Carla Haelermans en Eliane Segers in gesprek over het focusgebied Pedagogiek & Didactiek

Focusgebied uitgelicht: Pedagogiek & Didactiek

25 april 2024 Onderzoeksbericht

Het inzetten van AI biedt heel veel mogelijkheden. Dat besef dringt steeds meer door in onderwijsland. Met als gevolg dat er allerlei toepassingen worden bedacht voor AI in onderwijs. Bij NOLAI denken we andersom: we beginnen met een probleem, en daar ontwikkelen we een AI-toepassing voor. Hoogleraren Carla Haelermans en Eliane Segers waken er vanuit hun focusgebied Pedagogiek & Didactiek voor dat daarbij steeds de pedagogisch-didactische gedachtegang wordt gevolgd. Eliane: “Dat iets kán met AI, wil niet zeggen dat je het ook moet doen. Er moet echt een meerwaarde zijn voor het onderwijs.”

Over het focusgebied

Carla Haelermans is hoogleraar onderwijseconomie aan de Universiteit van Maastricht. Samen met Eliane Segers, hoogleraar Leren en technologie aan de Radboud Universiteit, is ze trekker van het focusgebied Pedagogiek & Didactiek bij NOLAI. In dit focusgebied staan de behoeftes van het kind centraal. Wat werkt voor het kind? Carla: “Daarnaast kijken we ook naar de interactie tussen leraar en kind, en wat er in het klaslokaal gebeurt. We willen er met ons focusgebied voor zorgen dat in ieder NOLAI-project de pedagogisch-didactische gedachtegang gevolgd wordt. Dat zit hem vaak in hele basale vragen: Wat willen we hiermee bereiken? Hoe is het onderbouwd? Wat weten we hier al over, en wat nog niet?”

Hoogleraar Eliane Segers van het NOLAI Focusgebied Pedagogiek & Didactiek

Team Pedagogiek & didactiek

Naast Pedagogiek & Didactiek heeft NOLAI nog 4 focusgebieden: Ethiek, Professionalisering van de leraar, Technologie voor AI, en Duurzame Data. Ieder focusgebied bestaat uit 1 of 2 trekkers – hoogleraren of universitair (hoofd)docenten – en daarnaast een aantal onderzoekers – promovendi of postdocs. Het focusgebied Pedagogiek & Didactiek heeft behalve de postdocs Erika Schlatter en Evi Topali, en promovendus Zeyu Wang, ook nog een eigen Teacher-in-Residence: Wouter Jansen. Carla: “We hebben een heel goed en divers team, waarin verschillende vakgebieden en achtergronden bij elkaar komen. De rode draad is de manier waarop we kijken naar de dingen die we doen: Wat is belangrijk vanuit pedagogisch-didactisch oogpunt?”

Hoogleraar Carla Haelermans van het NOLAI Focusgebied Pedagogiek & Didactiek

Pedagogisch-didactische theorievorming

NOLAI ontwikkelt ieder jaar 10 tot 15 co-creatieprojecten rondom AI in onderwijs, in samenwerking met scholen en bedrijven. Pedagogiek en didactiek liggen aan de basis van ieder project van het onderwijslab. In het focusgebied komen verschillende theorieën vanuit verschillende vakgebieden bij elkaar. Bijvoorbeeld de Cognitive Load Theory vanuit de cognitieve psychologie en de theorie van de Digital Divide vanuit de sociologie. Eliane: “Wij vinden het belangrijk dat de producten die in de co-creatieprojecten worden ontwikkeld, een degelijke theorievorming hebben op pedagogisch-didactisch gebied. Dus dat je niet zomaar eens wat gaat ontwikkelen omdat het kan.”

Blauwdrukken

In het schooljaar 2023-2024 gingen de eerste 10 co-creatieprojecten van start. En ieder jaar in september starten er weer 10 tot 15 nieuwe. Een groot deel van deze projecten maakt gebruik van Design Based Research. Eliane: “Daarom vonden we het heel belangrijk dat daar een blauwdruk voor kwam. Postdoc Evi heeft daar vanuit ons focusgebied voor gezorgd.” Ieder project moet bovendien vooraf getoetst worden door de ethische commissie. Hiervoor moet per project een ethische aanvraag ingediend worden door de onderzoekers. Ook daarvoor was een blauwdruk wenselijk. Dankzij postdoc Erika, die de eerste ethische aanvraag heeft gedaan, ligt die er nu. Eliane: “Dat was meteen een hele uitdagende aanvraag, maar het is gelukt. En dat is fijn, want nu ligt er een voorbeeld voor alle co-creatieprojecten die komen.”

Maakt AI alles beter?

Net als de trekkers van de andere focusgebieden, beoordelen ook Carla en Eliane alle projectplannen die worden ingediend. Carla: “We bekijken ze allemaal en geven feedback op allemaal, want elk co-creatieproject moet een pedagogisch-didactische onderbouwing hebben. Uiteindelijk kunnen we niet bij de uitvoer van elk project betrokken zijn, maar we kijken mee bij het vormen van de projectvoorstellen.” Eliane: “Daarbij zijn we wel heel kritisch. Met AI kan heel veel, maar soms is er geen AI-oplossing. Dan is er echt wel een probleem, maar is AI simpelweg niet de oplossing.” En andersom kan ook. Carla: “Nog te vaak wordt AI aan de kant gegooid, bijvoorbeeld omdat het niet aansluit bij de les. Maar dan zou je het dus net iets anders kunnen inzetten.”

Meerwaarde voor het onderwijs

NOLAI heeft de ambitie om onderwijsinnovaties te ontwikkelen die gericht zijn op het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Eliane: “Ik denk dat we met NOLAI vroeg genoeg zijn ingestapt in AI in het onderwijs, om te kunnen laten zien waar de meerwaarde van AI in het onderwijs kan zitten. En ik hoop dat we met NOLAI die prototypes neer kunnen zetten, die proofs of concept, waarop voortgebouwd kan worden. Onze ambitie is om met NOLAI een solide basis te leggen.” Carla: “En ik denk dat we er vanuit ons focusgebied echt aan bijdragen om het onderwijs beter te maken.”

Blijf op de hoogte

Wil je niks missen over de activiteiten van NOLAI? We sturen je graag geregeld een bericht over het laatste nieuws, bijeenkomsten, concepten, producten en meer.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Contactinformatie

Organisatieonderdeel: Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI)
Gaat over persoon: prof. dr. P.C.J. Segers (Eliane)
Thema: Kunstmatige intelligentie