Taaldetectives: kinderen onderzoeken meertaligheid in hun omgeving

‘Linguistic Landscaping is een taalwetenschappelijke methode die het gebruik van taal in de openbare ruimte in kaart brengt’, licht Eva Knopp toe. ‘Het helpt ons begrijpen welke functies verschillende talen hebben en welke rol ze in onze samenleving spelen. Linguistic Landscaping biedt een laagdrempelige manier om data te verzamelen, te analyseren en te interpreteren, omdat je onderzoek doet in de openbare ruimte. Dit maakt het bijzonder geschikt voor citizen science.’

Basisschoolleerlingen op onderzoek

Met dit jaarlijks citizen science initiatief werken Knopp en Max Spotti samen met 137 basisscholen door het hele land. ‘Kinderen gaan in hun eigen schoolwijk op zoek naar talen en documenteren deze met foto’s. Ze beantwoorden vragen over de context van de taal die ze tegenkomen’, legt Knopp uit. ‘Bijvoorbeeld, waarom wordt een bepaalde taal gebruikt? Wat zegt dat over de diversiteit in hun buurt? We moedigen hen aan om na te denken over hoe die talen bijdragen aan de culturele identiteit van hun gemeenschap. Zo zien ze dat taal niet alleen grammatica is, maar ook een middel om verbinding te maken met anderen.’ 

Wetenschappelijke waarde

Nadat de kinderen alle gegevens hebben verzameld, analyseren Knopp en Spotti de gegevens. ‘We kijken zowel kwantitatief als kwalitatief naar de resultaten. Zo onderzoeken we vragen als ‘Hoeveel Papiaments hebben de kinderen gevonden, en hoe is dit over het land verspreid?’, maar we zijn ook benieuwd naar het perspectief van kinderen op de talige diversiteit in de omgeving. We verwachten deze resultaten binnen een aantal maanden terug te kunnen koppelen aan de deelnemende scholen, zodat ze hier op kunnen reflecteren in de klas. Hiermee hopen we het taalbewustzijn van de kinderen te bevorderen.

Het onderzoek biedt niet alleen waardevolle data voor wetenschappelijk onderzoek, maar het leert de kinderen ook hoe wetenschap werkt en waarom het belangrijk is. ‘De kinderen worden echte onderzoekers. Ze leren dat je je aan bepaalde regels moet houden als je wetenschappelijk onderzoek doet. Je moet bepaalde methodes volgen, anders is het een mening en geen wetenschap.’

Trots zijn op meertaligheid

Knopp benadrukt de waarde van dit onderzoek voor kinderen. ‘We willen hen bewust maken van de taaldiversiteit en hen leren dat meertaligheid een pluspunt is. Nederland is een meertalige maatschappij: een kwart van de basisschoolkinderen heeft een anderstalige achtergrond, maar op school lijkt het vaak als of alleen maar Nederlands (en Engels) relevant zijn. Dit creëert een disconnectie. We willen meegeven dat andere talen geen bedreiging zijn voor de Nederlandse taal. Ze kunnen er juist heel goed naast bestaan.’