Visualisation of argonaute
Visualisation of argonaute

Studie onthult oorsprong voor antivirale mechanismen

Al het leven op aarde heeft dagelijks te maken met virale infecties, dus afweermechanismen tegen virussen zijn cruciaal voor overleving. Bij mensen vervult ons immuunsysteem deze functie. Maar waar komt dit afweermechanisme vandaan, en kan het worden teruggevoerd naar één enkele voorloper? Dr. Pedro Leão, een nieuwe onderzoeker bij RIBES, combineerde eiwitafstammingsonderzoek met door AI aangedreven eiwitstructuurvoorspelling en toonde aan dat sommige eiwitten die betrokken zijn bij ons immuunsysteem zijn geëvolueerd van één gemeenschappelijke voorouder.

Antivirale systemen

Immuunsystemen zijn essentieel voor overleving tegen virale infecties. Om een gemeenschappelijke voorouder van deze afweermechanismen te vinden, onderzochten de wetenschappers antivirale systemen die gedeeld worden door alle levensvormen, van prokaryoten (zoals bacteriën en archaea) tot eukaryoten (dieren, planten en mensen). Recentelijk is er een toenemende discussie over een mogelijke bacteriële oorsprong van immuun mechanismen. Er is echter weinig bekend over de rol van deze afweermechanismen in archaea.

Link tussen prokaryoten en eukaryoten

In een nieuwe studie, geleid door dr. Pedro Leão, een nieuwe onderzoeker bij RIBES samen met groepen van de Universiteit van Texas, onderzochten de onderzoekers afweersystemen in Asgard-archaea, de nauwste verwanten tussen prokaryoten en eukaryoten. De studie heeft als doel de oorsprong van eiwitten die een rol spelen in het immuunsysteem te verhelderen. De onderzoekers combineerden eiwitsequentiefylogenie, een techniek waarmee de evolutionaire erfenis van eiwitten onderzocht wordt, met AI-aangedreven eiwitstructuur voorspellingen. Ze richtten ze zich op twee eiwitten die door alle levensvormen worden gedeeld: viperins en argonautes. Dr. Pedro Leão: “Het was al goed vastgesteld dat Asgard-archaea bijdragen aan de eukaryotische cellulaire complexiteit die we vandaag de dag zien. Wij geloven dat hetzelfde geldt voor hun afweermechanismen.”

Gemeenschappelijke voorouder van antivirale mechanismen

Het onderzoek toonde aan dat Asgard-viperins (asVip) zusterproteïnen zijn van eukaryotische viperins, wat suggereert dat eukaryotische en Asgard-viperins zijn geëvolueerd van een gemeenschappelijke voorouder. Bovendien ontdekten ze dat asVip-eiwitten functioneel zijn en in staat zijn om cellen te beschermen tegen virale infecties.

Wat betreft argonautes, door Asgard-eiwitten in een sequentiële en structurele context te plaatsen, onthulden ze de een link tussen eukaryotische en prokaryotische argonautes en oude Asgard-versies van dit eiwit, wat een opmerkelijk hoog conservatieniveau aantoont.

Infographic of the mechanisms of viperins and argonautes
Mechanism of viperins and argonautes

AI-gedreven voorspellingen

Deze computationele voorspellingen zijn onlangs gevalideerd door twee onafhankelijke onderzoeksgroepen. Leão: “Dit onderstreept de effectiviteit van het combineren van klassieke eiwitfylogenie met eiwitstructuurhomologie in de zoektocht naar de functies en oorsprong van eiwitten die overal in de stamboom van het leven te vinden zijn.” 

Dit werk is belangrijk om archaea te betrekken bij het debat over de oorsprong van immuunmechanismen die we vandaag de dag zien in eukaryoten. Door de rol van Asgard-archaea te betrekken in de oorsprong van immuunsysteemmechanismen, is onlangs een nieuw onderzoeksgebied in “Ancestral Immunity” geïntroduceerd

De nieuw opgerichte groep van Dr. Leão bij de afdeling Microbiologie van RIBES is van plan om AI-gedreven eiwitstructuurvoorspelling te gebruiken om nieuwe afweersystemen in archaea te vinden die kunnen worden gekoppeld aan eukaryotische immuunsysteemeiwitten. Het doel van het onderzoek is niet alleen om de evolutionaire geschiedenis van immuniteit te verduidelijken, maar ook om eiwitten te vinden met potentieel belang voor nieuwe medische oplossingen.

Leão: “In computationele biologie is de grootste uitdaging om keuzes te maken welke data relevant kan zijn voor je onderzoek. Eiwitstructuurvoorspelling met AI kan een krachtige bondgenoot zijn bij het vergemakkelijken van dit filterproces, waardoor we tijd en geld besparen bij de selectie van de beste kandidaten voor experimentele validatie van computationele voorspellingen.”