërarchieën, seksueel gedrag en genderverhoudingen.
Naast de bekende 'grote' canonieke verzamelingen, bestudeert de onderzoeker ook zogenoemde canonieke florilegia: korte morele teksten die waarschijnlijk gebruikt werden in lokale gemeenschappen met voornamelijk een lekenbevolking. Door de informatie van grote aantallen handschriften en verzamelingen in een slimme database te verzamelen, ontstaat inzicht in hoe sociale ideeën verspreid werden en veranderen tussen ongeveer 500 en 1200 CE.
ERC Consolidator
De ERC Consolidator Grant is bedoeld om onderzoekers te ondersteunen in de fase waarin ze een eigen onafhankelijk onderzoeksteam en onderzoeksprogramma willen opzetten. Deze subsidie bedraagt 2 miljoen euro.