Leden van de KNAW, vooraanstaande wetenschappers uit alle disciplines, worden gekozen op grond van voordrachten van collega’s binnen en buiten de Akademie. De KNAW telt zo'n zeshonderd leden. Een lidmaatschap is voor het leven. De in totaal zeventien nieuwe Akademieleden worden op 30 september geïnstalleerd.
Jeanine Houwing-Duistermaat, hoogleraar statistiek
Jeanine Houwing-Duistermaat is statistiek-expert op verschillende terreinen, van epidemiologie, biologie, biofysica, biochemie en bioinformatica tot geneeskunde. AI (Kunstmatige Intelligentie) speelt daarbij een steeds grotere rol. Zo komen er uit het biomedisch onderzoek steeds meer en grotere datasets. Het combineren van zulke datasets stelt nieuwe statistische eisen, bijvoorbeeld als de datasets met elkaar moeten worden geïntegreerd, of verkleind. Houwing-Duistermaat is ook specialist in epidemiologische studies waarbij bepaalde observaties ontbreken, of waarbij er een bias zit in de selectie van de deelnemers. Bijvoorbeeld als alleen patiënten en hun familie onderzocht zijn, en niet een doorsnee van de bevolking. Haar onderzoek heeft verbanden aan het licht gebracht tussen specifieke genen en ziekten en tussen gezondheid en levensstijl en luchtvervuiling in grote steden.
Floris Rutjes, hoogleraar organische scheikunde
Floris Rutjes is scheikundige, gespecialiseerd in organische synthese: het op maat maken van organische moleculen. Hij ontwikkelde nieuwe efficiënte en milieuvriendelijke synthesemethoden, door gebruik te maken van nieuwe katalysatoren en enzymen en combinaties daarvan. Zo kunnen bijvoorbeeld complexe geneesmiddelen efficiënter, goedkoper en zuiverder geproduceerd worden. Vaak worden zulke syntheses in verschillende stappen uitgevoerd, waarbij de producten tussen de stappen gescheiden en gezuiverd moeten worden. Rutjes droeg ook in een vroeg stadium bij aan de ontwikkeling van microreactoren: kleine chemische reactievaten waarin de verschillende stappen in één systeem plaatsvinden. Rutjes heeft meer dan 25 patenten op zijn naam staan en is mede-oprichter van vier bedrijven.
Tamar Sharon, hoogleraar filosofie, digitalisering en samenleving
Tamar Sharon is filosoof en pionier in onderzoek naar de ethische implicaties van digitalisering, en legt verbanden met sociologische en economische vraagstukken. Haar onderzoek richt zich op de vraag hoe digitale technologie fundamentele waarden destabiliseert, en hoe deze disruptie bijgestuurd kan worden. Haar onderzoeksproject over de googlization of health heeft internationaal de aandacht gevestigd op de rol van techbedrijven op het gebied van gezondheid, zorg en medisch onderzoek. Sharon is lid van talrijke adviesraden, onder andere voor de Europese Commissie, die ze adviseert waar ethische, maatschappelijke en fundamentele rechten en nieuwe technologie en wetenschap elkaar kruisen.
Caroline Slomp, hoogleraar geomicrobiologie en biogeochemie aan de Radboud Universiteit en hoogleraar mariene biogeochemie aan de Universiteit Utrecht
Caroline Slomp doet onderzoek naar de biogeochemie en de microbiologie van de zee, en onderzoekt de cycli van elementen zoals koolstof, zuurstof, stikstof en metalen in het zeewater, inclusief de wisselwerking met het leven in zee. Slomp gaat daarvoor de zee op in onderzoeksexpedities, maar doet ook laboratoriumonderzoek en simulaties met computermodellen. Ze heeft baanbrekende bijdragen geleverd aan het begrijpen van processen in zuurstofarme zeeën zoals de Oostzee, de Zwarte Zee en het Grevelingenmeer. Zo kan bijvoorbeeld het sterke broeikasgas methaan ontstaan door verrotting van organische resten, maar dat kan door organismen ook weer opgenomen worden. Methaan dat in de atmosfeer terechtkomt heeft een groot aandeel in de klimaatverandering, die op zijn beurt weer de zeeën beïnvloedt. Onderzoek als dat van Slomp is van belang voor het beschermen en of herstellen van zee-ecosystemen, en het begrip en de omgang met klimaatverandering.
Caroline Klaver, hoogleraar genetica en epidemiologie van oogziekten aan het Radboudumc en het ErasmusMC
Caroline Klaver doet epidemiologisch onderzoek op het grensvlak van genetica en oogheelkunde. Ze heeft met eigen studies en grootschalige en multi-disciplinaire samenwerkingen genen en leefstijlfactoren ontdekt die leeftijdsgebonden maculadegeneratie, myopie, glaucoom, en retinale dystrofieën veroorzaken - ziekten die blindheid met zich meebrengen. Klaver werkt aan het vertalen van haar onderzoeksresultaten naar interventies en adviezen, zoals leefstijladviezen tegen maculadegeneratie, of de 20-20-2-regel om bijziendheid bij kinderen te voorkomen: na 20 minuten schermwerk moet je 20 seconden in de verte kijken, en daarnaast minstens 2 uur buiten besteden. Deze regel ging viraal, en helpt ouders en docenten bij het beschermen van het gezichtsvermogen van kinderen. Klaver verschijnt regelmatig op televisie en in de pers, en zette publiekswebsites op over bijziendheid en maculadegeneratie.
Informatie over de andere nieuwe leden vind je op de site van de KNAW.