In het Data-Driven Neurotechnology Lab aan de Radboud Universiteit werkt onderzoeker Jordy Thielen ook aan Brain-Computer Interfacing, een manier waarop we, zonder onze spieren te gebruiken, toch op de wereld om ons heen kunnen reageren. En daar hebben ze tot nu toe geen chip voor nodig die in het brein wordt geïmplanteerd!
Het is niet hetzelfde als gedachtelezen
'Ten eerste is hersenactiviteit laten zien niet hetzelfde als gedachtelezen', zegt Thielen. 'In ons lab brengen we de seintjes van het brein in beeld, zodra een mens actief communiceert. Dit kan een boodschap aan iemand anders zijn, maar ook een impuls om je benen te bewegen.‘
Thielen vervolgt: ‘de vraag is dan: kan je ook met die seintjes een computer, auto of rolstoel besturen? Kun je een gesprek voeren zonder te hoeven praten of typen?’. Dit zou geweldig nieuws zijn voor mensen die verlamd zijn, of die na een beroerte niet meer zo goed kunnen praten. Als dit ook zonder chip kan, waarom kiezen andere partijen, zoals Neuralink, dan wel voor deze methode? Thielen legt uit dat het vooral gaat om wat voor soort informatie je wilt vinden en hoe praktisch en toegankelijk de technologie is.
Een chip of een badmuts?
'De informatie die Neuralink met hun chip uitleest, is een meer precieze vorm van de informatie die wij ook uitlezen', zegt Thielen. ‘De manier waarop wij aan die informatie komen, is een stuk anders'.
Hij legt uit: ‘het bedrijf van Musk stopt een vreemd voorwerp in het brein door middel van een operatie met een high-tech robot. Met die chip kunnen ze de hersenactiviteit op een specifieke plek in het brein dicht bij de hersencellen in beeld brengen. Daarmee doet Musk een belangrijke bijdrage aan de wetenschap. Er kleven ook veel nadelen aan, want zo'n operatie kan heel heftig zijn voor een patiënt. Het brein kan de chip ook afstoten en littekenweefsel creëren, waardoor de chip na een tijdje minder goed kan gaan werken.’
Hij vervolgt: ‘de aanpak van ons lab is veel toegankelijker, veiliger en goedkoper: we meten door middel van een badmuts met een paar elektroden de hersenactiviteit van buitenaf. We doen daarmee minder specifieke metingen dan Musk omdat we verder weg zitten van de hersencellen, maar dat is geen probleem. We maken namelijk gebruik van een slim trucje, waarmee we grote groepen neuronen in beeld brengen.’ Hij legt uit: ‘je moet je namelijk voorstellen dat alle neuronen in het brein met elkaar verbonden zijn. Als we grote groepen van neuronen laten communiceren, kunnen we dat goed meten buiten het hoofd’. Ook zonder (onverwachte) gevolgen voor de patiënt.’
Communiceren is aandacht geven
‘In ons lab hebben we communicatie terug weten te brengen tot hetgeen waar het brein aandacht aan schenkt, zegt Thielen’. Hij legt uit: ‘we zijn nog lang niet zo ver dat we iemands gedachten op een scherm kunnen laten verschijnen. Wat we met onze techniek wel kunnen doen, is verschillende plaatjes, bijvoorbeeld verschillende letters, op een scherm laten zien en ieder plaatje een unieke eigenschap geven. Op dit moment werken we met lichtpatronen. Door een uniek lichtpatroon aan elk plaatje, of elke letter, te verbinden kunnen we heel snel via hersenactiviteit zien aan welk lichtpatroon iemand aandacht heeft besteed. Omdat we weten welk lichtpatroon bij welke letter hoort, kan een patiënt die letter dus kiezen zonder te hoeven praten of typen.’
Hij gaat verder: ‘hetzelfde idee zou je natuurlijk ook toe kunnen passen met geluid. Geef je bijvoorbeeld aandacht aan een ‘ja’ bij je linkeroor of een ‘nee’ bij je rechteroor? Dat kunnen we allemaal meten en in beeld brengen.’
Inclusieve technologie
Thielen concludeert: ‘Uiteindelijk streven we ernaar om nieuwe communicatiekanalen te openen om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen, ongeacht hun fysieke beperkingen.’
Laten we daarom, zeker nu, streven naar een wereld waarin technologische vooruitgang hand in hand blijft gaan met inclusiviteit.