De opwarming van de aarde is de belangrijkste oorzaak van zuurstofverlies in de oceanen: de afgelopen decennia is ongeveer twee procent van de zuurstofvoorraad in de oceanen verloren gegaan, met ernstige ecologische gevolgen. Elke verdere opwarming zal leiden tot nog meer zuurstofverlies. Je zou daarom verwachten dat maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan, de zuurstofafname zouden helpen tegengaan. Uit een nieuwe studie blijkt echter dat veel voorgestelde methoden voor het verwijderen van kooldioxide uit de zee, met name methoden die gebaseerd zijn op biologische processen, het zuurstofverlies in de oceaan juist zouden kunnen versterken. ‘Wat goed is voor het klimaat, is niet automatisch goed voor de oceaan’, zegt Andreas Oschlies, hoofdauteur van de studie en onderzoeker bij GEOMAR.
Oceaanbemesting
Volgens het onderzoek zijn er een aantal methoden die bijzonder problematisch zijn, waaronder oceaanbemesting en kunstmatige opwelling van voedselrijk diep water. ‘Methoden die de biomassaproductie in de oceaan verhogen en vervolgens leiden tot minder zuurstof in de oceaan, zijn geen onschadelijke klimaatoplossingen’, zegt Oschlies. ‘Ons onderzoek toont aan deze methoden een afname van het opgeloste zuurstofgehalte kunnen veroorzaken die 4 tot 44 keer groter is dan de zuurstofwinst bij een vermindering van de opwarming van de aarde.’
Van alle onderzochte methoden leidde alleen grootschalige macroalgenkweek met oogst van biomassa (d.w.z. verwijdering uit de oceaan) tot een algehele toename van het zuurstofgehalte in de oceaan. De resultaten suggereren dat deze aanpak, mits op voldoende schaal toegepast, zelfs het zuurstofverlies uit het verleden zou kunnen terugdraaien en binnen een eeuw tot tien keer meer zuurstof zou kunnen opleveren dan er door de klimaatverandering verloren is gegaan. Maar de verwijdering van voedingsstoffen heeft dan wel weer een negatief effect op de biologische productiviteit in de oceaan.
Complex
De onderzoekers bevelen aan dat zuurstofmetingen verplicht in toekomstig klimaatonderzoek bij oceanen worden toegevoegd. Microbioloog Caroline Slomp: ‘De oceanen zijn complex en staan zwaar onder druk. Als we allerlei grote ingrepen gaan doen, moeten we er wel voor zorgen dat we het zeeleven niet verder in gevaar brengen.’