“Dankzij de innovaties in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) wordt de Nederlandse dijk steeds geavanceerder en efficiënter, en past de dijk beter in zijn omgeving. Dijken zijn een belangrijk onderdeel van het Nederlandse landschap. Waterveiligheid is ons primaire doel, maar door slim te combineren kunnen dijkversterkingen meerdere doelen dienen. Biodiversiteit is dan ook een belangrijke kans, zoals ook te lezen is in het projectenboek van het HWBP. Future Dikes levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteits- en duurzaamheidsambitie van alle alliantiepartners van het HWBP die samen werken aan veilige dijken in Nederland. Ook wordt de erosiebestendigheid aangetoond en daarmee de impact van soortenrijkdom op de waterveiligheid.”
Erik Wagener, Directeur Hoogwaterbeschermingsprogramma
Traditionele dijkversterking betekent het bouwen van hogere en bredere dijken. Dit is een omvangrijke, tijdrovende en kostbare onderneming. Er is behoefte aan meer kennis over effectieve en veilige, maar minder ingrijpende manieren om dijken te herstellen en duurzaam te beheren. Het project Future Dikes wil hieraan een bijdrage leveren door het versterken van Nederlandse dijken met een soortenrijke grasbekleding.
Soortenrijke grasbekleding
Soortenrijke dijken verbinden ecologische waarden in onze omgeving en dragen bij aan de biodiversiteit (waaronder de insectenstand). Bovendien zijn ze doelmatiger dan traditionele bekledingen die door grassen worden gedomineerd. Soortenrijke dijken zijn minder droogtegevoelig, waarmee kostbare herstelmaatregelen zoals in 2018 en 2019 vermeden kunnen worden. Het bloemrijke karakter draagt bij aan de leefomgeving en daarmee aan draagvlak onder bewoners voor dijkversterking.
'Wij hebben als waterschap een enorme versterkingsopgave. Met de kennis die voortkomt uit het project Future Dikes kunnen we bijna letterlijk een fundament leggen voor de komende decennia. Onze ambitie voor zowel veilige dijken als het behoud en vergroten van de biodiversiteit in het rivierenlandschap zien we in dit project als doelen terugkomen. Een tiental andere waterschappen en Rijkswaterstaat zijn ook betrokken vanuit dezelfde overtuiging. Het is prachtig om te zien dat die drijfveer zo breed aanwezig is.”
Marc Laeven, Heemraad, Waterschap Rivierenland
Beoogde resultaten
De onderzoekers van Future Dikes gaan grasbekledingen bestuderen en op de proef stellen om zo te bepalen welke combinaties van plantensoorten, bodemtypen en beheervormen bijdragen aan sterke dijken. Daarnaast start het project met de ontwikkeling van innovatieve zaadmengsels die bestand zijn tegen de grillen van ons klimaat.
De deelnemers van het project gaan bestaande en nieuw opgedane kennis bundelen en verankeren in het ontwerp- en beoordelingsinstrumentarium (BOI), protocollen voor aanleg en beheer en de Handreiking Grasbekleding. Future Dikes levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteits- en duurzaamheidsdoelstelling van het Hoogwaterbeschermingsprogramma en waterschappen voor alle dijken in Nederland.
In het project Future Dikes onderzoeken de Radboud Universiteit, Wageningen Universiteit & Research, Universiteit Twente, EurecoAdvies, Infram-Hydren, Lumbricus en Deltares hoe we de Nederlandse dijken kunnen versterken met een soortenrijke grasbekleding. Het project wordt uitgevoerd in opdracht van Waterschap Rivierenland en wordt gefinancierd door het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Via een gebruikersgroep zijn de Stichting voor Toegepast Onderzoek Water (STOWA), elf waterschappen en Rijkswaterstaat betrokken.