Voortdurende bombardementen in het Midden-Oosten, oorlog in Oekraïne en dreiging vanuit Rusland roepen wereldwijd vragen en zorgen op over veiligheid. Dat veiligheid ook in het westen niet vanzelfsprekend is, blijkt wel uit de oproep van secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte om het defensiebudget per lidstaat te verhogen van 2 naar 5 procent van het bruto binnenlands product (BBP). ‘Dit is toch wel het belangrijkste punt van deze NAVO-top’, vertelt hoogleraar Internationale Betrekkingen Bertjan Verbeek. ‘NAVO-lidstaten staan al een tijdje op scherp nu de steun van de Verenigde Staten, gezien uitlatingen van President Trump, niet meer vanzelfsprekend lijkt te zijn.’
Het land van vrede en veiligheid
Binnen zeven jaar moeten de lidstaten aan de nieuwe NAVO-norm voldoen door hun defensiebudgetten te verhogen. Nederland heeft al besloten het budget te verhogen tot 3,5%, naar schatting zestien tot achttien miljard euro per jaar bovenop de huidige defensie-uitgaven. Verbeek verwacht niet dat Nederland tegen de extra verhoging naar 5% zal zijn, mede omdat de Tweede Kamer Premier Schoof het mandaat heeft gegeven daar op de top mee in te stemmen. ‘Daarnaast is het voor ons als gastland extra belangrijk dat de top slaagt, want dat is goed voor onze reputatie als land in de buitenwereld’, stelt Verbeek. ‘Daarmee kan Nederland zijn soft power en diplomatieke kracht binnen de internationale politiek vergroten. Ook de stad Den Haag, met een rijke geschiedenis op het gebied van grote bijeenkomsten over vrede en veiligheid, kan zich hiermee internationaal verder op de kaart zetten.’
Nog niet eerder vond een NAVO-top plaats in Nederland. Eerdere toppen werden op strategische plekken georganiseerd, zoals bij het welkom heten van nieuwe lidstaten (Letland in 2006 en Roemenië in 2008) en het steunen van de Baltische staten tegen de toegenomen Russische dreiging (Litouwen in 2023). Nederland bewees in 2014 met het succesvol organiseren van de Nuclear Security Summit dat je de organisatie van een grote internationale top wel aan Nederland kunt toevertrouwen.
Het gevolg is dat Nederlanders, en specifieker inwoners en ondernemers, uit de omgeving van Den Haag te maken krijgen met verschillende veiligheidsmaatregelen. Verbeek vertelt dat er extra aandacht is voor cybersecurity en fake news. ‘Er zijn zorgen over inmenging vanuit Rusland en China, die met cyberaanvallen en fake news proberen de onderlinge meningsverschillen van NAVO-lidstaten te benadrukken en te vergroten.’
