Groeifonds-subsidie voor robotlab maakt van Nederland koploper in Big Chemistry

Een onderzoeksprogramma dat inzet op de bouw van een revolutionair robotlab dat chemie en kunstmatige intelligentie (AI) combineert én dat een verrijking betekent van de wetenschappelijke infrastructuur voor chemie in Nederland, krijgt een bijdrage van 97 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds.

Het programma ‘Robotlab: De Revolutie van Zelfdenkende Moleculaire Systemen’ staat onder leiding van Wilhelm Huck, hoogleraar Fysisch-organische chemie aan de Radboud Universiteit. Met deze subsidie kan Nederland zich positioneren als wereldwijde koploper op het gebied van de chemische robotica in combinatie met kunstmatige intelligentie.

Het besluit van de adviescommissie onder voorzitterschap van Jeroen Dijsselbloem over de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds is vandaag door de ministerraad overgenomen. Het onderzoeksprogramma krijgt de toekenning op voorwaarde dat een aantal specifieke aspecten nader wordt uitgewerkt.

De ambitie van het onderzoeksprogramma is om in zeven jaar een nieuw ecosysteem rond een volledige geautomatiseerd laboratorium (robotlab) te ontwikkelen, met een bijdrage aan het bruto binnenlands product van 400 tot 750 miljoen euro. Het lab wordt ontwikkeld in samenwerking met Fontys Hogeschool Eindhoven; de wens is om het robotlab te vestigen op Novio Tech Campus in Nijmegen.

Robotlab voor Big Chemistry

Centraal in het onderzoeksplan staat de bouw van een robotlab, waarin chemisch onderzoek, hoogwaardige technologie (robotica) en kunstmatige intelligentie (big data + zelflerende systemen) worden gecombineerd. Dat leidt tot een lab waarin alle processen geautomatiseerd zijn en op elkaar aangesloten zijn. Daardoor kan zo’n lab veel meer en veel beter te controleren experimenten doen dan labs waarin slechts een deel van de processen geautomatiseerd zijn.

Bovendien maken de AI-componenten in het lab het mogelijk dat het ontwikkelen van nieuwe chemische producten of formuleringen meer op big data en systematische analyse zijn gebaseerd en minder op intuïtie en trial and error. Kortom: de chemie die in dit robotlab bedreven wordt is sneller, beter en betrouwbaarder.

Combinatie van wetenschap en industriële R&D

Het robotlab dat initiatiefnemer Wilhelm Huck voor ogen heeft, zal in de praktijk veel worden gebruikt door grotere en kleinere bedrijven die met hun research & development afdelingen nieuwe producten willen ontwikkelen. Het lab kan zo bijvoorbeeld bijdragen aan het ontwikkelen van duurzamere producten voor de verfindustrie, farmacie en voedselindustrie. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat wetenschap en praktijk hierbij van elkaar leren en elkaar tot grotere hoogten doen stijgen.

Fundamentele wetenschap

Al lerend biedt het robotlab daarnaast ook ruimte voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar bijvoorbeeld de ontwikkeling van zelflerende moleculaire systemen, de oorsprong van het leven en biomaterialen.

Een van de uitdagingen waaraan het robotlab gaat bijdragen is de vraag naar energiezuinige oplossingen voor dataopslag en dataverwerking. Als je weet dat het menselijk genoom veel efficiënter data opslaat dan wat voor elektronisch systeem ook, en als je weet dat hersenen een stuk energiezuiniger data verwerken dan onze huidige computers, dan liggen er enorme kansen voor oplossingen geïnspireerd op de architectuur van biologische systemen.

Max Planck Research Campus

Het onderzoeksprogramma heeft ook een ambitie als het gaat om een versterking van de wetenschappelijke infrastructuur op het gebied van chemie in en buiten Nederland. Concreet ligt er een plan voor een (virtuele) Max Planck Research Campus Emergence of Molecular Complexity, waarin samengewerkt wordt door de Radboud Universiteit, Rijkuniversiteit Groningen, TU Eindhoven, onderzoeksinstituut AMOLF en verschillende Duitse Max Planck Instituten op het gebied van chemie. Op den duur leidt deze samenwerking idealiter tot de vestiging in Nederland van een Max Planck Instituut Origins of Complexity.

