'Het is tijd om ongelijkheid beter aan te pakken: via de cijfers'

De strijd voor gelijkheid is al decennia aan de gang, maar de vooruitgang op bepaalde gebieden is teleurstellend traag. Onderzoek toont aan dat er op veel gebieden nog onvoldoende vooruitgang is geboekt. Denk bijvoorbeeld aan het lage aantal vrouwelijke onderzoekers in de academische wereld of de toegankelijkheid van onderwijs in ontwikkelingslanden. Vrouwen komen niet vooruit, en de enige manier om dat te verhelpen is met meer data en experimenten, aldus Natascha Wagner, hoogleraar Ontwikkelingseconomie, in haar oratie op 6 oktober aan de Radboud Universiteit.

Volgens Wagner 'zijn er veel problemen die alleen of voornamelijk vrouwen betreffen, en helaas krijgen we hierbij soms te maken met 'gendermoeheid'. Bepaalde zorgen spelen al zo lang dat hier bijna geen aandacht meer voor is, terwijl nieuwe zorgen die kleinere groepen raken, op korte termijn meer interesse wekken. Het is tijd om naar de cijfers te kijken, de data te gebruiken en de grote uitdagingen aan te pakken.'

 In haar oratie gebruikt Wagner haar eigen vakgebied van de economie als voorbeeld van deze stagnatie. 'Data toont dat er slechts zes vrouwen zijn onder de 100 best gepubliceerde economen wereldwijd. Bij de Radboud Universiteit is het aantal vrouwelijke hoogleraren al een tijdje ongeveer 30 procent. Op andere gebieden geldt hetzelfde: slechts acht procent van de presidenten van centrale banken is vrouw en slechts dertien procent van de ministers van Financiën wereldwijd is vrouw', legt Wagner uit. 'Dat is opvallend laag. We hebben het hier niet over een zeldzame soort, vrouwen maken immers vijftig procent uit van alle mensen op deze planeet.'

 

Natascha Wagner

Global Data Lab

Wagner is ook het nieuwe hoofd van het Global Data Lab van de Radboud Universiteit, een onderzoekscentrum dat data levert over lage- en middeninkomenslanden. Het Global Data Lab stelt onderzoekers in staat nieuwe inzichten op te doen door middel van datasets over economische en sociale omstandigheden, onderwijs, gezondheid en gender empowerment.

'Via ons Global Data Lab zien we vergelijkbare trends rond onderwijs en gelijkheid in ontwikkelingslanden', legt Wagner uit. 'Meisjes en vrouwen volgen geleidelijk meer jaren onderwijs en het verschil met jongens en mannen wordt minder, maar dit gaat heel langzaam. Op basis van de huidige cijfers zal het volgens het 2022 Global Gender Gap Report nog 132 jaar duren voordat de gelijkheid van genders zal worden bereikt.' Verder zijn er diverse, nog lastigere problemen waar we teleurstellende trends constateren: genitale verminking van vrouwen neemt allesbehalve af en er is slechts een zeer langzame vooruitgang wat betreft de doelen van de VN en andere organisaties op het gebied van anticonceptie en polygamie.

Meer experimenten, meer data

Wagner pleit voor meer data en meer sociale experimenten om deze problemen aan te pakken. Experimenten moeten meer bieden dan niet-bindende quota en cursussen om 'vrouwen op niveau te brengen'. Dit kan zijn in de vorm van extra (financiële) prikkels voor vrouwen om promotie te maken of door het willekeurig matchen van leiderschapsteams. Dit is succesvol gebleken in India, waar een derde van de hoofdfuncties van de dorpsraad willekeurig wordt gereserveerd voor vrouwen. Maar de overheid zou ook fiscale stimuleringsmaatregelen kunnen bieden aan bedrijven met een gelijkwaardige vertegenwoordiging van genders of zou extra financiële incentives kunnen geven aan gezinnen waar beide ouders even lange werktijden hebben.

Daarnaast kunnen we sociale experimenten gebruiken om meer inzicht te krijgen in onze bedenkingen tegen vrouwelijke leiders of de redenen waarom er minder naar vrouwen wordt geluisterd dan naar mannen. 'We accepteren dit soort experimenten in ontwikkelingslanden, maar zijn huiverig om ze in Nederland te doen. We moeten meer gegevens genereren om onze overtuigingen te beoordelen en er vraagtekens bij te plaatsen, met name wat betreft de acties die we ondernemen om gendergelijkheid te bevorderen.'

'Deze problemen en vele andere worden veroorzaakt door oude structuren die blijven voortduren. De data maken duidelijk dat de huidige aanpak onvoldoende is. Wat als de verzamelde data aantonen dat sommige van onze inspanningen misschien goed bedoeld zijn en mooie foto's opleveren, maar verder gewoon niet nuttig zijn? Als we onze vooroordelen willen blootleggen én actief aanpakken, hebben we een cultuurverandering nodig die wordt geleid door bewijs. En het bewijs wordt uiteindelijk gegenereerd door data.''

Contactinformatie

Vragen over deze oratie? Neem contact op met Natascha Wagner via natascha.wagner [at] ru.nl. Journalisten kunnen voor vragen ook contact opnemen met het team Persvoorlichting & wetenschapscommunicatie van Radboud Universiteit, via 024 361 6000 of media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl). De oratie is op 6 oktober vanaf 15:45 te volgen via een livestream.

Organisatieonderdeel
Institute for Management research
Thema
Diversiteit, Economie, Internationaal