Scholekster op een kwelder
Scholekster op een kwelder

Stijgende zeespiegel nu al gevaarlijk voor kustvogels zoals de scholekster

Door de stijgende zeespiegel zal het aantal scholeksters op drie Waddeneilanden de komende 100 jaar met 56 tot 79 procent extra afnemen. Dat blijkt uit onderzoek van de James Cook University in Australië, waar ook Radboud Universiteit-wetenschappers bij betrokken zijn.

Zelfs in een scenario met lage broeikasgasemissies, waarbij de opwarming van de aarde beperkt blijft tot minder dan twee graden, zullen de onderzochte populaties van scholeksters naar verwachting met meer dan de helft afnemen. Dat komt doordat de plekken waar de scholeksters nestelen nu al overstromen door de zeespiegelstijging.  

Hoofdonderzoeker Martijn van de Pol van de James Cook University: ‘Scholeksters nestelen meestal op de lagere delen van de kwelder: dat zijn begroeide stukken land die direct aan zee grenzen. Vroeger kwamen deze nesten zelden onder water te staan, maar nu gebeurt dat regelmatig. Daardoor spoelen de nesten weg en komen er steeds minder jongen. Het gevolg is dat de populatie afneemt.’ Het aanpassingsvermogen van de scholeksters is niet toereikend om deze snelle zeespiegelstijging bij te benen.  

Leefgebied 

De onderzoekers analyseerden vier decennia aan veldonderzoek en zagen dat de kwaliteit van de habitat voor kustvogels afneemt omdat nesten vaker overstromen. Ecoloog Eelke Jongejans van de Radboud Universiteit was betrokken bij het onderzoek: ‘Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat kustvogels vooral last zouden hebben van de zeespiegelstijging omdat hun leefgebied in de komende jaren steeds kleiner zal worden, maar onze studie laat zien dat de gevolgen nu al merkbaar zijn met die overstromende nesten. Zelfs nog voordat hun habitat drastisch is afgenomen.’  

Gaswinning 

Uit het onderzoek blijkt daarnaast dat gaswinning onder de Waddenzee de gevolgen van de zeespiegelstijging voor vogels kan verergeren. Jongejans: ‘We zagen in onze modellen dat de grootste impact van gaswinning pas plaatsvindt nadat de winning is gestopt. Voor onder andere de scholeksters is het dus van belang dat er geen gas meer uit de Waddenzee wordt gewonnen.’  

Literatuurverwijzing

van de Pol, M., Bailey, L. D., Frauendorf, M., Allen, A. M., van der Sluijs, M., Hijner, N., Brouwer, L., de Kroon, H., Jongejans, E., & Ens, B. J. (2024). Sea-level rise causes shorebird population collapse before habitats drown. Nature Climate Change, 1–6. https://doi.org/10.1038/s41558-024-02051-w 

Contactinformatie

Meer weten? Neem contact op met de onderzoekers zelf of met Persvoorlichting & Wetenschapscommunicatie via 024 361 6000 of media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl). 

Thema
Duurzaamheid, Natuur