Brede samenwerking

De uitvoering van het programma komt te liggen in een stichting die de brede samenwerking van kennisinstituten vertegenwoordigd, waaronder de Fontys Hogeschool Eindhoven, de Technische Universiteit Eindhoven, de Radboud Universiteit, het AMOLF instituut en de Rijksuniversiteit Groningen. Vanuit de overheid zijn het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en NWO direct betrokken. Voor de bouw van het Robotlab zal nauw worden samengewerkt met bedrijven gevestigd op de Brainport Campus Eindhoven en de NovioTech Campus in Nijmegen. Internationaal zal dit programma aansluiten bij de Max Planck Gesellschaft in Duitsland.

Wilhelm Huck

Citaten

Wilhelm Huck, wetenschappelijk directeur van het programma: ‘Met deze investering vanuit het Groeifonds hebben we de middelen om samen de uitdaging aan te gaan en het eerste volledig geautomatiseerde robotlab voor de formulering van complexe moleculaire systemen ter wereld te bouwen. Dit robotlab en het gebruik van kunstmatige intelligentie zal voor een transformatie in deze chemie zorgen. Naast de vele toepassingen op het gebied van coatings, voedingsmiddelen of personal care producten, hebben wetenschappers nu een uniek instrument om de complexe moleculaire systemen te bestuderen die ten grondslag liggen aan de oorsprong van het leven, of begrijpen hoe we computers kunnen bouwen die op dezelfde manier werken als onze hersenen.’

Mede-initiatiefnemer Bert Meijer, Technische Universiteit Eindhoven en Radboud Universiteit: ‘Op het juiste moment kan Nederland onze internationale toppositie in de fundamentele supramoleculaire wetenschappen omzetten in een vertaling naar vele applicaties met duurzaamheid als hoofdthema. Als we de kunst van formuleren tot een op wetenschap gebaseerde technologie kunnen verheffen en dat gebaseerd op artificiële intelligentie komt een droom tot werkelijkheid. En het is nu de tijd om dat te realiseren.'

Teade Punter, leading lector High Tech Systemen en Materials Fontys: ‘Met haar praktijkgerichte high-tech, materialen en systemen onderzoek gaat Fontys met haar academische partners en bedrijven het innovatieve robotlab voor de chemie ontwikkelen en implementeren.’

Meer Nationaal Groeifonds-projecten met Radboud-deelname:

Zie voor alle toekenningen in deze ronde het bericht van de Rijksoverheid: Kabinet trekt 5 miljard euro uit voor duurzame economische groei en toekomstige welvaart

Andere Groeifondsprojecten waarbij de Radboud Universiteit betrokken is, zijn:

  • Duurzame Materialen NL: materiaalonderzoek gericht op nieuwe innovatieve en duurzame productiemethodes
  • Einstein Telescope: in kaart brengen en analyseren van zwaartekrachtgolven
  • Biotech Booster: ondersteunen van maatschappelijk impactvolle biotech innovaties
  • Oncode-PACT: gericht op het sneller en goedkoper ontwikkelen en beschikbaar maken van kankermedicatie
  • Pharma NL: richt zich vooral op de technische faciliteiten voor startups in de farmaceutische industrie
  • Digitaliseringsimpuls NL: gericht op het versterken van de digitalisering in het hoger onderwijs en MBO.
  • LLO Katalysator: richt zich op het creëren van nieuw LLO-aanbod (Leven Lang Ontwikkelen) door onderwijsinstellingen.

Meer weten? Neem contact op met

  • Persvoorlichting Radboud Universiteit, media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl), 024 361 6000
  • Wilhelm Huckw.huck [at] science.ru.nl (w[dot]huck[at]science[dot]ru[dot]nl) of 06 53 85 40 92

Contactinformatie

Organisatieonderdeel
Physical Organic Chemistry
Thema
Kunstmatige intelligentie, Moleculen en materialen