Verschillende factoren hebben invloed op de veilige aankomst van de drone.
Verschillende factoren hebben invloed op de veilige aankomst van de drone.

Nieuwe methode helpt autonome systemen omgaan met onzekerheden

Zelfrijdende auto’s, logistiek in magazijnen, maar ook het voorspellen van onderhoudsmomenten in fabrieken: Autonome systemen worden voor steeds meer doeleinden ingezet in onze maatschappij. Het is echter niet vanzelfsprekend dat autonome systemen veilig en effectief kunnen werken. Ze moeten rekening houden met de onzekerheden in de omgeving. Onderzoekers van de Radboud Universiteit hebben in samenwerking met de universiteiten van Twente, Oxford, Birmingham en Kentucky een methode ontwikkeld om met deze onzekerheden om te gaan, op basis van historische data.

Voor hun publicatie hierover ontvingen ze onlangs een ‘Distinguished paper award’ van de Association for the Advancement of Artificial Intelligence (AAAI).

Autonome systemen moeten veilig en effectief kunnen werken. De omstandigheden waarin autonome systemen opereren zijn echter vaak complex en moeilijk te voorspellen. Thom Badings, onderzoeker aan de Radboud Universiteit, legt uit: ‘Denk bijvoorbeeld aan een drone die een pakketje veilig moet bezorgen. De drone mag onderweg niet botsen en hij moet voldoende batterij hebben om veilig bij zijn eindbestemming aan te komen. Externe factoren, zoals bijvoorbeeld wind, zorgen echter voor onzekerheid: de wind kan de positie en de snelheid van de drone beïnvloeden. Ons onderzoek is er op gericht om geautomatiseerd veilige besluiten te maken onder zulke onzekere omstandigheden.’

Verschillende factoren hebben invloed op de veilige aankomst van de drone.
Verschillende factoren hebben invloed op de veilige aankomst van de drone.

Anticiperen op onzekerheid in de omgeving

Hoe anticipeer je op onzekerheid? In het geval van het bezorgprobleem door de drone, gaan bestaande modellen uit van sterke aannames op de kansverdelingen van externe factoren. ‘Maar in de praktijk zijn deze voorspellingen meestal niet realistisch’, vertelt Radboud onderzoeker Nils Jansen. ‘Denk bijvoorbeeld aan de wind: je zou precies moeten kunnen inschatten met welke kans er op welk moment een windvlaag komt en hoe hard deze is.’

In tegenstelling tot bestaande methoden, gaan de onderzoekers daarom niet uit van een exacte kansverdeling voor deze voorspelling van externe factoren, maar kijken ze naar eerdere metingen of simulaties van deze factoren. Hierdoor kunnen ze garanties geven op de kans dat de drone veilig op de plaats van bestemming aankomt, nog voor deze is begonnen met vliegen. Nils Jansen: ‘Onze aanpak is gebaseerd op historische data van onzekere factoren, zoals de wind. We combineren ideeën uit de meet- en regeltechniek, kunstmatige intelligentie en formele verificatie om de controllers voor autonome systemen te programmeren. Onze methode kan gebruikt worden om steeds weer van de werkelijkheid te leren, zodat de onzekerheid kan worden gereduceerd.’

Vooraf vastgestelde veiligheidsdrempel

In de casus van de drone die veilig een pakketje moet bezorgen, gaan de onderzoekers uit van een vooraf vastgestelde veiligheidsdrempel, bijvoorbeeld: de kans dat de drone veilig zijn bestemming bereikt, moet hoger zijn dan 98%.

De windkracht kan variëren, dus de optimale route van de drone kan ook verschillen. ‘Met onze methode kunnen we hier rekening mee houden. Als er weinig wind is, kan de drone de korte, maar smalle, route nemen. Als de windkracht sterk is, dan is het veiliger om de lange route te nemen die langs minder obstakels gaat’, vertelt Thom Badings. ‘Met onze methode kunnen we controllers programmeren die met al deze zaken rekening houden. Hiermee zijn ze veiliger dan de controllers die met de huidige methodes worden geprogrammeerd.’

Bij weinig wind neemt de drone de korte, maar smalle route (blauw). Bij veel wind kiest de drone voor een langere, maar veiligere route (paars).
Bij weinig wind neemt de drone de korte, maar smalle route (blauw). Bij veel wind kiest de drone voor een langere, maar veiligere route (paars).

Toekomst

Met het onderzoek zetten de onderzoekers een belangrijke stap in het ontwerpen van veilige controllers van autonome systemen. Nils Jansen: ‘Deze methode kan in de toekomst op verschillende manieren worden ingezet. Denk aan robotica, fintech, of het voorspellen van onderhoud van systemen. Hiervoor werken we aan het nog sneller maken van onze algoritmen, en het toepassen van onze methoden in systemen met meerdere bronnen van onzekerheid.’

Literatuurverwijzing

Contactinformatie

Contactpersoon
dr. N.H. Jansen (Nils)
Gaat over persoon
dr. N.H. Jansen (Nils)