Van 2012 tot 2019 volgden de onderzoekers de bewegingen van olifanten door zes wildcorridors met behulp van cameravallen in twee verschillende door mensen gedomineerde landschappen: de townships van Kasane en Kazungula en de boerendorpen van de Chobe-enclave, beide gelegen in het Chobe-district in Botswana.
Het onderzoek toont aan dat verschillende vormen van landgebruik van invloed zijn op de tijdstippen waarop olifanten de wildcorridors gebruiken. Olifanten in landbouwgebieden verplaatsten zich voornamelijk ‘s nachts door de corridors, wanneer mensen minder actief zijn, terwijl in de stedelijke corridors de uren waarop mens en olifant actief zijn elkaar grotendeels overlappen.
De beweging van olifanten
‘Dit is het eerste onderzoek in zijn soort dat diepgaand vergelijkt hoe verschillend landgebruik de bewegingen van olifanten en hun gebruik van wildcorridors beïnvloedt,’ verklaart hoofdauteur Tempe Adams van EWB. Toenemende menselijke ontwikkelingen en veranderingen in landgebruik beperken de toegang van wilde dieren tot natuurlijke (voedsel)bronnen, waardoor de concurrentie en conflicten tussen dier en mens toenemen. Dit is een van de grootste uitdagingen voor het behoud van olifanten in zowel Afrika als Azië. Het aanwijzen en onderhouden van wildcorridors is een fundamenteel instrument voor wildbeheer om zowel ontwikkeling als natuurbehoud mogelijk te maken.
‘Dit was een geweldige kans om ons onderzoek aan de Radboud Universiteit naar de druk van de mens op de biodiversiteit te koppelen aan het natuurbeschermingswerk van Elephants Without Borders,’ zegt Marlee Tucker, universitair docent van de vakgroep Milieuwetenschappen aan de Radboud Universiteit en een van de auteurs van het artikel. ‘Onze resultaten laten zien dat olifanten hun gedrag veranderen in door mensen veranderde landschappen, maar hun reactie varieert wel afhankelijk van de menselijke verstoring.’
Aangepast gedrag
Het onderzoek benadrukt de noodzaak om bij de planning van natuurbehoud en milieubeheer rekening te houden met de patronen in de dagelijkse activiteiten van wilde dieren in en rond steden, dorpen en landbouwgebieden. ‘Maar wat echt opmerkelijk is, is dat we ontdekten dat olifanten niet alle menselijke ontwikkelingen op dezelfde manier waarnemen, maar dat ze hun gedrag aanpassen aan variaties en de menselijke druk,’ zegt Adams. ‘Dit onderstreept ook de noodzaak van transparante documentatie van de menselijke druk binnen en rond beschermde natuurgebieden, wat van cruciaal belang is voor het behoud van soorten.’
