Euclid, ook wel de ‘detective van het donkere heelal’ genoemd, heeft als taak te onderzoeken hoe donkere materie en donkere energie ervoor hebben gezorgd dat ons heelal eruitziet zoals het er nu uitziet. 95% van onze kosmos lijkt te bestaan uit de mysterieuze en nog onbegrepen 'donkere' ingrediënten, die met hun aanwezigheid slechts zeer subtiele veranderingen veroorzaken in het uiterlijk van de objecten die we wel kunnen zien.
Om de 'donkere' invloed op het zichtbare heelal te onthullen, zal Euclid de komende zes jaar de vormen, afstanden en snelheden van miljarden sterrenstelsels waarnemen, tot op een afstand van 10 miljard lichtjaar. Hierdoor zal de grootste kosmische 3D-kaart worden gecreëerd die ooit is gemaakt. Euclid kan in één keer een opmerkelijk scherp beeld maken van een ongekend groot deel van de hemel in zowel zichtbaar als infrarood licht.
De beelden die vandaag zijn vrijgegeven laten deze speciale capaciteit zien: van heldere sterren tot zwakke sterrenstelsels. Ze tonen de objecten in hun geheel, terwijl ze extreem scherp blijven, zelfs wanneer wordt ingezoomd op verre sterrenstelsels.
Donkere materie
“Donkere materie houdt sterrenstelsels bij elkaar en zorgt ervoor dat ze sneller draaien dan alleen zichtbare materie kan verklaren; donkere energie drijft de versnellende uitdijing van het heelal aan. Euclid zal kosmologen voor het eerst in staat stellen om deze donkere mysteries samen te bestuderen”, legt ESA-directeur wetenschap, Carole Mundell, uit. "Euclid zal een sprong voorwaarts maken in ons begrip van de kosmos als geheel en deze prachtige Euclid-beelden laten zien dat de missie klaar is om te helpen bij het beantwoorden van een van de grootste mysteries van de moderne fysica."
"We hebben nog nooit zulke grote astronomische beelden gezien, met zoveel details. Ze zijn nog mooier en scherper dan we hadden kunnen hopen en laten ons veel voorheen ongeziene kenmerken zien in bekende gebieden in het nabije heelal. Nu zijn we klaar om miljarden sterrenstelsels waar te nemen en hun evolutie door de kosmische tijd heen te bestuderen", zegt Euclid-projectwetenschapper René Laureijs. Søren Larsen (Radboud Universiteit), die werkt aan gedetailleerde waarnemingen van nabije sterrenstelsels en sterrenhopen, voegt daaraan toe: “De vandaag vrijgegeven beelden zijn spectaculair maar zijn nog maar het begin: Ik kijk ernaar uit dat Euclid echt aan de slag gaat, en ben benieuwd wat de waarnemingen de komende jaren over ons eigen Melkwegstelsel en andere sterrenstelsels in onze kosmische buurt zullen onthullen."
Mysteries van het heelal
"Onze hoge eisen aan deze telescoop hebben hun vruchten afgeworpen: dat deze beelden zo gedetailleerd zijn, is allemaal te danken aan een speciaal optisch ontwerp, perfecte fabricage en assemblage van telescoop en instrumenten, en extreem nauwkeurige richt- en temperatuurregeling", voegt Euclid-projectmanager Giuseppe Racca toe. Henk Hoekstra (Universiteit Leiden) was nauw betrokken bij het opstellen van deze hoge eisen.
"Ik wil iedereen feliciteren en bedanken die betrokken is geweest bij het realiseren van deze ambitieuze missie. De eerste beelden die door Euclid zijn gemaakt, zijn ontzagwekkend en herinneren ons eraan waarom het essentieel is dat we naar de ruimte gaan om meer te weten te komen over de mysteries van het heelal", besluit ESA-directeur-generaal Josef Aschbacher.
Kijk voor alle foto's en hun beschrijvingen op de site van ESA.
